ผลของโปรแกรมส่งเสริมความเชื่อด้านสุขภาพต่อพฤติกรรมการปฏิบัติตนของผู้สูงอายุหลังผ่าตัดเปลี่ยนข้อสะโพกเทียม
คำสำคัญ:
ผู้สูงอายุ, ผ่าตัดเปลี่ยนข้อสะโพกเทียม, พฤติกรรมการปฏิบัติตนหลังผ่าตัด, โปรแกรมส่งเสริมความเชื่อด้านสุขภาพบทคัดย่อ
วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาผลของโปรแกรมส่งเสริมความเชื่อด้านสุขภาพต่อพฤติกรรมการปฏิบัติตนของผู้สูงอายุหลังผ่าตัดเปลี่ยนข้อสะโพกเทียม
การออกแบบวิจัย: การวิจัยกึ่งทดลอง ชนิดศึกษาสองกลุ่มวัดก่อนและหลัง
วิธีการดำเนินการวิจัย: กลุ่มตัวอย่าง คือ ผู้สูงอายุที่ได้รับการวินิจฉัยว่ากระดูกสะโพกหักและได้รับการผ่าตัดเปลี่ยนข้อสะโพกเทียม คัดเลือกตามเกณฑ์ที่กำหนด จำนวน 32 ราย แบ่งเป็นกลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุม กลุ่มละ 16 คน จับคู่กลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุม ด้วยอายุ เพศและระดับการศึกษากลุ่มทดลองได้รับโปรแกรมส่งเสริมความเชื่อด้านสุขภาพร่วมกับการสร้างเสริมการรับรู้ความสามารถของตนเอง ขณะที่กลุ่มควบคุมได้รับการพยาบาลตามปกติ เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสัมภาษณ์พฤติกรรมการปฏิบัติตนของผู้สูงอายุหลังผ่าตัดเปลี่ยนข้อสะโพกเทียม โดยวัดก่อนการทดลองและ 4 สัปดาห์หลังเสร็จสิ้นโปรแกรมฯ วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติ Wilcoxon Signed Rank test และ Mann-Whitney U test
ผลการวิจัย: พฤติกรรมการปฏิบัติตนหลังสิ้นสุดโปรแกรมสัปดาห์ที่ 4 ระหว่างกลุ่มทดลอง (M=67.19, SD=4.43) และกลุ่มควบคุม (M=37.99, SD=4.02) แตกต่างกัน (z = -4.85) อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < .001)นอกจากนี้พฤติกรรมการปฏิบัติตนสัปดาห์ที่ 4 ของกลุ่มทดลอง (M=67.19, SD=4.43) มากกว่าก่อนได้รับโปรแกรมฯ (M=30.43, SD=2.59) (z = -3.52) อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < .001)
ข้อเสนอแนะ: โปรแกรมส่งเสริมความเชื่อด้านสุขภาพ สามารถเพิ่มระดับพฤติกรรมการปฏิบัติตนในผู้ป่วยหลังผ่าตัดเปลี่ยนข้อสะโพกเทียม พยาบาลควรใช้โปรแกรมฯนี้ในการดูแลผู้ป่วยสูงอายุที่มีกระดูกสะโพกหักหลังจากผ่าตัดเปลี่ยนข้อสะโพกเทียม
Downloads
เอกสารอ้างอิง
Parker MJ. Fracture of the neck of the femur. Los Angeles (CA): SAGE; 2006.
Rao SS, Cherukuri M. Management of hip fracture: the family physician’s role. Am Fam Physician
;73(12):2195-200.
Miller CA. Nursing for wellness in older adults. 5th ed. Philadelphia: Lippincott; 2009.
Thiangwitayaporn S, 50 issues of knee osteoarthritis. Bangkok: Union Creation; 2008. (in Thai)
Christmas C. Medical care of the hip fracture patient. JCG 2006;14(4):40–5.
Meeprasert T. Quality of life of older persons with hip fracture: pre and post-surgery [thesis]. Bangkok: Mahidol Univ; 2007. (in Thai)
Morgan M, Black J, Bone F, Fry C, Harris S, Hogg S. Clinicians-led surgical site infection surveillance
of orthopaedic procedures: a UK multi-center pilot study. J hospital infection 2005;60:201-12.
McLaughlin MA, Orosz GM, Magaziner J, Hannan EL, McGinn T, Morrision RS. Preoperative status
and risk of complication in patients with fracture. JGIM 2006;21: 219-25.
Kenzora JE, Magaziner J, Hudson J, Hebel JR, Young Y, Hawkes W, et al. Outcome after hemiarthroplasty for femoral neck fracture in the elderly. J Clin Orthop Res 1998;348:52-8.
Kanchanasathitkul J. Model development of relative’s participation in rehabilitation among post hip arthroplasty elderly patients [thesis]. Khon Kaen, Khon Kaen Univ.; 2009. (in Thai)
Kadumoung S. Effects of nursing care based on Goal Attainment Theory on post-surgery rehabilitation among elderly patients with hip fracture [thesis]. Chiang Mai: Chiang Mai Univ.; 2008. (in Thai)
Singchalerm T. Effects of information giving on health belief and health behavior among post-arthroscopic surgery elderly patients with knee osteoarthritis [thesis]. Chiang Mai: Chiang Mai Univ.; 1999. (in Thai)
Stretcher VJ, Rosenstock IM. The health belief model. In: Glanz K, Lewis FM, Rimer BK, editors. Health behavior and health education: theory, research, and practice. San Francisco (CA): Jossey-Bass; 1997. p. 41-59.
Muckubphalanonth K, Julamet P, Kungchai W. Effects of self-practice behavior promoting program in post hip arthroplasty elderly patients. Association of Private Higher Education Institutions of Thailand Journals 2012; 18(1):129-44. (in Thai)
Jittapunkul S. Principles of geriatrics. 3rded. Bangkok: Chulalongkorn University; 2001. (in Thai)
Nawinprasert K, Soiwong P, Boonchuong P. Effects of self-efficacy promoting and social support program on treatment compliance and follow-up checking before appointment date among congestive heart failure patients. Nursing Journal 2015;42 Suppl: 11-23. (in Thai)
Prapasin O, Wattana C, Tarawanich T. Effects of self-efficacy enhancement program for self-management on self-management behaviors, obesity, cardiovascular risk, and recovery from metabolic syndrome. Nursing
Journal 2013;40(1):34-48. (in Thai)
Bandura A. Self-efficacy: the exercise of control. New York: W.H. Freeman; 1997.
Wirojyuti S, Kengkarnphanich M, Kengkarnphanich T, Tonsakul S. The effectiveness of rehabilitation program for post hip fracture surgery elderly patients in Phramongkutklao hospital. Journal of The Thai Army Nurses 2014;15(2):187-94. (in Thai)
Wong-ngarm W, Sukumwang K, Nanasin P. Effects of nursing care through support and knowledge giving on self-care behaviors among older persons with hip fracture in recovery period. Nursing J 2014;41(2): 72-82. (in Thai)
