การศึกษาเปรียบเทียบปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับภาวะช็อกจากการบาดเจ็บระหว่างผู้บาดเจ็บผู้ใหญ่และผู้สูงอายุ
คำสำคัญ:
ภาวะช็อก, ผู้บาดเจ็บผู้ใหญ่และผู้สูงอาย, ระยะเวลาในการนำส่ง, ความรุนแรงของการบาดเจ็บ, โรคร่วมบทคัดย่อ
วัตถุประสงค์การวิจัย: เพื่อเปรียบเทียบปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับภาวะช็อกจากการบาดเจ็บ ด้านระยะเวลาในการนำส่ง ความรุนแรงของการบาดเจ็บ และโรคร่วม ระหว่างผู้บาดเจ็บผู้ใหญ่และผู้สูงอายุ
การออกแบบวิจัย: การวิจัยเชิงบรรยาย
วิธีดำเนินการวิจัย: กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้บาดเจ็บที่เข้ารับการรักษาในแผนกอุบัติเหตุและฉุกเฉินจำนวน 209 ราย อายุตั้งแต่ 18 ปี ขึ้นไป เก็บข้อมูลด้วยแบบบันทึกข้อมูลส่วนบุคคลและการบาดเจ็บ แบบบันทึกระยะเวลาในการนำส่ง ความรุนแรงของการบาดเจ็บ โรคร่วม ดรรชนีภาวะช็อกและดรรชนีภาวะช็อกคูณอายุ วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติไคสแคว์และสถิติการวิเคราะห์ถดถอยโลจิสติคแบบทวิ กำหนดระดับนัยสำคัญที่ระดับ .05
ผลการวิจัย: ผู้บาดเจ็บส่วนใหญ่เป็นวัยผู้ใหญ่ (70.81%) มีสาเหตุการบาดเจ็บจากการจราจร (73.44%) และการตกจากที่สูงในผู้สูงอายุ (47.27%) (= 14.85, p = .01) พบภาวะช็อกในผู้บาดเจ็บสูงอายุมากกว่าผู้ใหญ่ (56.96% ต่อ 43.04%; OR = 7.67, 95% CI = 3.35-17.58, p < .01) โดยทั่วไปมีระยะเวลานำส่งโรงพยาบาลไม่เกิน 60 นาที (69.38%) และระยะเวลานำส่งไม่มีความสัมพันธ์กับภาวะช็อก (= 2.21, p = .14) ความรุนแรงของการบาดเจ็บผู้บาดเจ็บสูงอายุและผู้ใหญ่อยู่ในระดับปานกลางและน้อย (40.82% และ 74.63%) การเกิดภาวะช็อกพบมากที่สุดเมื่อ SI > 15 คะแนน โดยผู้บาดเจ็บสูงอายุจะพบมากกว่าผู้ใหญ่ (85.71% ต่อ 57.89%) ผู้บาดเจ็บสูงอายุที่มีโรคร่วมมีโอกาสเกิดภาวะช็อกมากกว่าผู้ใหญ่ที่มีโรคร่วม (75.00% ต่อ 33.33%) นอกจากนี้ความรุนแรงของการบาดเจ็บมีความสัมพันธ์และมีอิทธิพลต่อการเกิดภาวะช็อกอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (= 25.01, p< .01; OR= 4.70, 95% CI = 2.04-10.83; OR = 9.34, 95% CI= 3.37-25.87; p<.01) สำหรับโรคร่วมมีความสัมพันธ์กับภาวะช็อกมีนัยสำคัญทางสถิติ (= 16.83; p< .01) แต่ไม่มีอิทธิพลต่อภาวะช็อก
สรุปและข้อเสนอแนะ: พยาบาลควรคำนึงถึงอายุของผู้บาดเจ็บ รวมทั้งระดับความรุนแรงการบาดเจ็บและโรคร่วมเมื่อให้การดูแลผู้บาดเจ็บสูงอายุ เพราะเป็นปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับภาวะช็อก
Downloads
เอกสารอ้างอิง
World Health Organization. Injury-related disability and rehabilitation. Geneva: Word Health Organization; 2019. Retrieved July 10, 2019 from https://www. who.int/violence_injurypreventi on/disability/en/
Foundation of Thai Gerontology Research and Development institute (TGRI). Situation of the Thai Elderly 2019. Nakhon Pathom: Institute for Population and Social Research, Mahidol University; 2020. ISBN: 978-616-443-588-9. Bolandparvaz S, Yadollahi M, Abbasi HR, Anvar M. Injury patterns among various age and gender groups of trauma patients in southern Iran: a cross-sectional study. Medicine. 2017;96(41). (in Thai)
Gitz Holler J, Jensen HK, Henriksen DP, Rasmussen LM, Mikkelsen S, Pedersen C, et al. Etiology of shock in the emergency department: a 12-Year populationbased cohort study. Shock. 2019;51(1):60-7. Doi:10.1097/SHK.0000000000000816.
Cannon JW. Hemorrhagic shock. N Engl J Med. 2018; 378(4):370-9. Doi: 10.1056/NEJMra1705649.
Stanworth SJ, Davenport R, Curry N, Seeney F, Eaglestone S, Edwards A, et al. Mortality from trauma haemorrhage and opportunities for improvement in transfusion practice. BJS. 2016;103(4):357-65. Doi: 10.1002/bjs. 10052.
Huber-Lang M, Lambris JD, Ward PA. Innate immune responses to trauma. Nat Immunol. 2018;19(4): 327-41. Doi: 10.1038/s41590-018-0064-8.
Mador B, Nascimento B, Hollands S, Rizoli S. Blood transfusion and coagulopathy in geriatric trauma patients. Scand J Trauma ResuscEmerg Med. 2017;25(1):33. Doi: 10.1186/ s13049-017-0374-0.
