การพัฒนาระบบการดูแลรักษาวัณโรคด้วยระบบยาระยะสั้นแบบมีพี่เลี้ยง (DOTS) ของโรงพยาบาลแม่วาง จังหวัดเชียงใหม่

บทคัดย่อ

การศึกษานี้ใช้กระบวนการวิจัยและพัฒนา (Research & Development) มีวัตถุประสงค์เพื่อ พัฒนาระบบ และศึกษาผลของการใช้ระบบการดูแลรักษาผู้ป่วยวัณโรคด้วยระบบยาระยะสั้นแบบมีพี่เลี้ยง (DOTS) ที่เหมาะสมกับพื้นที่บริการของโรงพยาบาลแม่วางกลุ่มเป้าหมาย เป็นผู้ใช้ระบบการดูแลรักษา ผู้ป่วยวัณโรคจำนวน 5 คน และผู้ป่วยวัณโรคจำนวน 3 คน ตรวจสอบคุณภาพของระบบโดยผู้เชี่ยวชาญ ที่มีความรู้ และประสบการณ์ด้านการดูแลผู้ป่วยระบบทางเดินหายใจ จำนวน 5 คน เครื่องมือที่ใช้เป็น แบบสอบถามผลการใช้ระบบที่พัฒนาขึ้นผ่านตรวจสอบความเที่ยงตรงเชิงเนื้อหา (Content Validity) โดยผู้ทรงคุณวุฒิได้ค่า CVI = 0.95 วิเคราะห์ข้อมูลโดยค่าเฉลี่ยส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และค่าร้อยละ ผลการวิจัยพบว่าระบบการดูแลรักษาวัณโรคด้วยระบบยาระยะสั้นแบบมีพี่เลี้ยง (DOTS) ที่เหมาะสมกับ พื้นที่บริการของโรงพยาบาลแม่วางประกอบด้วย 1) ระบบการดูแลรักษาผู้ป่วยเมื่อได้รับการวินิจฉัย ครั้งแรก 2) ระบบการจำหน่ายและส่งต่อผู้ป่วยไปยังรพ.สต. 3) ระบบการติดตามเยี่ยมบ้านและตรวจ คุณภาพการรักษาภายใต้การสังเกตโดยตรง (DOT follow up) 4) ระบบการส่งเสริมคุณภาพการรักษา ภายใต้การสังเกตโดยตรงด้วยวิธีสมุดบันทึกประจำตัวผู้ป่วยวัณโรค 5)ระบบการดูแลติดตามผู้ป่วยหลัง ได้รับการวินิจฉัยวัณโรคปอด (ระบบ follow up ผู้ป่วยที่ OPD) และระบบที่พัฒนาขึ้นผ่านการประเมิน คุณภาพจากผู้เชี่ยวชาญมีคุณภาพในภาพรวมที่ระดับดี (ค่าเฉลี่ย3.18±0.17) เมื่อศึกษารายด้านพบว่า ทุกด้านมีคุณภาพดี ได้แก่ ด้านขอบเขต/วัตถุประสงค์ และด้านการมีส่วนร่วมของผู้เกี่ยวข้อง มีค่าเฉลี่ย 3.38±0.16 และ 3.11 ±0.34 ด้านขั้นตอนการพัฒนาระบบ และด้านความชัดเจน/การนําเสนอมี ค่าเฉลี่ย 2.88± 0.15 และ 3.21 ±0.19 ตามลำดับ ส่วนด้านการประยุกต์ใช้และด้านความเป็นอิสระของ ทีมจัดทําระบบมีค่าเฉลี่ย3.19± 0.16 และ 3.29 ±0.20 ตามลำดับผลการทดลองใช้พบว่าระบบที่พัฒนา ขึ้นมีคุณภาพในภาพรวมระดับดี ข้อดีของระบบที่พัฒนาขึ้นคือทำให้การดูแลผู้ป่วยเป็นไปตามมาตรฐาน และแนวทางเดียวกัน อัตราความสำเร็จของการรักษาผู้ป่วยวัณโรค คิดเป็นร้อยละ 100