การศึกษาสถานการณ์พัฒนาการเด็กปฐมวัยไทยปี 2564: ศูนย์อนามัยที่ 5

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงพรรณนาเพื่อศึกษาสถานการณ์พัฒนาการเด็กปฐมวัยในเขตสุขภาพที่ 5 และปัจจัยที่ส่งผลกับพัฒนาการของเด็กปฐมวัย กลุ่มตัวอย่างเป็นเด็กอายุ 9  เดือน ถึง 6 ปีและครอบครัว จำนวน  390 คน โดยสุ่มแบบแบ่งชั้น เครื่องมือที่ใช้ ได้แก่ แบบสัมภาษณ์ครอบครัว สมุดบันทึกสุขภาพแม่และเด็ก  แบบประเมินพัฒนาการเด็กปฐมวัย  Denver II  ตรวจสอบความถูกต้องด้านเนื้อหาเท่ากับ .77 และค่าสัมประสิทธิ์แอลฟาของครอนบาค เท่ากับ .89 เก็บรวบรวมข้อมูลโดยการสัมภาษณ์ครอบครัว การตรวจประเมินจากสมุดบันทึกสุขภาพแม่และเด็ก และการตรวจพัฒนาการเด็กปฐมวัย Denver II ในช่วงปลายเดือน เมษายน-พฤษภาคม พ.ศ. 2564 วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา และการวิเคราะห์ถดถอยแบบพหุคูณ ผลการวิจัย พบว่า พัฒนาการเด็กปฐมวัยในเขตสุขภาพที่ 5 มีพัฒนาการสมวัยร้อยละ 73.10  มีพัฒนาการสงสัยล่าช้าร้อยละ 26.90  โดยล่าช้าด้านภาษามากที่สุด รองลงมาคือ ด้านสังคมและการช่วยเหลือตัวเอง ด้านกล้ามเนื้อมัดเล็ก และด้านกล้ามเนื้อมัดใหญ่ ปัจจัยที่มีอิทธิพลในการพยากรณ์พัฒนาการเด็กสมวัยอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<.05) ได้แก่ ปัจจัยด้านมารดา คือกลุ่มอายุ 20-35 ปี และการศึกษา ปัจจัยแวดล้อม คือการกินนมแม่ การเล่านิทาน และการอ่านหนังสือให้เด็กฟัง ปัจจัยด้านเด็ก คือ น้ำหนักแรกคลอดมากกว่า 2,500 กรัม  เพศ การได้รับยาเสริมธาตุเหล็ก และเด็กที่ไม่มีปัญหาทางช่องปาก ข้อเสนอแนะควรส่งเสริมการผลิตคู่มือ DSPM ในรูปแบบที่เหมาะสมกับการเปลี่ยนแปลงของสังคมเช่น YouTube/video/ tiktok เป็นต้น เพื่อประเมินและกระตุ้นพัฒนาการเด็กให้สมวัยและติดตามอย่างต่อเนื่องทุก 3 เดือน