ความสัมพันธ์ระหว่างความเครียด ภาวะซึมเศร้า อายุครรภ์ก่อนคลอด และน้ำหนักทารกแรกเกิดของมารดาหลังคลอดในโรงพยาบาลชุมแพ จังหวัดขอนแก่น
คำสำคัญ:
ความเครียดหลังคลอด, ภาวะซึมเศร้าหลังคลอด, การคลอดก่อนกำหนด, ทารกแรกเกิดน้ำหนักน้อยบทคัดย่อ
การวิจัยเชิงพรรณนาแบบหาความสัมพันธ์ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความชุกของความเครียดและภาวะซึมเศร้าหลังคลอด การคลอดก่อนกำหนด และทารกแรกเกิดน้ำหนักน้อย และความสัมพันธ์ระหว่างความเครียดหลังคลอด ภาวะซึมเศร้าหลังคลอด อายุครรภ์ก่อนคลอด และน้ำหนักทารกแรกเกิด ในมารดา 48-72 ชั่วโมงหลังคลอดในแผนกสูตินรีเวช โรงพยาบาลชุมแพ จังหวัดขอนแก่น จำนวน 271 คน โดยใช้แบบประเมินความเครียด ST5 และแบบประเมินภาวะซึมเศร้า EPDS ทดสอบค่าสัมประสิทธ์แอลฟาของครอนบาคได้เท่ากับ 0.74 และ 0.80 ตามลำดับ วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนาและสถิติวิเคราะห์สัมประสิทธ์สหสัมพันธ์เพียร์สัน
ผลการวิจัยพบว่าความชุกของความเครียดหลังคลอดระดับปานกลางถึงระดับสูงร้อยละ 17.5 และเป็นระดับสูงร้อยละ 2.8 ภาวะซึมเศร้าหลังคลอดร้อยละ 9.2 คลอดก่อนกำหนดร้อยละ 16.6 และทารกแรกเกิดน้ำหนักน้อยร้อยละ 9.2 ความเครียดมีความสัมพันธ์ทางบวกกับภาวะซึมเศร้าหลังคลอด (r=0.554, p<0.001) น้ำหนักทารกแรกเกิดมีความสัมพันธ์ทางบวกกับอายุครรภ์ก่อนคลอด (r=0.325, p<0.001) ความเครียดและภาวะซึมเศร้าหลังคลอดไม่มีความสัมพันธ์กับอายุครรภ์ก่อนคลอดและน้ำหนักทารกแรกเกิด (p>0.05)
สรุป ความเครียดและภาวะซึมเศร้าหลังคลอด การคลอดก่อนกำหนด และทารกแรกเกิดน้ำหนักน้อยมีความชุกสูง จึงเป็นข้อมูลสนับสนุนการจัดทำโปรแกรมในการป้องกันภาวะดังกล่าวต่อไป
References
Marshall JE, Raynor MD. Myles textbook of midwives. 17th ed. Poland: Elsevier; 2020.
สร้อย อนุสรณ์ธีรกุล, สุภาพักตร์ หาญกล้า, อัญชลี อ้วนแก้ว, วรนุช ไชยวาน, นงนุช บุญมาลา. สุขภาพจิตและการปรับตัวของมารดาหลังคลอด. วารสารพยาบาลทหารบก. 2566;24(1):116-24.
วันชัย กิตติโชติวัฒน์. ความชุกและปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับภาวะซึมเศร้าหลังคลอดของโรงพยาบาลแก่งคอย จังหวัดสระบุรี. วารสารกรมการแพทย์. 2561;43(5):125-30.
Tsai JM, Tsai LY, Tsay SL, Chen YH. The prevalence and risk factors of postpartum depression among women during the early postpartum period: a retrospective secondary data analysis. Taiwan J Obstet Gynecol. 2023 May;62(3):406-411. doi: 10.1016/j.tjog.2023.03.003.
Grisbrook MA, Dewey D, Cuthbert C, McDonald S, Ntanda H, Giesbrecht GF, Letourneau N. Associations among Caesarean Section Birth, Post-Traumatic Stress, and Postpartum Depression Symptoms. Int J Environ Res Public Health. 2022 Apr 18;19(8):4900. doi: 10.3390/ijerph19084900.
ทิพย์วรรณ บุณยาภรณ์, ชุติกาญจน์ แซ่ตั้น. บทบาทพยาบาล: การจัดการความเครียดในหญิงตั้งครรภ์วัยรุ่น. วารสารเครือข่ายวิทยาลัยพยาบาลและการสาธารณสุขภาคใต้. 2560;4(3): 271-81.
กรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข. แนวปฏิบัติการป้องกันการเจ็บครรภ์คลอดก่อนกำหนดสำหรับประเทศไทย ฉบับ พ.ศ. 2566. นนทบุรี: กระทรวงสาธารณสุข; 2566.
กัญยา ทูลธรรม, สุภาพร สุภาทวีวัฒน์. ปัจจัยที่มีผลต่อการคลอดก่อนกำหนด อัตราความถูกต้องครอบคลุมของแนวทางการดูแลรักษาสตรีตั้งครรภ์ที่มีภาวะเจ็บครรภ์คลอดก่อนกำหนด และอัตราความสำเร็จในการยับยั้งการเจ็บครรภ์คลอดก่อนกำหนดของโรงพยาบาลมหาสารคาม. วารสารโรงพยาบาลมหาสารคาม. 2566;20(2):75-88.
