การประเมินระบบเฝ้าระวังโรคมือ เท้า ปาก โรงพยาบาลจอมทอง จังหวัดเชียงใหม่ ปี 2566
คำสำคัญ:
ระบบเฝ้าระวังโรค, โรคมือเท้าปาก, รายงานโรค, โรงพยาบาลจอมทองบทคัดย่อ
จากรายงานระบบเฝ้าระวังโรคอำเภอจอมทอง จังหวัดเชียงใหม่ (รง.506) ในปี พ.ศ.2564-2566 พบอัตราป่วยด้วยโรคมือเท้าปากเท่ากับ 34.72, 252.50 และ 268.47 คนต่อแสนประชากรตามลำดับ โดยพบการระบาดในสถานศึกษาเด็กเล็กอย่างต่อเนื่อง การศึกษานี้วัตถุประสงค์เพื่อประเมินระบบเฝ้าระวังโรคมือ เท้า ปาก โรงพยาบาลจอมทองระหว่างวันที่ 1 มกราคม ถึง 31 ธันวาคม 2566 ทำการศึกษาโครงสร้างการรายงานโรค คุณลักษณะเชิงคุณภาพ และเชิงปริมาณ จากการทบทวนเวชระเบียนในระบบข้อมูลของโรงพยาบาล จำนวน 469 คน พบว่าระบบเฝ้าระวังโรคของโรงพยาบาลเป็นการสืบค้นและรวบรวมข้อมูลผ่านระบบอัตโนมัติจากรหัสโรค ICD10 ในระบบ HOSxP เข้าระบบรายงาน 506 การตรวจสอบข้อมูลโดยเจ้าหน้าที่ระบาดวิทยาก่อนการสรุปรายงาน ซึ่งมีความไวร้อยละ 50.70 ค่าทำนายผลบวกร้อยละ 92.86 คุณภาพของข้อมูลมีความถูกต้อง ครบถ้วน มีความเป็นตัวแทนของข้อมูลดีและมีความทันเวลาภายใน 3 วัน ร้อยละ 99.48 ซึ่งระบบเฝ้าระวังฯ ดังกล่าว เป็นที่ยอมรับ ง่าย ไม่ซับซ้อน มีความยืดหยุ่น และมีความมั่นคงของระบบดี แต่ควรปรับปรุงระบบการวินิจฉัยโรค และการลงรหัสโรคที่ถูกต้องรวมทั้งควรมีการทบทวนนิยามโรค ความรู้เกี่ยวกับอาการแสดง เช่น ระยะไข้ ลักษณะผื่นและการกระจายตัวของผื่น และขั้นตอนการรายงานโรคในระบบ แก่บุคลากรที่เกี่ยวข้องอย่างต่อเนื่อง เพื่อเพิ่มความไวของระบบเฝ้าระวังโรคต่อไป
เอกสารอ้างอิง
กรมควบคุมโรค. (ม.ป.ป.). มือเท้าปาก (Hand, Foot and Mouth Disease (HFM)) [ออนไลน์]. [สืบค้นเมื่อ 10 มกราคม 2567]; แหล่งข้อมูล: https://ddc.moph.go.th/disease_detail.php?d=11
กรมควบคุมโรค. (2567). ระบบเฝ้าระวังโรค Digital Disease Surveillance [ออนไลน์]. [สืบค้นเมื่อ 10 มกราคม 2567]; แหล่งข้อมูล: https://ddsdoe.ddc.moph.go.th/ddss/
กองระบาดวิทยา กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข. (2563). โรคมือเท้าปาก (Hand foot and mouth disease). ใน: บริมาศ ศักดิ์ศิริสัมพันธ์, ดนยา สุเวทเวทิน, ณฐวดี ศรีวรรณยศ และอรัฐา รังผึ้ง, บรรณาธิการ. นิยามโรคและแนวทางการรายงานโรคติดต่ออันตรายและโรคติดต่อที่ต้องเฝ้าระวังในประเทศไทย. กรุงเทพมหานคร: แคนา กราฟฟิค. 168-169.
