การพัฒนารูปแบบความรอบรู้สุขภาพเกี่ยวกับการป้องกันวัณโรคของผู้สัมผัสร่วมบ้านโดยการมีส่วนร่วมของชุมชนในเขตสุขภาพที่ 13 กรุงเทพมหานคร
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
ผู้สัมผัสร่วมบ้านกับผู้ป่วยวัณโรคมีความเสี่ยงต่อการติดเชื้อวัณโรคมากกว่าประชาชนทั่วไป หากผู้สัมผัสร่วมบ้านกับผู้ป่วยวัณโรคมีความรอบรู้สุขภาพยังไม่เพียงพอเกี่ยวกับการป้องกันวัณโรค การวิจัยนี้เป็นการวิจัยและพัฒนา มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนารูปแบบความรอบรู้สุขภาพเกี่ยวกับการป้องกันวัณโรคของผู้สัมผัสร่วมบ้านกับผู้ป่วยวัณโรคโดยการมีส่วนร่วมของชุมชน ดำเนินการเป็น 3 ระยะ ได้แก่ ระยะที่ 1 ศึกษาสภาพปัญหาและความต้องการของผู้สัมผัสร่วมบ้านกับผู้ป่วยวัณโรค ด้วยการวิจัยแบบผสมผสาน กลุ่มตัวอย่าง คือ ผู้สัมผัสร่วมบ้านกับผู้ป่วยวัณโรค 200 คน ใช้วิธีสุ่ม แบบหลายขั้นตอน โดยตอบแบบสอบถาม และกลุ่มภาคีเครือข่าย จำนวน 50 คน ใช้แบบสัมภาษณ์เชิงลึก ระยะที่ 2 พัฒนารูปแบบความรอบรู้สุขภาพ ระยะที่ 3 ประเมินประสิทธิผลของรูปแบบ ทดลองใช้กับผู้สัมผัสร่วมบ้านกับผู้ป่วยวัณโรค 50 คน เก็บข้อมูลโดยใช้แบบสอบถามความรอบรู้สุขภาพ วิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณด้วยสถิติความแปรปรวนแบบวัดทางเดียว และวิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพโดยวิเคราะห์เชิงเนื้อหา ผลการศึกษา พบว่า 1) ผู้สัมผัสร่วมบ้านกับผู้ป่วยวัณโรคมีความรอบรู้สุขภาพ อยู่ในระดับปานกลาง ยกเว้นด้านความรู้ความเข้าใจที่อยู่ในระดับต่ำ 2) รูปแบบความรอบรู้สุขภาพ ประกอบด้วย 6 กิจกรรม ได้แก่ ช่องทางการสืบค้น รู้ถ่องแท้ปลอดภัยจากโรค กล้าคิดไตร่ตรองพิจารณา ก้าวข้ามความเสี่ยง ทำถูกชีวีปลอดภัย และถ่ายทอดประสบการณ์ และ 3) ผู้สัมผัสร่วมบ้านกับผู้ป่วยวัณโรค หลังใช้รูปแบบ และระยะติดตามผลหลังใช้รูปแบบฯ พบว่า ค่าคะแนนเฉลี่ยสูงกว่าก่อนทดลองอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 ดังนั้น การดำเนินกิจกรรมตามรูปแบบการมีส่วนร่วมของชุมชนในการป้องกันวัณโรคของผู้สัมผัสร่วมบ้านกับผู้ป่วยวัณโรคที่พัฒนาขึ้นนี้สามารถป้องกันวัณโรคในผู้สัมผัสร่วมบ้านกับผู้ป่วยวัณโรคในชุมชนได้อย่างมีประสิทธิภาพ
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความและรายงานวิจัยในวารสารพยาบาลกระทรวงสาธารณสุข เป็นความคิดเห็นของ ผู้เขียน มิใช่ของคณะผู้จัดทำ และมิใช่ความรับผิดชอบของสมาคมศิษย์เก่าพยาบาลกระทรวงสาธารณสุข ซึ่งสามารถนำไปอ้างอิงได้
เอกสารอ้างอิง
World Health Organization. Tuberculosis [Internet]. 2021 [cited 2022 April 20]. Available from: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/tuberculosis
Division of Tuberculosis, Department of Disease Control, Ministry of Public Health. National tuberculosis control programme guideline Thailand 2022. Bangkok: Auksorn graphic and design publisher; 2022. (in Thai)
Working Group on the Development of Forms of Establishment of Community Health Zones. Form of establishment of health zones for communities. Bangkok: Office of the National Health Commission; 2015.(in Thai)
Directions to Institute for Urban Disease Control and Prevention, Department of Disease Control, Ministry of Public Health. Report data of tuberculosis in the 13th Regional. Bangkok: Directions to Institute for Urban Disease Control and Prevention; 2021.(in Thai)
Samrerng S, Jirapa S, Somsak S. Development of a model of tuberculosis prevention and control by community participation at Satuek district, Buriram province. J Mahasarakham Hospital 2015;12(1), 139–49.
Department of Health, Ministry of Public Health. Promotion and evaluated of health literacy and healthy behavior. Nonthaburi: Department of Health, Ministry of Public Health; 2018.(in Thai)
Yang SH, Jung EY, Yoo YS. Health literacy, knowledge and self-care behaviors in patient with pulmonary tuberculosis living in community. J Korean Acad of Fundam Nurs 2020; 27(1), 1–11.
Penaloza R, Navarro JI, Jolly PE, Junkins A, Seas C, Otero L. Health literacy and knowledge related to tuberculosis among outpatients at a referral hospital in Lima, Peru. Research and Reports Trop Med 2019; 10, 1-10.
Li Y, Zhang S, Zhang T, Cao Y, Lui W, Jiang, Ren D, et al. Chinese health literacy scale for tuberculosis patients: a study on development and psychometric testing. BMC Infect Dis, 2019; 19(545), 1-14.
Sasigan M. Result of health literacy tuberculosis model for risk group in regional health area 3. J Dis Health Risk 2021; 15(1), 20-9.(in Thai)
Supaporn M, Rachanee R, Satianpong S. Development of tuberculosis prevention and control model for pulmonary tuberculosis new patients and household contacts in health network of Nong Phok district, Roi-Et province. J Med and Public, Ubon Ratchathani University 2020; 3(3), 164-74.(in Thai)
Edwards VL. A theory of participation for 21st century. Inter J organization Theory & Behavior. 2013; 16(1), 1-28.
Daniel WW. Biostatistics: A foundation for analysis in the health sciences (11th ed). New York: John Wiley & Sons; 2018.
Health Education Division, Ministry of Public Health. Assessment and promotion of health literacy [Internet]. 2022. [cited 21 May 2022]. Available from: http//www.hed.go.th.(in Thai)
Wattana S. Development of tuberculosis care model in community, Mueang district Mahasarakham province. J Mahasarakham Hospital 2019; 16(3),116-29.(in Thai)
Hunnirun P. Diffusion of innovation theory: Concept and application in research. Proceeding of the 20th Nation academic conference; 2021 Nov 25-26; Prathum Thanee, Western University. 118- 32.(in Thai)
Aceijas C, Weaver T, Baez-Caraballo P, Bello-Corassa R, Cummings N, Sowamber ND. Improving health literacy about tuberculosis among drug users: a pilot randomized controlled trial. Drug Depend Addict-Open Access J 2019; 1, 1-18.
Yangam D. Development of community care model for pulmonary tuberculosis by the health network of Thatpanom district, Nakhon Phanom province [master’s thesis]. Mahasarakham: Mahasarakham University; 2022.(in Thai)
