สาเหตุการเสียชีวิตของผุ้ป่วยเอดส์ในโครงการ NAP ของโรงพยาบาลเชียงรายประชานุเคราะห์
คำสำคัญ:
โรคเอดส์ระดับซีดีโฟร์, โครงการ ATC, โครงการ NAPHA, โครงการ NAPบทคัดย่อ
นับตั้งแต่มีโรคเอดส์เข้ามาในประเทศไทยตั้งแต่ปีพ.ศ. 2527 พบว่าอัตราการเสียชีวิตของผู้ป่วยโรคเอดส์สูงขึ้นเรื่อยเรื่อยโดยเสียชีวิตเนื่องจากผมต้านทานลดลงทำให้เชื้อโรคช่วยโอกาสเจริญเติบโตอย่างรวดเร็วถึงแม้จะเริ่มมีการใช้ยาต้านไวรัสแต่ยังเป็นแบบหนึ่งชนิดหรือสองชนิดทำให้เฉยชีวิตดื้อยาสูงมากทำให้อัตราการเสียชีวิตยังคงอยู่สูง รัฐบาลจะมีโครงการเค้าถึงด้วยกันยาต้านไวรัสเอดส์ระดับชาติขึ้นมาเพื่อให้คนไทยสามารถได้รับยาคุณภาพดี (HAART therapy) เรื่องตั้งแต่โครงการ ATC โครงการ NAPHA เปนต่อจนมาเป็นโครงการ NAP ในปัจจุบันทำให้ผู้ป่วยโรคเอดส์มีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นภูมิคุ้มกันเพิ่มขึ้นทำให้เชื้อโรคเชิ้ตกาดลดลงอัตราการตายเสียชีวิตก็ลดลงด้วยทางโรงพยาบาลเชียงรายประชานุเคราะห์ได้เข้าโครงการดังกล่าวตั้งแต่ปลายปีพ.ศ. 2544 จนถึงปัจจุบันมีผู้ป่วยในโครงการทั้งสิ้นจำนวน 1404 คนถึงแม้ว่าโครงการดังกล่าวจะมีประโยชน์ช่วยลดอัตราการเสียชีวิตลงแต่ก็ยังพบว่ามีผู้ป่วยเสียชีวิตอยู่จำนวนหนึ่ง จึงได้มีการรวบรวมประวัติของผู้ป่วยที่เสียชีวิตว่าสัมพันธ์กับลูกกรุงการบกพร่องหรือไม่เสียชีวิตจากโรคอะไรมากที่สุดเกี่ยวข้องกับยาหรือการบริการทางการแพทย์หรือไม่เพื่อจะได้หาทางแก้ไขและลดอัตราการเสียชีวิตให้น้อยที่สุดให้ผู้ป่วยมีสุขภาพที่แข็งแรงขึ้นสามารถทำคุณประโยชน์ให้ครอบครัวและประเทศชาติต่อไปจากการรวบรวมประวัติผู้ป่วยเอดส์ที่เสียชีวิตในโครงการ NAP ของโรงพยาบาลเชียงรายประชานุเคราะห์ตั้งแต่เดือนมกราคมพ.ศ. 2545 ถึงเดือนเมษายนพ.ศ. 2551 ว่ามีผู้เสียชีวิต 153 คน (ร้อยละ 10.89) เสียชีวิตจากโรคที่เกี่ยวกับโรคเอดส์ 71 คน (ร้อยละ 46.4) ไม่เกี่ยวกับโรคเอดส์ 45 คนวงเล็บเปิดร้อยละ 29.4) ไม่ทราบสาเหตุสาม 17 คน (ร้อยละ 24.1) ที่เกี่ยวกับโรคเอดส์ที่พบมากที่สุดคือวัณโรค 39 คน (ร้อยละ 54.93 ของโรคที่เกี่ยวกับโรคเอดส์) Crytococcosis 9 คน Diarrhea 8 คน Penicilliosis และ Cerebral Toxoplamosis อย่างละห้าคนที่ไม่เกี่ยวกับโรคเอดส์พบมากที่สุดคือฆ่าตัวตายเจ็ดคน (แขวนคอ หกคนกินยาฆ่าตัวตายหนึ่งคน) ดื่มสุราเกินขนาดสี่คนไปวายเรื้อรังสี่คนและมะเร็งปากมดลูกสามคนโดยที่ส่วนใหญ่จะมีซีดีโฟร์เริ่มแรกต่ำมากคือน้อยกว่า 50 เซลล์มิลลิเมตรถึง 103 คน (ร้อยละ 67.3) ทำให้เสียชีวิตจากโรคที่เกี่ยวกับโรคเอดส์แสดงถึงการรักสาช้าไปควรจะต้องมีการประชาสัมพันธ์ให้ประชาชนรู้ถึงโครงการ NAP และยอมเปิดตัวมารักษาเร็วขึ้นซึ่งจะทำให้มีชีวิตยาวขึ้น
References
Limanonda B, Van Griensven GJ, Chongvatana N, Tirasawat P, Coutinho RA, Auwanit W, et al. Condom use and risk factors for HIV-1 infection among female commercial sex workers in Thailand. Am J Public Health 1994;84(12):2026-2027
Sawanpanyalert P, Ungchusak K, Thanprasertsuk S, Akarasewi P. HIV-1 seroconversion rates among female commercial sex workers, Chiang Mai, Thailand : a multi cross-sectional study . AIDS 1994; 8(6): 825-829.
Limpakarnjanarat K, Mastro TD, Saisorn S, Uthaivoravit W, Kaewkungwal J, Korattana S, et al. HIV-1 and other sexually transmitted infections in a cohort of fermale sex workers in Chiang Rai, Thailand. Sex Transm Infect 1999;75(1):30-35
The Thai Working Group on HIV/AIDS in Thailand: 2000-2020. Division of AIDS, Department of Communicable Disease Control, Ministry of Public Health, Nonthaburi, 2001
สำนักโรคเอดส์ วัณโรค และโรคติดต่อทางเพศสัรมพันธ์ กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข. แนวทางเวชปฏิบัติ การดูลรักษาโรคติดเชื้อฉวยโอกาส ในผู้ติดเชื้อเอชไอวี/เอดส์. พิมพ์ครั้งที่ 1. กทมม. โรงพิมพ์ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย. พ.ศ. 2547;1-61
World Health Organization. TB/HIV A Clinical Manual. 2nd ed. Geneva, 2004: 1-204.
กองโรคเอดส์ กระทรวงสาธารณสุข. แนวทางการปฏิบัติงานโคครงการพัฒนาระบบบริการและติดตามผลการรักษาผุ้ติดเชื้อเอชไอวี และผู้ป่วยโรคเอดส์ในประเทศไทย. กรุงเทพมหานคร : เจเอสการพิมพ์. 2544
กระทรวงสาธารณสุข แนวทางการปฏิบัติงานโครงการพัฒนาระบบบริการและติดตามผลการรักษาผู้ติดเชื้อเอชไอวี และผู้ป่วยโรคเอดส์ด้วยยาต้านไวรัสเอดส์ พ.ศ. 2546. กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพ์การศาสนา. 2546
Division of Epidemiology, Ministry of Public Health. Thai surveillance case definition for AIDS and HIV infection. Thai Weekly Epidemiol Surveill Rep 1993;24(supp):1-39
