การพัฒนารูปแบบการส่งเสริมการเลิกบุหรี่โดยการใช้สื่อนวัตกรรมในผู้ป่วยโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง

Main Article Content

ธนะวัฒน์ รวมสุก
พิมพ์พัฒน์ จันทร์เทียน
ฉันท์ทิพย์ พลอยสุวรรณ
ชุติมา ปัญญาพินิจนุกูร
สุพิชญ์รดา คำบอนพิทักษ์

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์พฤติกรรมการสูบบุหรี่และรูปแบบการช่วยเลิกบุหรี่ พัฒนาและศึกษาผลของการใช้รูปแบบการส่งเสริมการเลิกบุหรี่โดยใช้สื่อนวัตกรรมในผู้ป่วยโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง กลุ่มตัวอย่างได้แก่ บุคลากรด้านสุขภาพที่เกี่ยวข้องกับการช่วยเลิกบุหรี่ 5 คน และผู้ป่วยโรคไม่ติดต่อเรื้อรังที่สูบบุหรี่ ในระยะวิเคราะห์สถานการณ์ 10 คน และในระยะศึกษาผลของรูปแบบ 27 คน เก็บข้อมูลโดยใช้แบบสัมภาษณ์กึ่งโครงสร้าง แบบสอบถาม และแบบวัดความพึงพอใจ วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา การวิเคราะห์เชิงเนื้อหา และการทดสอบที ผลพบว่า ผู้ป่วยโรคไม่ติดต่อเรื้อรังบางรายยังสูบบุหรี่ และการช่วยเลิกบุหรี่เป็นการให้คำแนะนำโดยการพูดคุยเกี่ยวกับพิษภัยของบุหรี่ต่อสุขภาพ รูปแบบการส่งเสริมการเลิกบุหรี่โดยใช้สื่อนวัต กรรมที่พัฒนาขึ้น ประกอบด้วย การซักประวัติการสูบบุหรี่และประเมินผู้ป่วย การประเมินความพร้อม ระดับการติดนิโคติน ผลกระทบของบุหรี่ต่อสุขภาพ โดยใช้ชุดสื่อนวัตกรรม การกำหนดวันเลิกสูบบุหรี่ และ การติดตามผล หลังการใช้รูปแบบฯ พบว่า ผู้ป่วยมีคะแนนเฉลี่ยความรู้เกี่ยวกับบุหรี่ การรับรู้ความรุนแรง การรับรู้ความเสี่ยง การรับรู้ประโยชน์ การรับรู้อุปสรรค และระดับการติดนิโคตินดีกว่าก่อนใช้รูปแบบอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < .001) และความพึงพอใจต่อรูปแบบของบุคลากรด้านสุขภาพและผู้ป่วยอยู่ในระดับมากที่สุด                                                             


                               

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
รวมสุก ธ. ., จันทร์เทียน พ. ., พลอยสุวรรณ ฉ. ., ปัญญาพินิจนุกูร ช. ., & คำบอนพิทักษ์ ส. . (2025). การพัฒนารูปแบบการส่งเสริมการเลิกบุหรี่โดยการใช้สื่อนวัตกรรมในผู้ป่วยโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง. วารสารพยาบาล, 74(1), 50–59. สืบค้น จาก https://he02.tci-thaijo.org/index.php/TJN/article/view/272799
ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

กระทรวงสาธารณสุข กรมควบคุมโรค. (2565). แผนปฏิบัติการด้านการควบคุมยาสูบแห่งชาติ ฉบับที่สาม พ.ศ. 2565 -2570. อักษรกราฟฟิคแอนด์ดีไซน์.

ชนิดา รำขวัญ, กุสุมา คุววัฒนสัมฤทธิ์, และอรสา พันธ์ภักดี. (2559). ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการเลิกสูบบุหรี่ในผู้ป่วยหลังผ่าตัดทำทางเบี่ยงหลอดเลือดหัวใจ. วารสารพยาบาลโรคหัวใจและทรวงอก, 27(2), 1-15.

