ผลการเข้าร่วมโปรแกรมการดูแลตนเองของผู้ป่วยข้อเข่าเสื่อม ในหอผู้ป่วยศัลยกรรมกระดูก และข้อ โรงพยาบาลลำพูน

บทคัดย่อ

ความเป็นมา: ปัญหาสำคัญที่สุดในโรคข้อเข่าเสื่อมคือ อาการปวดและความสามารถในการใช้ข้อเข่าทำงานลดลง การปฏิบัติกิจกรรมที่เสริมสร้างพฤติกรรมการดูแลตนเองที่เหมาะสม ทำให้ชะลอความเสื่อมและช่วยยืดอายุการใช้งานของข้อเข่า ดังนั้นการดูแลตนเองสำหรับผู้ป่วยข้อเข่าเสื่อมจึงเป็นสิ่งจำเป็น และที่สำคัญคือผู้ป่วยสามารถปฏิบัติได้ด้วยตนเอง วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาผลของการใช้โปรแกรมการดูแลตนเองในผู้ป่วย ที่เข้ามารับการรักษาภาวะโรคข้อเข่าเสื่อมในหอผู้ป่วยศัลยกรรมกระดูก และข้อ โรงพยาบาลลำพูนวิธีการศึกษา: การวิจัยนี้เป็น การวิจัยแบบทดลองทางคลินิก (Clinical Trial)โดยกลุ่มศึกษาเป็นผู้ป่วยที่มารับการรักษาในหอผู้ป่วยศัลยกรรมกระดูกและข้อ โรงพยาบาลลำพูน กลุ่มตัวอย่างมีจำนวน60รายมีการสุ่มตัวอย่างอย่างง่ายแบบจับฉลาก แบ่งเป็นกลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุมกลุ่มละ30รายกลุ่มทดลองได้รับการสอนโปรแกรม การดูแลตนเองสำหรับผู้ป่วยข้อเข่าเสื่อมส่วนกลุ่มควบคุมได้รับการพยาบาลตามปกติเครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยประกอบด้วย 1)แบบสัมภาษณ์กลุ่มศึกษาทั้งก่อนและเมื่อสิ้นสุดช่วงเวลาศึกษา 2)โปรแกรมการดูแลตนเองสำหรับผู้ป่วยข้อเข่าเสื่อม ซึ่งประกอบด้วยแบบแผนการให้ความรู้อย่างเจาะจงด้านการปฏิบัติตัว และการสร้างความแข็งแรงของกล้ามเนื้อรอบเข่า ด้วยท่าบริหาร 3 ท่ากลุ่มตัวอย่างได้รับการติดตามประเมินผลเดือนละ 1 ครั้ง เป็นระยะ
เวลา 3 เดือน วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติทดสอบ Mann-Whitney-U test ผลการศึกษา: พบว่าผู้ป่วยโรคข้อเข่าเสื่อมที่เข้าร่วมโปรแกรมการดูแลตนเอง มีระดับความเจ็บปวดลดลง สามารถทำกิจวัตรประจำวันได้ดี ลดการใช้ยาแก้ปวดปริมาณสูงลงโดยที่อัตราการใช้ยาแก้ปวดน้อยลงกว่ากลุ่มที่ได้รับการดูแลตามปกติ อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<0.001) ระดับความพึงพอใจในแต่ละข้อของกลุ่มทดลองดีขึ้น ความพึงพอใจต่อสุขภาพของตนเองและความสามารถในการดำเนินชีวิตประจำวันสูงขึ้นตลอดจนสามารถใช้งานข้อเข่าได้ดีขึ้น เนื่องจากความรู้สึกเจ็บปวดเป็นอุปสรรคต่อการดำรงชีวิตลดลง สรุป: ผลการศึกษาครั้งนี้ แสดงให้เห็นถึงประสิทธิผลของการใช้โปรแกรมการดูแลตนเองในผู้ป่วยข้อเข่าเสื่อม จึงควรนำโปรแกรมนี้ไปใช้เพื่อลดความรุนแรงของโรคข้อเข่าเสื่อมและยืดอายุการใช้งานของข้อเข่าต่อไป