รูปแบบการพัฒนาความรอบรู้ด้านสุขภาพเพื่อส่งเสริมพฤติกรรมการจัดการตนเองและผลลัพธ์ด้านสุขภาพของผู้สูงอายุโรคเบาหวาน ชนิดที่ 2 ที่มีความดันโลหิตสูงในคลินิกหมอครอบครัว จังหวัดสระบุรี
คำสำคัญ:
ความรอบรู้ด้านสุขภาพ, ผู้สูงอายุโรคบาหวานชนิดที่ 2 ที่มีความดันโลหิตสูง, พฤติกรรมการจัดการตนเอง, ค่าเฉลี่ยน้ำตาลสะสม, ความดันโลหิตบทคัดย่อ
วัตถุประสงค์: ศึกษาประสิทธิผลของรูปแบบการพัฒนาความรอบรู้ด้านสุขภาพเพื่อส่งเสริมพฤติกรรมการจัดการตนเองต่อสุขภาพของผู้สูงอายุโรคเบาหวานชนิดที่ 2 ที่มีความดันโลหิตสูง
การออกแบบการวิจัย: การวิจัยและพัฒนา
วิธีดำเนินการวิจัย: การวิจัยแบ่งเป็น 4 ระยะ คือ ระยะที่ 1 ศึกษาและวิเคราะห์แนวคิด งานวิจัยและสถานการณ์ปัจจุบันเกี่ยวกับความรอบรู้ ด้านสุขภาพและการจัดการตนเองของผู้สูงอายุโรคเบาหวานที่มีความ ดันโลหิตสูง ระยะที่ 2 พัฒนารูปแบบความรอบรู้ด้านสุขภาพและการ จัดการตนเองของผู้สูงอายุโรคเบาหวานที่มีความดันโลหิตสูง ระยะที่ 3 ศึกษาผลลัพธ์ได้แก่ พฤติกรรมการจัดการตนเอง ค่าเฉลี่ยน้ำตาลสะสม และความดันโลหิตในผู้สูงอายุโรคเบาหวานชนิดที่ 2 ที่มี ความดันโลหิต สูง จำนวน 150 คน และระยะที่ 4 ปรับปรุงรูปแบบหลังการนำไปทดลอง ใช้เก็บรวบรวมข้อมูลระหว่างเดือนมกราคม 2563 ถึงเดือนมีนาคม 2564 สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณ ได้แก่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วน เบี่ยงเบนมาตรฐานและการทดสอบสถิติแบบทีอิสระ ส่วนการวิเคราะห์ ข้อมูลเชิงคุณภาพ ใช้การวิเคราะห์เนื้อหา
ผลการวิจัย:
1. รูปแบบการพัฒนาความรอบรู้ด้านสุขภาพเพื่อส่งเสริมพฤติกรรมการจัดการตนเองของผู้สูงอายุโรคเบาหวานชนิดที่ 2 ที่มีความดันโลหิตสูง ประกอบด้วย 5 ขั้นตอน ได้แก่ 1) มั่นใจที่จะเปลี่ยนแปลง 2) เข้าถึงและเข้าใจโรคของเรา 3) สื่อสารและตัดสินใจทางสุขภาพ 4) กำหนดทิศทางปรับเปลี่ยนตนเองและ 5) ปฏิบัติต่อเนื่องสู่ผลลัพธ์สุขภาพดี
2. ประสิทธิผลของรูปแบบการพัฒนาความรอบรู้ด้านสุขภาพ พบว่า หลังการทดลอง คะแนนเฉลี่ยพฤติกรรมการจัดการตนเองของกลุ่ม ทดลองสูงกว่ากลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ .001 ค่าเฉลี่ยน้ำตาลสะสมและความดันโลหิตขณะหัวใจบีบตัวของกลุ่มทดลองต่ำกว่ากลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ .01 และ .001 ตามลำดับ ส่วนค่าความดันโลหิตขณะหัวใจคลายตัวของกลุ่มทดลองต่ำกว่ากลุ่มควบคุมแต่ไม่มีนัยสำคัญทางสถิติ
ข้อเสนอแนะ: ผลการศึกษานี้สามารถนำไปใช้ในการพัฒนาความรอบรู้ด้านสุขภาพของผู้สูงอายุโรคเบาหวานชนิด 2 ที่มีความดันโลหิตสูง เพื่อส่งเสริมพฤติกรรมการจัดการตนเอง และการควบคุมค่าเฉลี่ยน้ำตาลสะสม และความดันโลหิต
Downloads
เอกสารอ้างอิง
World Health Organization. Global report on diabetes. 2016. https://www.who.int/diabetes/global-report/en/
Aekplakor W. Report of the survey of the Thai people by physical examination 5th, 2014. 2016 Health System Research Institute (HSRI). (in Thai)
Department of Disease Control Division of Non Communicable disease. Annual Report Bureau of Non Communicable disease. 2017. (in Thai)
Yandrapalli S, Pal S, Nabors C, Aronow WS. Drug treatment of hypertension in older patients with diabetes mellitus. Expert Opinin Pharmacother 2018; 19 (7): 633–42.
Akalu Y, Belsti Y. Hypertension and its associated factors among type 2 diabetes mellitus patients at debre tabor general hospital, Northwest Ethiopia. Diabetes Metab Syndr Obes 2020; 13: 1621–31.
