ประสิทธิผลของโปรแกรมการดูแลช่องปากต่อสุขภาพช่องปากและการเกิดปอดอักเสบจากการใช้เครื่องช่วยหายใจในผู้ป่วยวิกฤติ: การทดลองแบบสุ่มและมีกลุ่มควบคุม
คำสำคัญ:
การดูแลช่องปาก, การติดเชื้อปอดอักเสบจากการใช้เครื่องช่วยหายใจ, ผู้ป่วยวิกฤติ, ท่อช่วยหายใจทางช่องปาก, การทดลองแบบสุ่มและมีกลุ่มควบคุมบทคัดย่อ
วัตถุประสงค์: เพื่อเปรียบเทียบคะแนนสุขภาพช่องปากและอัตราการเกิดปอดอักเสบจากการใช้เครื่องช่วยหายใจ (ventilator-associated pneumonia: VAP) ในผู้ป่วยวิกฤติที่ใส่ท่อช่วยหายใจ ระหว่างกลุ่มที่ได้รับโปรแกรมการดูแลช่องปากและกลุ่มที่ได้รับการดูแลช่องปากตามปกติการออกแบบวิจัย: วิจัยทดลองแบบอำพรางสองฝ่าย แบบสุ่มและมีกลุ่มควบคุมการดำเนินกำรวิจัย:กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้ป่วยระบบประสาทที่มีการบาดเจ็บหรือรอยโรคของสมองที่ไม่ใช่ความพิการแต่กำเนิดอายุ > 18 ปี คะแนนกลาสโกว < 8 คะแนน ใส่ท่อช่วยหายใจทางช่องปาก กลุ่ม
ทดลองได้รับการดูแลตามโปรแกรมการดูแลช่องปาก ประกอบด้วยการประเมินสภาพช่องปาก การใช้อุปกรณ์ช่วยขณะทำความสะอาดช่องปาก การใช้น้ำยาล้างปาก และแนวทางการทำความสะอาดช่องปาก ส่วนกลุ่มควบคุมได้รับการดูแลช่องปากตามปกติ จัดกลุ่มตัวอย่างเข้ากลุ่มทดลองหรือกลุ่มควบคุมโดยใช้เทคนิคการสุ่มแบบบล็อก และปกปิดไม่ให้ทราบว่าถูกจัดเข้าอยู่กลุ่มใด มีการอำพรางแบบสองฝ่ายเพื่อป้องกันความคลาดเคลื่อนจากการเก็บข้อมูลโดยการปกปิดผู้เก็บข้อมูลและผู้ป่วยและญาติไม่ให้ทราบว่าอยู่ในกลุ่มใด วิเคราะห์ข้อมูลทั่วไปด้วยสถิติบรรยาย เปรียบเทียบคะแนนสุขภาพช่องปากระหว่างกลุ่มและภายในกลุ่มด้วยสถิติแมนวิทนีย์และสถิติฟรีดแมน ตามลำดับ และเปรียบเทียบอัตราการเกิด VAP
ด้วยสถิติไค-สแควร์
ผลการวิจัย: เมื่อเริ่มการศึกษา มีกลุ่มทดลอง 26 คน และ กลุ่มควบคุม 28 คน และในวันสิ้นสุดการศึกษามีกลุ่มตัวอย่างในแต่ละกลุ่มลดลงเป็น 10 และ 11 คน ตามลำ ดับ กลุ่มทดลองมีคะแนนสุขภาพช่องปากเฉลี่ยในวันที่ 5, 6, และ 7 ต่ำกว่า (ความสะอาดช่องปากดีกว่า) กลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p = .009, p = .018 และ p = .001 ตามลำดับ) ส่วนการเกิด VAP พบแนวโน้มว่ากลุ่มทดลอง
มีอัตราการเกิดต่ำกว่ากลุ่มควบคุม (ร้อยละ 11.5 และ 14.3 ตามลำดับ) แต่ไม่แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p > .05)
ข้อเสนอแนะการนำผลการวิจัยไป โปรแกรมการดูแลช่องปากในผู้ป่วยวิกฤติที่ใส่ท่อช่วยหายใจส่งผลให้ช่องปากของผู้ป่วยสะอาดมากขึ้นและอัตราการเกิดVAPมีแนวโน้มลดลงจึงควรสนับสนุนให้มีการนำไปใช้อย่างต่อเนื่องและขยายผลไปใช้ในหน่วยงานอื่นที่มีผู้ป่วยลักษณะคล้ายคลึงกันต่อไป
Downloads
เอกสารอ้างอิง
1. Prendergast V, Kleiman C, King M. The Bedside Oral Exam and the Barrow Oral Care Protocol: translating evidence-based oral care into practice. Intensive Crit Care Nurs 2013; 29(5):282-90.
2. Prendergast V, Kleiman C. Interprofessional practice: translating evidence-based oral care to hospital care.J Dent Hyg 2015; 89(suppl 1):33-5.
3.Klompas M, Branson R, Eichenwald EC, Greene LR, Howell MD, Lee G, Magill SS, Maragakis LL, Priebe GP, Speck K, Yokoe DS. Strategies to prevent ventilator-associated pneumonia in acute care hospitals: 2014 update. Infect Control Hosp Epidemio 2014; 35(S2):S133-54.
