ความชุกและปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการเกิดภาวะเบาหวานขึ้นจอประสาทตาในผู้ป่วยโรคเบาหวานชนิดที่ 2 ในอำเภอเขตกึ่งเมืองของจังหวัดเชียงใหม่

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงพรรณนาแบบภาคตัดขวาง มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความชุกและปัจจัยที่สัมพันธ์กับการเกิดภาวะเบาหวานขึ้นจอประสาทตาในผู้ป่วยโรคเบาหวานชนิดที่ 2 ในอำเภอเขตกึ่งเมือง จังหวัดเชียงใหม่ กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้ป่วยโรคเบาหวานชนิดที่ 2 ในอำเภอเขตกึ่งเมืองของจังหวัดเชียงใหม่ ที่เข้ารับการตรวจตาด้วยเครื่องถ่ายภาพจอประสาทตา ระหว่างวันที่ 1 ตุลาคม 2562 ถึง 31 ธันวาคม 2563 จำนวน 450 คน ได้มาโดยการเลือกแบบเฉพาะเจาะจงจากเวชระเบียนผู้ป่วยโรคเบาหวานชนิดที่ 2 วิเคราะห์ข้อมูลลักษณะทั่วไปของกลุ่มตัวอย่างและอัตราความชุกของโรคโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา วิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยต่างๆ กับการเกิดภาวะเบาหวานขึ้นจอประสาทตาโดยใช้สถิติ Multiple logistic regression กำหนดความเชื่อมั่นที่ระดับ 95% ผลการศึกษาพบว่า ความชุกของผู้ป่วยโรคเบาหวานชนิดที่ 2 ที่มีภาวะเบาหวานขึ้นจอประสาทตา ร้อยละ 9.33 (42/450 คน) และพบว่า ผู้ที่มีระยะเวลาที่เป็นโรคเบาหวานมากกว่าหรือเท่ากับ 10 ปี มีโอกาสเกิดภาวะเบาหวานขึ้นจอประสาทตา 4.27 เท่า (95%CI=2.08-8.75) ของผู้ที่มีระยะเวลาที่เป็นโรคเบาหวานน้อยกว่า 10 ปี ผู้ที่มีระดับไขมันในเลือด Total Cholesterol มากกว่าหรือเท่ากับ 200 mg/dL มีโอกาสเกิดภาวะเบาหวานขึ้นจอประสาทตา 2.28 เท่า (95%CI=1.06-4.90) ของผู้ที่มีระดับไขมันรวมในเลือด น้อยกว่า 200 mg/dL และผู้ป่วยที่มีระดับไขมันในเลือด LDL มากกว่าหรือเท่ากับ 100 mg/dL มีโอกาสเกิดภาวะเบาหวานขึ้นจอประสาทตา 3.17 เท่า (95%CI=1.44-7.01) ของผู้ป่วยที่มีระดับไขมันที่มีความหนาแน่นต่ำน้อยกว่า 100 mg/dL ดังนั้นการตรวจคัดกรองภาวะเบาหวานขึ้นจอประสาทตาในผู้ป่วยควรให้ความสำคัญในการดำเนินการอย่างสม่ำเสมอ โดยเฉพาะในผู้ป่วยที่เป็นโรคเบาหวานมานาน และมีระดับไขมันในเลือดสูง