Department of Disease Control Division of non communicable disease strategy and planning group. 5-Year National NCDs Prevention and Control Strategic and Action Plan (2017-2021). 2017. (in Thai)
Hfocus news agency delves into health systems. 11th National Health Assembly ‘12-14 December’ prevent disease in age of 4.0 NCC. Know about health. 2018. (in Thai)
Sørensen K, Van den Broucke S, Fullam J, Doyle G, Pelikan J, Slonska Z, et al. Health literacy and public health: a systematic review and integration of defnitions and models. BMC Public Health 2012; 12: 80.
Nutbeam D. Defning, measuring and improving health literacy. 2015, January 7. https://www.jstage. jst.go.jp/article/jhep/42/4/42_450/_pdf/-char/ja
Bailey SC, Brega AG, Crutchfeld TM, Elasy T, Herr H, Kaphingst K, et al. Update on health literacy and diabetes. Diabetes Educ 2014; 40(5): 581–604. doi:10.1177/0145721714540220
Dahal PK, Hosseinzadeh H. Association of health literacy and diabetes self-management: a systematic review. Aust J of Prim 2019; 25: 526–33. https://doi.org/10.1071/PY19007
Jaisit J, Meetam R, Kamkan P. Effect of self-management supporting program on self-management behaviors and hemoglobin A1C level among persons with type 2 diabetes. Journal of Nursing Science & Health; 40(2): 65-73. (in Thai)
Chrvala CA, Sherr D, Lipman RD. Diabetes self-management education for adults with type 2 diabetes mellitus: a systematic review of the effect on glycemic control. Patient Educ Couns 2017; 99: 926–43.
Lee E.-H, Lee, YW, Lee K.-W, Nam M, Kim SH. A new comprehensive diabetes health literacy scale: development and psychometric evaluation. Int J Nurs Stud 2018; 88: 1–8. https://doi.org/10.1016/j.ijnurstu.2018.08.002
Pannark P, Moolsart S, Kaewprom C.The effectiveness of a program for health literacy development of the patients with uncontrolled type 2 diabetes at Bangwua District Chachoengsao Province. Nursing Journal of the Ministry of Public Health 2017; 27(3): 92-106. (in Thai)
Wang L, Fang H, Xia Q, Liu X, Chen Y, Zhou P, et al. Health literacy and exercise-focused interventions on clinical measurements in Chinese diabetes patients: A cluster randomized controlled trial. EClinical Medicine 2019; 17, Article 100211. https://doi.org/10.1016/j.eclinm.2019.11.004
Kim SH, Lee A.Health-literacy-sensitive diabetes self-management interventions: a systematic review and meta-analysis. Worldviews Evid Based Nurs 2016; 13(4):324–33.
Dunn P, Conard S. Improving health literacy in patients with chronic conditions: a call to action. Int J Cardiol 2018; 273: 249–51.
Miller WR, Rollnick S. Motivational interview helping people change (3rd Ed.). London: Guilford press; 2012.
Prommanee P, Eamsa-ad S, Grasung P. Guideline to construct and development model for public health operations for public health offcer. Association of Private Higher Education Institutions of Thailand Journal 2017; 6(2):128-135. (in Thai)
Lorini, C., Lastrucci, V., Mantwill, S., Vettori, V., & Bonaccorsi, G., Measuring health literacy in Italy: a validation study of the HLS-EU-Q16 and of the HLS-EU-Q6 in Italian language, conducted in Florence and its surroundings. Annali dell’Istituto Superiore di Sanità, 2019; 55(1): 10–18.
Toobert DJ, Sarah EH, Glasgow RE. The summary of diabetes self-care activities measure. Diabetes Care 2000; 23(7): 943-50.
Faul F, Erdfelder E, Lang, AG, Buchuer A. G* power 3: A flexible statistical power analysis program for the social, behavioral, and biomedical sciences. Behav Res Methods 2007; 39(2): 175-91.
Thepwongsa I, Muthukumar R, Kessomboon P. Motivational interviewing by general practitioners for type 2 diabetes patients: a systematic review. Fam Pract 2017; 34(4): 376–83.
Hong YR, Jo A, Cardel M, Huo J, Mainous AG. Patient-provider communication with teach-back, patient-centered diabetes care, and diabetes care education. Patient Educ Couns 2020; 103: 2443–50.
Hong YR, Huo J, Jo A, Cardel M, Mainous AG. Association of patient-provider teach-back communication with diabetic outcomes: a cohort study. J Am Board Fam Med 2020; 33(6):903-12.
Inoue M, Takahashi M, Kai I. Impact of communicative and critical health literacy on understanding of diabetes care and self-effcacy in diabetes management: across-sectional study of primary care in Japan. BMC Fam Pract 2013; 14: 40. http://www.biomedcentral.com/1471-2296/14/40.
Wallace AS, Perkhounkova Y, Sussman AL, Hein M, Chung SJ, Tripp-Reimer T. Implementation of collaborative goal setting for diabetes in community primary care. Transl Behav Med 2016; 6 (2): 202–11. doi: 10.1007/s13142-016-0389-5
Miller CK, Bauman J. Goal-setting: An integral component of effective diabetes care. Curr Diab Rep 2014; 14(8): 1–8. doi:10.1007/s11892-014-0509-x
Soliman HMM, Mohamed WG. Educational intervention and tele-nursing effects on glycemic control, metabolic parameters and adherence in adults with type II diabetes mellitus. IJND 2016; 6(2) http://dx.doi.org/10.15520/ijnd.2016.vol6.iss2.130.01-11
Borhani F, Lashkari T, Sabzevari S, Abbaszadeh A. Effect of telenursing (telephone follow-up) on glycemic control and body mass index (BMI) of type 2 diabetes patients. Iran J Nurs Midwifery Res 2013; 18(6): 451–6.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2022 วารสารสภาการพยาบาล
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