เขตสุขภาพที่ 7 กระทรวงสาธารณสุข. สถานการณ์การคลอดก่อนกำหนดและการดำเนินงานการป้องกันการคลอดก่อนกำหนด เขตสุขภาพที่ 7. ขอนแก่น: กระทรวงสาธารณสุข; 2565.
ห้องคลอดโรงพยาบาลขอนแก่น. สถิติการคลอดปี พ.ศ. 2563-2566. ขอนแก่น: โรงพยาบาลขอนแก่น; 2566.
ระจิตร ชาครียวณิชย์. ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับทารกแรกเกิดน้ำหนักน้อยในเขตสุขภาพที่ 5. วารสารพยาบาลสาธารณสุข. 2563;34(3):1-17.
ประชุมพร สุวรรณรัตน์, ทิพย์วรรณ บุณยาภรณ์, ศศิธร คำพันธ์. ผลของโปรแกรมการส่งเสริมศักยภาพสตรีตั้งครรภ์ที่เสี่ยงต่อภาวะเจ็บครรภ์คลอดก่อนกำหนด ต่ออัตราการเกิดภาวะเจ็บครรภ์คลอดและการคลอดก่อนกำหนด. วารสารการพยาบาล สุขภาพ และการศึกษา. 2565;5(3): 81-91.
กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข. สมุดบันทึกสุขภาพแม่และเด็ก. นนทบุรี: กระทรวงสาธารณสุข; 2565.
Polit DF, Hungler BF. Nursing research principles and methods. 6th ed. Philadelphia: Lippincott; 1999.
Isreal GD. Sampling the evidence of extension program impact; program evaluation and organizational development. Florida: University of Florida; 1992.
ปิยนุช กรุณา. ความเครียดและการจัดการความเครียดของมารดาหลังคลอดที่ต้องแยกจากบุตรเนื่องจากบุตรป่วยในโรงพยาบาลมหาราชนครศรีธรรมราช. มหาราชนครศรีธรรมราชเวชสาร. 2561;1(2):67-77.
Elwood J, Murray E, Bell A, Sinclair M, Kernohan WG, Stockdale J. A systematic review investigating if genetic or epigenetic markers are associated with postnatal depression. J Affect Disord. 2019 Jun 15;253:51-62. doi: 10.1016/j.jad.2019.04.059.
สุภัสสรา ภูเมฆ, เอกชัย โควาวิสารัตน์, มาลี เกื้อนพกุล, วรัญญา แสงพิทักษ์. ปัจจัยทำนายภาวะซึมเศร้าของมารดาหลังคลอดที่มารับบริการที่โรงพยาบาลราชวิถี. วารสารวิจัยสุขภาพและการพยาบาล. 2562;35(3):158-70.
วิไลลักษณ์ เผือกพันธ์, สุพิศ ศิริอรุณรัตน์, วรรณทนา สุภสีมานนท์. ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับภาวะซึมเศร้าหลังคลอดในมารดาคลอดก่อนกำหนด. วารสารแพทย์นาวี. 2563;47(2):432-45.
เอกชัย เพ็ชรพรประภาส. ความชุกและปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับภาวะซึมเศร้าหลังคลอดในโรงพยาบาลบางพลี จังหวัดสมุทรปราการ. จิตเวชวิทยาสาร. 2563;36(2):172-85.
Downloads
เผยแพร่แล้ว
How to Cite
ฉบับ
บท
License
Copyright (c) 2025 วารสารศูนย์อนามัยที่ 9 : วารสารส่งเสริมสุขภาพและอนามัยสิ่งแวดล้อม
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความหรือข้อคิดเห็นใด ๆ ที่ประกฎในวารสารศูนย์อนามัยที่ 9 เป็นความคิดเห็นของผู้เขียน บรรณาธิการ คณะผู้จัดทำ และศูนย์อนามัยที่ 9 นครราชสีมา (เจ้าของ) ไม่จำเป็นต้องเห็นด้วย ผู้เขียนต้องรับผิดชอบต่อบทความของตนเอง
ผลการพิจารณาของกองบรรณาธิการและผู้ทรงคุณวุฒิถือเป็นที่สิ้นสุด คณะบรรณาธิการวารสารฯ ขอสงวนสิทธิ์ในการตรวจแก้ไขข้อความให้ถูกต้องตามหลักภาษาและมีความเหมาะสม
กองบรรณาธิการวารสารฯ ขอสงวนสิทธิ์มิให้นำเนื้อหาใด ๆ ของบทความ หรือข้อคิดเห็นใด ๆ ของผลการประเมินบทความในวารสารฯ ไปเผยแพร่ก่อนได้รับอนุญาตจากกองบรรณาธิการ อย่างเป็นลายลักษณ์อักษร และผลงานที่ได้รับการตีพิมพ์ถือเป็นลิขสิทธิ์ของวารสารศูนย์อนามัยที่ 9
