การวิเคราะห์มโนทัศน์ความผาสุกตามมุมมองในผู้สูงอายุ
คำสำคัญ:
วิเคราะห์มโนทัศน์, ความผาสุก, ผู้สูงอายุ, วิธีผสมผสานของชวาทซ์-บาร์คอทท์ และคิมบทคัดย่อ
การศึกษาครั้งนี้ใช้วิธีผสมผสานของชวาทซ์-บาร์คอทท์และคิมในการวิเคราะห์มโนทัศน์ ความผาสุกของผู้สูงอายุ วัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความหมาย คุณลักษณะ ปัจจัยก่อนเกิด และ สิ่งที่ตามมาของความผาสุกตามมุมมองในผู้สูงอายุ ดำเนินการศึกษา 3 ระยะคือ 1) ระยะทฤษฎีใช้การทบทวนวรรณกรรมแบบบูรณาการ 2) ระยะศึกษาภาคสนาม โดยการสัมภาษณ์เชิงลึก ผู้สูงอายุทั้งในเขตเมืองและชนบท จำนวน 27 คน โดยสัมภาษณ์ 2 ครั้ง ใช้เวลาสัมภาษณ์ครั้งละ 30 นาที เพื่อให้ได้ข้อมูลเชิงประจักษ์ และ3) ระยะวิเคราะห์ โดยการวิเคราะห์เนื้อหาและการวิเคราะห์แก่นสาระ
จากผลการวิเคราะห์ข้อมูลสามารถสรุปความหมายของความผาสุกในผู้สูงอายุ คือ ความพึงพอใจในชีวิต ความมีคุณค่าในตนเอง การมีสุขภาวะที่ดี การมีความสุข และชีวิตมีความหมาย ส่วนคุณลักษณะของความผาสุกในผู้สูงอายุมีดังนี้ 1) การรับรู้สถานการณ์ที่เกิดขึ้นในชีวิต 2) การให้คุณค่าในชีวิตตน 3) ความพึงพอใจในชีวิต 4) ความสามารถในการดูแลตนเอง 5) ความสามารถมีกิจกรรมต่อสังคม 6) การมีคุณภาพชีวิตที่ดี 7) ความสมดุลระหว่างความปรารถนากับสิ่งที่ได้รับการตอบสนอง ปัจจัยนำมาก่อนความผาสุกในผู้สูงอายุประกอบด้วย 2 ปัจจัย คือ 1) ปัจจัยภายในตน ได้แก่ การยอมรับตนเอง ความเป็นตัวของตัวเอง ความเบิกบานในตนเอง และความสงบในจิตใจ และ 2) ปัจจัยด้านความสัมพันธ์กับบุคคลรอบข้าง ได้แก่ การเป็นที่เคารพนับถือ การพึ่งพาอาศัยซึ่งกันและกัน การยอมรับจากสังคม ความสามัคคีปรองดองของคนในครอบครัว ส่วนสิ่งที่ตามมาจากความผาสุกของผู้สูงอายุ ได้แก่ 1) ความสามารถดูแลสุขภาพตนเองได้ 2) การมีสัมพันธภาพที่ดีกับผู้อื่น 3) การรับรู้ถึงคุณภาพชีวิต 4) มีจุดมุ่งหมายในชีวิต 5) สร้างประโยชน์ต่อครอบครัวและสังคม และ 6) ความสามารถในการแสดงพฤติกรรม
การศึกษาครั้งนี้สามารถนำไปวางแผนการดูแลผู้สูงอายุตามมุมมองของความผาสุกในกลุ่มนี้ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในเรื่องสัมพันธภาพที่ดีในครอบครัว เพื่อสร้างเสริมให้ผู้สูงอายุมีความผาสุกตามการรับรู้ของตน และมีคุณภาพชีวิตที่ดีตามมา
Downloads
เอกสารอ้างอิง
World health Organization. Health 2020: a European policy framework and strategy for the 21st century.