4. Villar CC, Pannuti CM, Nery DM, Morillo CM, Carmona MJ, Romito GA. Effectiveness of intraoral chlorhexidine protocols in the prevention of ventilator-associated pneumonia: meta-analysis and systematic review. Respir Care 2016: respcare-04610.
5. Yagmur FN. A Recent View and Evidence-Based Approach to Oral Care of Intensive Care Patient. IJCS 2016; 9(3):1177.
6. Marsh PD, Devine DA. How is the development of dental bioflms influenced by the host?. J Clin Periodontol 2011; 38(s11):28-35.
7. Munro N, Ruggiero M. Ventilator-associated pneumonia bundle: Reconstruction for best care. AACN Adv Crit Care 2014; 25(2):163-75.
8. Prendergast V, Jakobsson U, Renvert S, Hallberg IR. Effects of a standard versus comprehensive oral care
protocol among intubated neuroscience ICU patients: results of a randomized controlled trial. J Neurosci Nurs 2012; 44(3):134-46.
9. Barnes CM. Dental hygiene intervention to prevent nosocomial pneumonias. J Evid Based Dent Pract 2014; 14:103 14.
10. Speck K, Rawat N, Weiner NC, Tujuba HG, Farley D, Berenholtz S. A systematic approach for developing a ventilator-associated pneumonia prevention bundle. Am J Infect Control 2016; 44(6):652-6.63
11. McGuire DB, Fulton JS, Park J, Brown CG, Correa ME, Eilers J, et al. Systematic review of basic oral care for the management of oral mucositis in cancer patients.Support Care Cancer2013;21(11):3165-77.
12. American dental association. [Internet]. 2017 [cited 2017 Jul 23]. Available from: https://www. mouthhealthy.org/en/az-topics/b/brushing-yourteeth.
13. Krisdapong S. Which toothbrushing method is the best. Journal of Health Science 2017; 25(6): 1159-1155. (in Thai)
14. Ibrahim SM, Mudawi AM, Omer O. Nurses’ knowledge, attitude and practice of oral care for intensivecareunitpatients.OJST2015;5(07):179.
15. Kothari M, Pillai RS, Kothari SF, Spin-Neto R, Kumar A, Nielsen JF. Oral health status in patients with acquired brain injury: A systematic review. Oral Surg Oral Med Oral Pathol Oral Radiol Endod 2017; 123(2):205-19.
16. Carney N, Totten AM, O’reilly C, Ullman JS, Hawryluk GW, Bell MJ, et al. Guidelines for the management of severe traumatic brain injury. Neurosurgery. 2017; 80(1):6-15.
17. Niyomdecha N. Chlorhexidine Gluconate (CHG): Antimicrobial activity and medical applications. J Med Tech Assoc Thailand April 2015; 43(1),5255-5126. (in Thai)
18. Cutler LR, Sluman P. Reducing ventilator associated pneumonia in adult patients through high standards of oral care: A historical control study. Intensive Crit Care Nurs 2014; 30(2):61-8.
19. Bernard R. Fundamentals of biostatistics (5th ed.). Duxbury: Thomson Learning. 2000.
20. Fleiss JL, Levin B, Paik MC. Statistical methods for rates and proportions. John Wiley & Sons; 2013.
21. Ngamjarus C, Chongsuvivatwong V, McNeil EB. n4Studies: Sample size and power calculations for android. The Thailand Research Fund: Prince of Songkla University. 2014. for android. The Royal Golden Jubilee Ph.D. Program - The Thailand Research Fund & Prince of Songkla University.
22. Longlalerng W, Ua-Kit N. The effect of a clinical nursing practice guideline for oral care in critical patients with endotracheal tubes. Thai Journal of Cardio-Thoracic Nursing 2016; 27(1), 98-113. (in Thai)
23. Wongrungreang Y, Sangsajja J. Criteria for diagnosis of nosocomail infection. Bangkok: Bamrasnaradura Infectious Diseases Institute; 2013. (in Thai)
24. Kumar G, Singh DK. Tooth brush and brushing technique. J Adv Med 2013;2(1):1-8.
25. Klompas M, Speck K, Howell MD, Greene LR, Berenholtz SM. Reappraisal of routine oral care with chlorhexidine gluconate for patients receiving mechanical ventilation: systematic review and metaanalysis. JAMA Intern Med 2014; 174(5):751-61.
26. Silvestri L, Weir I, Gregori D, Taylor D, Van Saene J, Van Saene H. Effectiveness of oral chlorhexidine on nosocomial pneumonia, causative microorganisms and mortality in critically ill patients: a systematic review and meta-analysis. Minerva Anestesiol 2014; 80(7):805-20.
27.El-RabbanyM,ZaghlolN,BhandariM,Azarpazhooh A. Prophylactic oral health procedures to prevent hospital-acquired and ventilator-associated pneumonia: a systematic review. Int J Nurs Stud 2015; 52(1):452-64.
28. George J, John J. The signifcance of brushing time in removing dental plaque. Int J Dentistry Oral Sci 2016; 3(8):315-7.