ณรงฤทธิ์ กิตติกวิน และภัคจิรา เกตุสถิตย์. (2562). การประเมินระบบเฝ้าระวังโรคมือ เท้า ปาก ของศูนย์บริการสาธารณสุข กลุ่มเขตแห่งหนึ่ง สังกัดกรุงเทพมหานคร. รายงานการเฝ้าระวังทางระบาดวิทยาประจำสัปดาห์, 50(12), 181–187. [สืบค้นเมื่อ 25 กุมภาพันธ์ 2568]; แหล่งข้อมูล: https://he05.tci-thaijo.org/index.php/WESR/article/view/1451
ปรางค์ศิริ นาแหลม, นิภาพรรณ สฤษดิ์อภิรักษ์, นิรันดร ยิ้มจอหอ และคณะ. (2564). การประเมินระบบเฝ้าระวังโรคมือเท้าปาก และโรคติดเชื้อเอนเทอโรไวรัสที่มีอาการรุนแรงในกลุ่มอายุต่ำกว่า 15 ปี ของโรงพยาบาลในจังหวัดจันทบุรี ปี พ.ศ. 2561. รายงานการเฝ้าระวังทางระบาดวิทยาประจำสัปดาห์, 52(47), 689-698. [สืบค้นเมื่อ 25 กุมภาพันธ์ 2568]; แหล่งข้อมูล: https://he05.tci-thaijo.org/index.php/WESR/article/view/1766
ภาคภูมิ อินทรประดิษฐ์ และสุวภัทร คำโตนด. (2564). การประเมินระบบเฝ้าระวังโรคมือ เท้า ปาก ในกลุ่ม เด็กอายุ 0-9 ปี ที่มารับบริการในโรงพยาบาลชุมชนของจังหวัดอ่างทองในช่วงที่มีการระบาดของโรค ระหว่างเดือนเมษายน – กันยายน 2559 และ 2560. วารสารการแพทย์และสาธารณสุขเขต 4, 11(1), 29-38. [สืบค้นเมื่อ 10 มกราคม 2567]; แหล่งข้อมูล: https://he01.tci-thaijo.org/index.php/JMPH4/article/view/248319/168161
ยุวดี แก้วประดับ, ทิพวรรณ อาสุระ, ชรัฐพร จิตพีระ และคณะ. (2567). การประเมินระบบเฝ้าระวังโรคมือ เท้า ปาก โรงพยาบาลบ้านไร่ จังหวัดอุทัยธานี ปี พ.ศ. 2565. วารสารสถาบันป้องกันควบคุมโรคเขตเมือง, 9(1), 36-51. [สืบค้นเมื่อ 25 กุมภาพันธ์ 2568]; แหล่งข้อมูล: https://doi.nrct.go.th/admin/doc/doc_652300.pdf
รัชนี นันทนุช, นิตยา ดวงแสง และกนกกาญจน์ ยางเงิน. (2557). การประเมินระบบเฝ้าระวังโรคมือ เท้า และปาก และโรคติดเชื้อไวรัสเอนเทอโร จังหวัดขอนแก่น พ.ศ. 2555. วารสารสำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 6 จังหวัดขอนแก่น, 21(2), 54-63. [สืบค้นเมื่อ 4 พฤษภาคม 2567]; แหล่งข้อมูล: https://he01.tci-thaijo.org/index.php/jdpc7kk/article/view/165985/120049
Centers for disease Control and Prevention. (2024). About Hand, Foot, and Mouth Disease [online]. [cited 2024 May 11]; Available from: https://www.cdc.gov/hand-foot-mouth/index.html
Kim, B. I., Achangwa, C., Cho, S., et al. (2024). The Hand, Foot, and Mouth Disease Sentinel Surveillance System in South Korea: Retrospective Evaluation Study. JMIR Public Health Surveillance, 10(1), e59446. [cited 2025 February 25]; Available from: https://doi.org/10.2196/59446
