การศึกษาภาวการณ์ดื้อยารักษาเชื้อราในช่องคลอดของสตรีที่มารับบริการตรวจคัดกรองโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ที่ศูนย์กามโรค และโรคเอดส์เขต 10 เชียงใหม่

บทคัดย่อ

      โรคช่องคลอด และปากช่องคลอดอักเสบจากเชื้อรานับว่าเป็นโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ที่พบได้บ่อยมาก75% ของผู้หญิงในสหรัฐอเมริกา จะมีโอกาสเป็นโรคดังกล่าวอย่างน้อย 1 ครั้งในชีวิต ศูนย์กามโรค และโรคเอดส์เขต10 (ศ.ก.อ 10) มีผู้ป่วยโรคนี้รวมกันเป็นจำนวนถึง 20 - 30% ของผู้ป่วยทั้งหมดในแต่ละปีซึ่งนับว่าเป็นโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ที่พบได้บ่อยที่สุดทั้งในผู้รับบริการที่เป็นหญิงที่มีเพศสัมพันธ์โดยได้รับค่าตอบแทน และผู้รับบริการกลุ่มแม่บ้านที่มาตรวจคัดกรอง การรักษาภาวะอักเสบดังกล่าวมีความสำคัญต่อเนื่องไปถึงการป้องกันเอดส์เนื่องจาก หาก ไม่สามารถทำให้การอักเสบหายได้โดยเร็วก็จะเป็นการเพิ่มการรับเชื้อ หรือส่งต่อเชื้อเอดส์ได้หลายเท่าตัว หากมีเพศสัมพันธ์แบบไม่ใช้ถุงยางอนามัยในช่วงดังกล่าว สูตรยารักษาเชื้อราในช่องคลอดที่ใช้กันในประเทศไทย ตามมาตรฐานของกลุ่มงานโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์นั้นเป็นสูตรที่ใช้กันมานานไม่ต่ำกว่า 10 ปี ประกอบกับยารักษาเชื้อรามีขายกันแพร่หลาย และเป็นที่นิยมใช้กันทั่วไปโดยเฉพาะยาเหน็บช่องคลอด อีกทั้งมีผู้ป่วยที่มีอาการตกขาว คันช่องคลอดเรื้อรังมาที่ ศกอ. 10 อยู่บ่อยๆ ทำให้มีข้อสงสัยว่ายารักษาเชื้อราแต่ละชนิดมีประสิทธิภาพเป็นอย่างไร การศึกษานี้ได้พิสูจน์ให้เห็นในห้องทดลองว่า เชื้อราส่วนใหญ่ในช่องคลอดเป็นเชื้อราชนิด C. albican มากที่สุดถึง 77.2% ในหญิงบริการและ 68.6% ในหญิงแม่บ้าน และเมื่อนำค่า MIC ของเชื้อราแต่ละ Isolation ไปเปรียบเทียบกับค่าดื้อยาของ NCCLS (M27-A) พบว่า ในกลุ่มหญิงแม่บ้าน พบเชื้อราทั้งหมด 84 Isolates มีค่า MIC ที่ดื้อต่อยา Clotrimazole จำนวน 65 Isolates คิดเป็น 77.38% มีค่า MIC ที่ดื้อต่อยา Itraconazole จำนวน 68 Isolates คิดเป็น 80.95% มีค่า MIC ที่ดื้อต่อยา Fluconazole จำนวน 14 Isolates คิดเป็น 16.66% และมีค่า MIC ที่ดื้อต่อยา Ketoconazole จำนวน 7 Isolates คิดเป็น 8.33 % ดังนั้นการตอบสนองของเชื้อราในช่องคลอดของกลุ่มหญิงแม่บ้านที่ดีที่สุดคือ ยา Ketoconazole รองลงมาคือยา Fluconazole ส่วนยา Clotrimazole และ ยา Itraconazole ดื้อต่อยาดังกล่าวสูงมาก ในกลุ่มหญิงที่มีเพศสัมพันธ์โดยได้รับค่าตอบแทน พบว่าเชื้อราทั้งหมด 155 Isolates มีค่า MIC ที่ดื้อต่อยา Clotrimazole จำนวน 100 Isolates คิดเป็น 64.51% มีค่า MIC ที่ดื้อต่อยา Itraconazole จำนวน 124 Isolates คิดเป็น 80% มีค่า MIC ที่ดื้อต่อยา Fluconazole จำนวน 25 Isolates คิดเป็น 16.12% และมีค่า MIC ที่ดื้อต่อยา Ketoconazole จำนวน 8 Isolates คิดเป็น 5.16% ดังนั้นการตอบสนองของเชื้อราในช่องคลอดของกลุ่มนี้ที่ดีที่สุดคือ ยา Ketoconazole รองลงมาคือยา Fluconazole ส่วนยา Clotrimazole และ ยา Itraconazole ดื้อต่อยาดังกล่าวสูงมากเช่นกัน สรุปได้ว่ายาที่มีประสิทธิภาพในการกำจัดเชื้อราจากช่องคลอดของหญิงแม่บ้าน และหญิงที่มีเพศสัมพันธ์โดยได้รับค่าตอบแทน ในห้องทดลองคือ ยา Ketoconazole รองลงมาคือ ยา Fluconazole ส่วนยา Clotrimazole และยา Itraconazole มีการดื้อยาในระดับสูงมาก จึงขอแนะนำให้ใช้ยา Ketoconazole เป็น Firstline drug เพราะมีราคาถูกและมีการดื้อยาน้อยที่สุด