Christophe Lanoux, Paris, France; 2013.
Von Heideken Wagert P, Ronnmark B, Rosendahl E, Lundin-Olsson L, Gustavsson J MC, Nygren. World Health Organisation. Health 2020: a European policy framework supporting action across government and society for health and well-being. WHO Regional Office for Europe 2012.
Michaelson V, Pilato KA, Davison CM. Family as a health promotion setting: a scoping review of conceptual models of the health- promoting family. PLoS ONE 2021;16(4): e0249707. doi.org/10. 1371/journal.pone.0249707
Acton R, Glasgow P. Teacher well-being in neoliberal contexts: a review of the literature. Aus J of Teac Edu
;40(8):146-53.
Heathwood C. “Subjective theories of well-being,” in B. Eggleston and D. Miller (eds.) The Cambridge Companion to Utilitarianism, Cambridge: Cambridge University Press 2014:199-219.
Ingersoll-Dayton B, Saengtienchai C, Kespichyawattana I, Aungsuroach Y. Measuring psychological well-being:
insights from Thai elders, The Gerontol Socie of America 2004;44(5):596-604.
Gray RS, Rukumnuaykit P, Kittisuksathit S. Inner happiness among Thai elderly. J Cross Cult Gerontol 2008;23(3):211–224.
Schwartz-Barcott D, Kim S. An expansion and elaboration of the hybrid model of concept development 2000.
Mohammadipour F, Atashzadeh-Shoorideh F, Parvizy S, Hosseini M. Concept development of “nursing
presence”: application of Schwartz-Barcott and Kim’s hybrid model. Asian Nurs Res 2017;11(1): 19-29. doi: 10.1016/j.anr.2017.01.004.
Whitemore R, Knafl K. The Integrative review: updated methodology. J of Adv Nurs 2005;52(5): 546-53.
Campbell SM. Routledge handbook of philosophy of well-being. University of Pennsylvania 2016; 402-14.
Steptoe A, Deaton A, Stone AA. Subjective wellbeing, health, and ageing. Lancet 2015; 385:640-8.
Puvill T, Lindenberg J. de Craen AJM, et al. Impact of physical and mental health on life satisfaction in old
age: a population based observational study. BMC Geriatr 2016;16:194. doi.org/10.1186/s12877- 016-0365-4
McManus S, Bebbington P, Jenkins R, Brugha T. (eds.) Mental health and wellbeing in England: adult psychiatric morbidity survey. Leeds: NHS Digital, 2016.
Wikman A, Wardle J, Steptoe A. Quality of life and affective well-being in middle-aged and older people
with chronic medical illnesses: a cross-sectional population-based study. PLoS ONE 2011;6:e18952.
Lawton SC. Coaching as a route to resilience and wellbeing. Int J Stress Prev and Well-being 2017;1(4):1-5.
Gerstorf D, Ram N, Mayraz G, Hidajat M, Lindenberger U, Wagner GG, Schupp J. Late-life decline in well-being
across adulthood in Germany, the United Kingdom, and the United States: something is seriously wrong at the end of life. Psychol Aging 2010;25:477-85.
Bradley, B. (2014) “Objective theories of well-being,” In B. Eggleston and D. Miller (eds.) The Cambridge
Companion to Utilitarianism, Cambridge: Cambridge University Press 2014:220-38.
Prapukarm, Y, Boonyaratanapun, P. Health problem in Thai elderly. Journal of Health System Research
;1(2):98-115. (in Thai)
Malathum P, Kongiem J, Intarasombut P. Correlation between supportive forces from family and peer support to life satisfaction of rural elderly. Ramathibodi Nursing Journal 2009;15(3):431-448. (in Thai)
Thanakwang K. Family relations and health-promoting behavior among older people in Nan Province. J Med
Asso of Thailand 2008;91(7):1102-8.