ทิตาวดี สิงห์โค, ศากุล ช่างไม้, และทิพา ต่อสกุลแก้ว. (2563). ผลของโปรแกรมส่งเสริมการรับรู้ความเชื่อด้านสุขภาพต่อพฤติกรรมการป้องกันโรค หลอดเลือดสมองและการรับรู้ประโยชน์ของการคงไว้ซึ่งพฤติกรรมในผู้สูงอายุกลุ่มเสี่ยง. วารสารโรงพยาบาลเจริญกรุงประชารักษ์, 16(2), 42-60.

ทิพวัลย์ ธีรสิริโรจน์. (2565). การสร้างความตระหนักและส่งเสริมการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม เพื่อลด ละ เลิกบุหรี่ในผู้ป่วยโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง. วารสารพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยคริสเตียน, 9(1), 97-113.

ธนะวัฒน์ รวมสุก, สุรินธร กลัมพากร, และทัศนีย์ รวิวรกุล. (2561). ผลของโปรแกรมเลิกบุหรี่โดยประยุกต์ใช้ทฤษฎีแรงจูงใจเพื่อป้องกันโรคในผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูง. วารสารพยาบาล, 68(1), 1-10.

ธนะวัฒน์ รวมสุก, อารยา ทิพย์วงศ์, พรพรรณ วรสีหะ, นงนุช วงศ์สว่าง, และณิชมน หลำรอด. (2564). ความรอบรู้ทางสุขภาพด้านความรู้ ความเข้าใจเกี่ยวกับบุหรี่ และพฤติกรรมการสูบบุหรี่ของผู้สูงอายุ: กรณีศึกษา อำเภออัมพวา จังหวัดสมุทรสงคราม. วารสารวิจัยวิทยาศาสตร์ทางสุขภาพ, 15(1), 131-140.

ภาวินี แสงจันทร์ และชวนชม ธนานิธิศักดิ์. (2561). การพัฒนาแอปพลิเคชันสำหรับให้บริการเลิกบุหรี่โดยเภสัชกรชุมชน. ศรีนครินทร์เวชสาร, 33(2), 169 -175.

มัลลิกา มาตระกูล และนาตญา พแดนนอก. (2564). การพัฒนารูปแบบการช่วยเลิกบุหรี่โดยการสัมภาษณ์เพื่อเสริมสร้างแรงจูงใจสำหรับนักศึกษาระดับอุดมศึกษา. วารสารพยาบาลทหารบก, 22(2), 231 - 240.

วิชัย เอกพลากร, หทัยชนก พรรคเจริญ, และวราภรณ์ เสถียรนพเก้า. (2564). การสำรวจสุขภาพประชาชนไทยโดยการตรวจร่างกาย ครั้งที่ 6 พ.ศ. 2562 - 2563. อักษรกราฟฟิคแอนด์ดีไซน์.

ศูนย์วิจัยและจัดการความรู้เพื่อการควบคุมยาสูบ. (2563). รายงานสถานการณ์การบริโภคยาสูบของประเทศไทย พ.ศ. 2563. สินทวีกิจ พริ้นติ้ง.

สุปาณี เสนาดิสัย และสุรินธร กลัมพากร. (บก.). (2563). บุหรี่กับสุขภาพ: พยาบาลกับการควบคุมการบริโภคยาสูบ (พิมพ์ครั้งที่ 3). เครือข่ายพยาบาลเพื่อการควบคุมยาสูบแห่งประเทศไทย.

Burns, N., & Grove, S. K. (2016). The practice of nursing research (8th ed.). Saunders.

Heatherton, T. F., Kozlowski, L. T., Frecker, R. C., & Fagerström, K. O. (1991). The Fagerström Test for Nicotine Dependence: A revision of the Fagerström Tolerance Questionnaire. British Journal of Addiction, 86(9), 1119-1127. https://doi.org/10.1111/j.1360-0443.1991.tb01879.x

Rosenstock, I. M. (1974). Historical Origins of the health belief model. Health Education Monographs, 2(4), 328 - 335. https://doi.org/10.1177/109019817400200403

World Health Organization. (2023, July 31). Tobacco. https://www.who.int/healthtopics/tobacco#tab =tab_1

World Health Organization. (2017, August 22). 9 global targets for noncommunicable diseases for 2025. https://www.who.int/europe/multi-media/item/9-global-targets-for-noncommunicable-diseases-for-2025