การพัฒนาและยกระดับผลิตภัณฑ์ชุมชนเป็นอาหารเพื่อสุขภาพ “โบ๊ะโดงแตร็ยแนง” บนฐานทุนทางวัฒนธรรมและทรัพยากร บริเวณชายแดนไทย-กัมพูชา จังหวัดสุรินทร์

บทคัดย่อ

การพัฒนาและยกระดับผลิตภัณฑ์ชุมชนเป็นอาหารเพื่อสุขภาพที่สอดคล้องกับวัฒนธรรมชุมชนและทรัพยากรธรรมชาติในพื้นที่ เป็นการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วมโดยประชาชนพื้นที่ชายแดนไทย-กัมพูชา ตำบลโคกตะเคียน อำเภอกาบเชิง จังหวัดสุรินทร์ มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) พัฒนาและยกระดับต้นแบบผลิตภัณฑ์ชุมชนเป็นอาหารเพื่อสุขภาพ โบ๊ะโดงแตร็ยแนง 2) ประเมินการยอมรับในผลิตภัณฑ์อาหารเพื่อสุขภาพ โบ๊ะโดงแตร็ยแนง และ 3) วิเคราะห์คุณค่าทางโภชนาการของผลิตภัณฑ์อาหารเพื่อสุขภาพโบ๊ะโดงแตร็ยแนง วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนา ได้แก่ จำนวน ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน

ผลการวิจัย พบว่า ประชาชนส่วนใหญ่เป็นกลุ่มชาติพันธุ์ไทย-เขมร มีความต้องการพัฒนาผลิตภัณฑ์อาหารเพื่อสุขภาพรูปแบบน้ำพริกที่ใช้วัตถุดิบภายในชุนชนท้องถิ่น ผลิตภัณฑ์ที่พัฒนาขึ้น ได้แก่ โบ๊ะโดงแตร็ยแนง (ตำมะพร้าว/น้ำพริกมะพร้าว) ที่ปรับปรุงสูตรตามความต้องการชุมชน การทดสอบการยอมรับผลิตภัณฑ์ด้านรูปลักษณ์ สีสัน กลิ่น รสชาติ เนื้อสัมผัส พบว่า กลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่มีระดับการยอมรับผลิตภัณฑ์โบ๊ะโดงแตร็ยแนง อยู่ในระดับสูง คิดเป็นร้อยละ 86.7 ค่าเฉลี่ยการยอมรับผลิตภัณฑ์ในทุกคุณลักษณะที่ทดสอบอยู่ในระดับสูง โดยคุณลักษณะที่มีค่าเฉลี่ยสูงที่สุด ได้แก่ กลิ่น (=8.27) คุณลักษณะที่มีค่าเฉลี่ยต่ำที่สุด คือ สีสัน (=7.63) ผลการวิเคราะห์คุณค่าทางโภชนาการ พบว่า โบ๊ะโดงแตร็ยแนง มีพลังงาน 4,529.80 แคลอรีต่อกรัม โดยมีส่วนประกอบของโปรตีน ไขมัน ใยอาหาร และเถ้า ปริมาณ 34.55, 26.44, 9.50 และ 11.20 กรัมต่อน้ำหนักอาหาร 100 กรัม ตามลำดับ ทั้งนี้หน่วยงานภาครัฐที่เกี่ยวข้อง ควรส่งเสริมสนับสนุนการยกระดับคุณภาพโบ๊ะโดงแตร็ยแนงให้ได้มาตรฐานผลิตภัณฑ์ชุมชนหรือมาตรฐานอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง และผลักดันให้เป็นสินค้าเด่นระดับอำเภอและระดับจังหวัดต่อไป