พิษวิทยาของเมโธเทรกเซต

บทคัดย่อ

เมโธเทรกเซต เป็นยาในกลุ่ม anti-metabolites ที่มีข้อบ่งใช้ทั้งในการรักษาโรคมะเร็ง และโรคอื่น ๆ นอกเหนือจากมะเร็ง เนื่องจากยามีหลายข้อบ่งใช้ทำให้วิธีการบริหารยามีความหลากหลายตามไปด้วย เช่นรูปแบบการให้ทางปากซึ่งส่วนใหญ่เป็นการรับประทานสัปดาห์ละ 1 ครั้ง แตกต่างจากยาทั่วไปที่รับประทานทุกวัน หรือรูปแบบการฉีดที่มีทั้งการฉีดเข้าหลอดเลือดดำ ฉีดเข้าใต้ผิวหนัง และฉีดเข้ากล้ามเนื้อ ซึ่งเป็นจุดเสี่ยงที่จะทำให้เกิดความคลาดเคลื่อนทางยาจนนำไปสู่ความเป็นพิษจากยาได้ เมโธเทรกเซตมีคุณสมบัติทางเภสัชวิทยาที่ซับซ้อนและอาการแสดงความเป็นพิษไม่มีความจำเพาะ ดังนั้นหากไม่ได้ซักประวัติ และตรวจร่างกายอย่างรอบด้าน อาจนำมาซึ่งความคลาดเคลื่อนในการวินิจฉัยและให้การรักษาได้ อย่างไรก็ตาม มีวิธีการที่หลากหลายในการช่วยเหลือผู้ที่เกิดความเป็นพิษจากเมโธเทรกเซต เช่น การให้ leucovorin การทำ high-flux hemodialysis หรือ การให้ยากระตุ้นการสร้างเม็ดเลือดขาว วิธีการดังกล่าวนี้ทำให้ผู้ป่วยที่เกิดความเป็นพิษจากเมโธเทรกเซตมีโอกาสรอดชีวิตมากขึ้น