ความชุกและปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการสูญเสียฟันในผู้สูงอายุระหว่าง 60-69 ปี อำเภอนาหว้า จังหวัดนครพนม

บทคัดย่อ

การศึกษานี้เป็นการศึกษาเชิงพรรณนาภาคตัดขวางมีวัตถุประสงค์ (1) เพื่อศึกษาความชุกของการสูญเสียฟันในกลุ่มผู้สูงอายุ 60-69 ปี อำเภอนาหว้า จังหวัดนครพนม (2) เพื่อศึกษาปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการสูญเสียฟันในกลุ่มผู้สูงอายุ 60-69 ปี อำเภอนาหว้า จังหวัดนครพนม จำนวน 266 คน โดยสุ่มตัวอย่างแบบ ชั้นภูมิ เก็บข้อมูลโดยใช้แบบสอบถามข้อมูลทั่วไป ทัศนคติ พฤติกรรมการดูแลสุขภาพช่องปาก แบบทดสอบความรู้ และแบบบันทึกสภาวะทันตสุขภาพ ค่าความเชื่อมั่นของแบบทดสอบความรู้ แบบสอบถามทัศนคติ และพฤติกรรมการดูแลสุขภาพช่องปากมีค่าเท่ากับ 0.75, 0.70 และ 0.70 ตามลำดับ วิเคราะห์ค่า ความสอดคล้องในการตรวจฟันด้วยสถิติ Kappa มีค่าเท่ากับ 0.83 วิเคราะห์ข้อมูลทั่วไปโดยใช้สถิติพรรณนา และหาปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการสูญเสียฟันโดยใช้สถิติ Chi-square test เพื่อคำนวณค่า p-value และรายงานค่า Odds Ratio (OR) พร้อม 95%CI จากการคำนวณ Risk Estimate หากละเมิดข้อตกลง Chi-square test ใช้สถิติ Fisher’s Exact Test แทน และเปรียบเทียบค่าเฉลี่ยฟันแท้ ผุ ถอน อุด ด้วยสถิติ Independent t-test

ผลการวิจัยพบความชุกของการสูญเสียฟันของกลุ่มตัวอย่าง ร้อยละ 22.20 เมื่อวิเคราะห์หาปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการสูญเสียฟัน พบว่า ผู้สูงอายุที่มีร่องลึกปริทันต์ ≥4 มม. และผู้สูงอายุที่ มีสภาวะเหงือกอักเสบมีความสัมพันธ์กับการสูญเสียฟันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (OR = 3.90, 95% CI 1.80-8.47, p-value <0.001) นอกจากนี้พบว่าผู้ที่มีฟันแท้ใช้งานได้ ≥20 ซี่ (ค่าเฉลี่ย DMFT 7.31 ซี่/คน) มีค่าเฉลี่ย DMFT น้อยกว่าผู้ที่มีฟันแท้ใช้งานได้ <20 ซี่ (ค่าเฉลี่ย DMFT 11.19 ซี่/คน) อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (95% CI 1.91-5.83, Mean diff = 3.88, p-value <0.001)