Gale SC, Peters J, Murry JS, Crystal JS, Dombrovskiy VY. Injury patterns and outcomes in late middle age (55–65): the intersecting comorbidity with high-risk activity – a retrospective cohort study. Ann Med Surg. 2018;27:22-5. Doi:org/10.1016/j.amsu.2018.01.005.
Möller A, Hunter L, Kurland L, Lahri Sa, van Hoving DJ. The association between hospital arrival time, transport method, prehospital time intervals, and in-hospital mortality in trauma patients presenting to Khayelitsha Hospital, Cape Town. Afr J Emerg Med. 2018; 8(3):89-94. Doi: 10.1016/j.afjem.2018.01.001.
Vanzant EL, Hilton RE, Lopez CM, Zhang J, Ungaro RF, Gentile LF, et al. Advanced age is associated with worsened outcomes and a unique genomic response in severely injured patients with hemorrhagic shock. Crit Care. 2015;19(1):77. Doi: 10.1186/s130 54-015-0788-x.
Kim SY, Hong KJ, Shin SD, Ro YS, Ahn KO, Kim YJ, et al. Validation of the Shock Index, Modified Shock Index, and Age Shock Index for predicting mortality of geriatric trauma patients in emergency departments. J Korean Med Sci. 2016;31(12):2026- 32. DOI: 10.3346/jkms.2016.31.12.2026.
Fox EE, Holcomb JB, Wade CE, Bulger EM, Tilley BC.. Earlier endpoints are required for hemorrhagic shock trials among severely injured patients. Shock. 2017;47(5):567. Doi: 10.1097/SHK.0000000 000000788.
Alarhayem A, Myers JG, Dent D, Liao L, Muir M, Mueller D, et al. Time is the enemy: mortality in trauma patients with hemorrhage from torso injury occurs long before the “golden hour”. Am J Surg. 2016;212(6):1101-5. Doi: 10.1016/j.amjsurg. 2016.08. 018.
Bolandparvaz S, Yadollahi M, Abbasi HR, Anvar M. Injury patterns among various age and gender groups of trauma patients in southern Iran: a cross-sectional study. Medicine. 2017;96(41):e7812. Doi: 10.1097/MD.0000000000007812.
Zhao FZ, Wolf SE, Nakonezny PA, Minhajuddin A, Rhodes RL, Paulk ME, et al. Estimating geriatric mortality after injury using age, injury severity, and performance of a transfusion: the Geriatric Trauma Outcome Score. J Palliat Med. 2015;18(8):677-81. Doi: 10.1089/ jpm.2015.0027.
Lutze M, Fry M, Gallagher R. Minor injuries in older adults have different characteristics, injury patterns, and outcomes when compared with younger adults: an emergency department correlation study. Int Emerg Nurs. 2015;23(2):168-73. Doi: 10. 1016/j.ienj. 2014.10.004.
Natnicha Promsopa, Orapan Thosingha, Suporn Danaidutsadeekul& Kris Keorochana. Factors predicting hemorrhagic shock among severe trauma patients on emergency room arrival. Thai J Nurs. 2016;10(2): 131-42. (in Thai)
Nunthaporn Hasadsree, Wallada Chanruangvanich, SatthaRiyapan, & Orapan Thosingha. Factors predicting shock in emergency patients. Thai J Nurs. 2019; 34(3):60-75. (in Thai)
Charoenkrung Pracharak Hospital. Medical statistics report, 2015-2019. Bangkok: Charoenkrung Pracharak Hospital, Academic Affairs; 2020. (in Thai)
Rau C-S, Wu S-C, Kuo CS, Pao-Jen K, Shiun-Yuan H, Chen Y-C, et al. Prediction of massive transfusion in trauma patients with Shock Index, Modified Shock Index, and Age Shock Index. Int J Environ Res Public Health. 2016;13(7):683. Doi: 10.3390/ijerph13070683.
Zarzaur BL, Croce MA, Fischer PE, Magnotti LJ, Fabian TC. New vitals after injury: Shock Index for the young and Age x Shock Index for the old. J Surg Res. 2008;147(2):229-36. Doi: 10.1016/j. jss.2008.03.025.
Baker SP, o’Neill B, Haddon Jr W, Long WB. The injury severity score: a method for describing patients with multiple injuries and evaluating emergency care. J Trauma. 1974;14(3):187-96.
Bhandarkar P, Munivenkatappa A, Roy N, Kumar V, Moscote-Salazar LR, Agrawal A. Pattern and distribution of Shock Index and Age Shock Index Score among trauma patients in towards improved trauma care outcomes (TITCO) dataset. Bull Emerg Trauma. 2018;6(4): 313-7. Doi: 10.29252/beat-060407.
Charlson ME, Charlson RE, Peterson JC, Marinopoulos SS, Briggs WM, Hollenberg JP. The Charlson Comorbidity Index is adapted to predict costs of chronic disease in primary care patients. J Clin Epidemiol. 2008; 61(12): 1234-40. Doi: 10.1016/j.jclinepi.2008.01.006.
Pornthip Suyasith, Prangtip Chayaput, Orapan Thosingha & Jatuporn Sirikun. Comparison of clinical factors in adult, young older, and older trauma patients. Thai J Nurs. 2021;36(1):110-28. (in Thai)
Schiller AM, Howard JT, Lye KR, Magby CG, Convertino VA. Comparisons of traditional metabolic markers and compensatory reserve as early predictors of tolerance to central hypovolemia in humans. Shock. 2018;50(1):71-7. Doi:10.1097/SHK.0000000000 001034.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2022 วารสารสภาการพยาบาล
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
