ประสิทธิผลการพัฒนาระบบรายงานความคลาดเคลื่อนทางยาในโรงพยาบาลขนาดกลาง

ผู้แต่ง

  • สิริพร วงศ์ธนู นักศึกษาหลักสูตรเภสัชศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาเภสัชกรรมคลินิก คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี
  • แสวง วัชระธนกิจ คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี
  • พีรวัฒน์ จินาทองไทย คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี

คำสำคัญ:

รายงานความคลาดเคลื่อนทางยา, ระบบรายงานความคลาดเคลื่อนทางยา, ความถูกต้องของรายงานความคลาดเคลื่อนทางยา

บทคัดย่อ

ความเป็นมา: ระบบรายงานความคลาดเคลื่อนทางยาที่เหมาะสมจะช่วยส่งเสริมความถูกต้องในการรายงาน

วัตถุประสงค์: เพื่อประเมินประสิทธิผลภายหลังการปรับปรุงระบบการรายงานความคลาดเคลื่อนทางยา ณ โรงพยาบาล 50 พรรษา มหาวชิราลงกรณ

วิธีวิจัย: การวิจัยเชิงปฏิบัติการ เปรียบเทียบอัตราความถูกต้องของรายงานความคลาดเคลื่อนทางยาก่อนการปรับปรุงระบบระหว่างตุลาคม 2562 ถึงพฤษภาคม 2563 และหลังการปรับปรุงระบบระหว่างกุมภาพันธ์ 2564 ถึงพฤษภาคม 2564 วิเคราะห์ผลโดยสถิติเชิงพรรณนาและเปรียบเทียบอัตราความถูกต้องก่อนและหลังการปรับปรุงระบบด้วยสถิติเชิงอนุมาน independent Chi-squared

ผลการวิจัย: จากรายงานความคลาดเคลื่อนทางยาก่อนและหลังการปรับปรุงระบบ จำนวน 624 และ 611 รายงานตามลำดับ พบว่าอัตราความถูกต้องของรายงานความคลาดเคลื่อนทางยาเพิ่มสูงขึ้นจากร้อยละ 84.94 เป็นร้อยละ 92.80 (p-value < 0.001) เมื่อจำแนกในแต่ละหัวข้อพบว่า อัตราความถูกต้องสูงขึ้นในด้าน “ชนิด” (ร้อยละ 94.23 เป็นร้อยละ 99.18; p-value < 0.001) และ “ความรุนแรง” (ร้อยละ 96.79 เป็นร้อยละ 99.02; p-value < 0.007) ในขณะที่ด้าน “ประเภท” ไม่พบความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (ร้อยละ 93.75 เป็นร้อยละ 94.27; p-value = 0.699) โดยเภสัชกรมีอัตราการรายงานที่ถูกต้องเพิ่มสูงขึ้นจากร้อยละ 92.98 เป็นร้อยละ 98.79 (p-value < 0.001) ในขณะที่อัตราการรายงานที่ถูกต้องโดยพยาบาลลดลงจากร้อยละ 71.96 เป็นร้อยละ 66.66 (p-value = 0.308) แต่ไม่มีนัยสำคัญทางสถิติ นอกจากนี้อัตราการรายงานถูกต้องภายหลังการปรับปรุงระบบในช่วงเวลาราชการสูงกว่านอกเวลาราชการอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (ร้อยละ 93.79 เทียบกับร้อยละ 86.25; p-value = 0.015)

สรุปผล: การปรับปรุงระบบการรายงานความคลาดเคลื่อนทางยาของโรงพยาบาล 50 พรรษา มหาวชิราลงกรณสามารถช่วยเพิ่มอัตราความถูกต้องของการรายงานได้

Author Biographies

สิริพร วงศ์ธนู, นักศึกษาหลักสูตรเภสัชศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาเภสัชกรรมคลินิก คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี

ภ.บ.

แสวง วัชระธนกิจ, คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี

ภ.บ., ภ.ม. (เภสัชกรรมโรงพยาบาล), Ph.D. (Pharmacy Health Care Administration)

 

 

พีรวัฒน์ จินาทองไทย, คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี

ภ.บ., ว.ภ. (เภสัชบำบัด)

References

จันทร์จารึก รัตนเดชสกุล, ภาสกร รัตนเดชสกุล. ความคลาดเคลื่อนทางยา (medication error) กับการใช้ประโยชน์ในระบบจัดการด้านยา [อินเทอร์เน็ต]. นนทบุรี: ศูนย์การศึกษาต่อเนื่องทางเภสัชศาสตร์ สภาเภสัชกรรม; 2560 [สืบค้นเมื่อ 24 ส.ค. 2562]. สืบค้นจาก: https://ccpe.pharmacycouncil.org/index.php?option=article_detail&subpage=article_detail&id=303

