ปัจจัยที่มีผลต่อพฤติกรรมการดูแลตนเองของผู้ป่วยภาวะความดันโลหิตสูงที่ควบคุมไม่ได้ โรงพยาบาลดอกคาใต้ อำเภอดอกคาใต้ จังหวัดพะเยา

บทคัดย่อ

ความดันโลหิตสูงเป็นภาวะที่เรื้อรังและซับซ้อน นำไปสู่ความเสื่อมของอวัยวะสำคัญ คือ สมองหัวใจ ไตและตา ซึ่งทำให้โรคมีความรุนแรงมากขึ้น การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปัจจัยที่มีผลต่อพฤติกรรมการดูแลตนเองของผู้ป่วยภาวะความดันโลหิตสูงที่ควบคุมไม่ได้ เพื่อเป็นข้อมูลพื้นฐานในการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมเพื่อสร้างเสริมสุขภาพผู้ป่วยที่มีภาวะความดันโลหิตสูง กลุ่มตัวอย่างคัดเลือกจากผู้ป่วยขึ้นทะเบียนรับการรักษาที่คลินิกพิเศษ โรงพยาบาลดอกคำใต้ จำนวน 302 คน เก็บข้อมูลโดยใช้แบบสอบถามการเฝ้าระวัง พฤติกรรมสุขภาพเรื่องโรคความดันโลหิตสูง และแบบสอบถามการรับรู้สมรรถนะในการดูแลตนเองและพฤติกรรมสุขภาพ ทดสอบความเชื่อมั่น โดยใช้สัมประสิทธิ์แอลฟ่าของครอนบราค ได้ค่าความเชื่อมั่นเท่ากับ 0.92 ทดสอบความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยส่วนบุคคล ความรู้เรื่องความดันโลหิตสูงและการรักษา การรับรู้ความสามารถของตนเองและพฤติกรรมการดูแลตนเองโดยใช้การทดสอบไคสแควร์ และหาทิศทางความสัมพันธ์โดยใช้สัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์เพียร์สัน ผลการศึกษาความสัมพันธ์ของปัจจัยด้านบุคคลต่อพฤติกรรมการดูแลตนเอง พบว่า เพศ ระดับการศึกษาภาวะโรคร่วมประวัติการดื่มสุรา และการที่มีบุคคลดูแลมีความสัมพันธ์ต่อพฤติกรรมการดูแลตนเองอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<0.05) นอกจากนี้พบว่าความรู้เกี่ยวกับโรคและการรักษา มีความสัมพันธ์ทางบวกกับพฤติกรรมการดูแลตนเองในระดับปานกลาง การรับรู้ความสามารถในการดูแลตนเอง และแรงสนับสนุนทางสังคมมีความสัมพันธ์ทางบวกกับพฤติกรรมการดูแลตนเองในระดับสูงอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<0.01)