ปัจจัยเสี่ยงการเกิดปอดติดเชื้อหลังผ่าตัด ในผู้ป่วยสูงอายุกระดูกข้อสะโพกหัก โรงพยาบาลภูเขียวเฉลิมพระเกียรติ จังหวัดชัยภูมิ

บทคัดย่อ

ผู้สูงอายุกระดูกข้อสะโพกหักพบปอดติดเชื้อได้ ร้อยละ 5.1-14 อัตราการเสียชีวิตใน 30 วันแรกหลังจากการผ่าตัด ร้อยละ 27-43 การนอนโรงพยาบาลซ้ำเพิ่ม 8 เท่าเมื่อเทียบกับผู้ป่วยที่ไม่มีปอดติดเชื้อ รูปแบบการศึกษาเชิงพรรณนาย้อนหลังศึกษาข้อมูลเวชระเบียนผู้ป่วยใน ผู้ป่วยกระดูกข้อสะโพกหักอายุมากกว่าหรือเท่ากับ 50 ปีจากภัยอันตรายไม่รุนแรงจำนวน 227 ราย ผู้ป่วยปอดติดเชื้อจำนวน 18 ราย คิดเป็นร้อยละ 7.93 และผู้ป่วยไม่มีปอดติดเชื้อจำนวน 209 รายคิดเป็นร้อยละ 92.07 ปัจจัยเสี่ยงที่ศึกษา ได้แก่ อายุ เพศ ดัชนีมวลกาย (BMI) การสูบบุหรี่ จำนวนเวลาและระยะเวลาตั้งแต่แรกรับนอนโรงพยาบาลถึงเวลาผ่าตัด ระดับ Serum albumin ระดับน้ำตาลในกระแสเลือด ASA Classification การใช้ยาออกฤทธิ์ต่อจิตและประสาท โรคประจำตัว จำนวนวันที่นอนโรงพยาบาล และโปรแกรมกายภาพบำบัด โดยกำหนดระดับนัยสำคัญทางสถิติที่ p-valve=0.05 ผลการศึกษา พบว่าปัจจัยเสี่ยงปอดติดเชื้อได้แก่โรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง (p-valve=0.035) และ ASA classification (p-valve=0.028) ปอดติดเชื้อพบได้น้อยในกลุ่มผู้ป่วยได้รับการกายภาพบำบัดปอดตั้งแต่วันแรกรับนอนโรงพยาบาล (p-valve=0.005) การเกิดปอดติดเชื้อทำให้ระยะเวลานอนโรงพยาบาลเพิ่มมากขึ้น (p-valve=0.003) สรุปว่า การกายภาพบำบัดปอดตั้งแต่วันแรกรับนอนโรงพยาบาลป้องกันโรคปอดติดเชื้อ ผู้ป่วยที่มีโรคประจำตัวโรคถุงลมโป่งพอง ASA Classification > 3 และผู้ป่วยที่เข้ารับการรักษานอนโรงพยาบาลนานเป็นกลุ่มเสี่ยงสูงต่อการเกิดปอดติดเชื้อ การดูแลรักษาควรต้องเฝ้าระวังปอดติดเชื้อ ผู้ป่วยทุกรายควรได้รับการกายภาพบำบัดปอดตั้งแต่วันแรกรับนอนโรงพยาบาล