Rodziewicz TL, Houseman B, Hipskind JE. Medical error reduction and prevention. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2022 [cited 2022 Aug 24]. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK499956/

เรวดี ศิรินคร. ประสบการณ์การเยี่ยมสำรวจเรื่องการบริหารยา. ใน: ธิดา นิงสานนท์, ปรีชา มนทกานติกุล, สุวัฒนา จุฬาวัฒนทล, บรรณาธิการ. การบริหารยาเพื่อความปลอดภัยของผู้ป่วย. พิมพ์ครั้งที่ 3. กรุงเทพฯ: สมาคมเภสัชกรรมโรงพยาบาล (ประเทศไทย); 2554. หน้า 27-32.

ปัญญฉัตร ซอสุขไพบูลย์. ระบบรายงานความคลาดเคลื่อนทางยาจากโปรแกรมคอมพิวเตอร์ที่พัฒนาขึ้นในโรงพยาบาลขนาดใหญ่แห่งหนึ่ง. วารสารเภสัชกรรมไทย [อินเทอร์เน็ต]. 2555 [สืบค้นเมื่อ 10 ต.ค. 2564];4(1):3-16. สืบค้นจาก: https://he01.tci-thaijo.org/index.php/TJPP/article/view/169294

เพียงเพ็ญ ชนาเทพาพร. การพัฒนาโปรแกรมเพื่อรายงานผลความคลาดเคลื่อนการสั่งใช้ยาของโรงพยาบาลศรีนครินทร์. ศรีนครินทร์เวชสาร [อินเทอร์เน็ต]. 2562 [สืบค้นเมื่อ 29 มิถุนายน 2563];34(3):261-70. สืบค้นจาก: http://thaidj.org/index.php/SMNJ/article/view/6494.

Sharma SK, Mudgal SK, Thakur K, Gaur R. How to calculate sample size for observational and experimental nursing research studies? Natl J Physiol Pharm Pharmacol. 2020;10(1):1-8. doi: 10.5455/njppp.2020.10.0930717102019.

Alshaikh M, Mayet A, Aljadhey H. Medication error reporting in a university teaching hospital in Saudi Arabia. J Patient Saf. 2013;9(3):145-9. doi: 10.1097/PTS.0b013e3182845044.

เปรมวดี ศิริวิวัฒนานนท์, มณีรัตน์ รัตนามหัทธนะ. ความตั้งใจที่จะรายงานและเหตุผลที่ไม่รายงานความคลาดเคลื่อนทางยาของบุคลากรทางการแพทย์: กรณีศึกษาโรงพยาบาลประจำจังหวัดแห่งหนึ่งในประเทศไทย. วารสารเภสัชศาสตร์อีสาน. 2556;9(3):43-52. doi: 10.14456/ijps.2013.19.

Rutledge DN, Retrosi T, Ostrowski G. Barriers to medication error reporting among hospital nurses. J Clin Nurs. 2018;27(9-10):1941-9. doi: 10.1111/jocn.14335.

Kim KS, Kwon SH, Kim JA, Cho S. Nurses' perceptions of medication errors and their contributing factors in South Korea. J Nurs Manag. 2011;19(3):346-53. doi: 10.1111/j.1365-2834.2011.01249.x.

Kim J, An K, Kim MK, Yoon SH. Nurses' perception of error reporting and patient safety culture in Korea. West J Nurs Res. 2007;29(7):827-44. doi: 10.1177/0193945906297370.

Aseeri M, Banasser G, Baduhduh O, Baksh S, Ghalibi N. Evaluation of medication error incident reports at a tertiary care hospital. Pharmacy (Basel). 2020;8(2):69. doi: 10.3390/pharmacy8020069.

Nguyen HT, Nguyen TD, van den Heuvel ER, Haaijer-Ruskamp FM, Taxis K. Medication errors in vietnamese hospitals: prevalence, potential outcome and associated factors. PLoS One. 2015;10(9):e0138284. doi: 10.1371/journal.pone.0138284.

Zeraatchi A, Talebian MT, Nejati A, Dashti-Khavidaki S. Frequency and types of the medication errors in an academic emergency department in Iran: the emergent need for clinical pharmacy services in emergency departments. J Res Pharm Pract. 2013;2(3):118-22. doi: 10.4103/2279-042X.122384.

Downloads

เผยแพร่แล้ว

28-08-2023