การพัฒนารูปแบบการดูแลผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองในระยะฟื้นฟูสภาพ

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์: เพื่อพัฒนารูปแบบการดูแลผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองในระยะฟื้นฟูสภาพ และศึกษาผลลัพธ์ของการใช้รูปแบบการดูแลผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองในระยะฟื้นฟูสภาพ 

การออกแบบวิจัย: การวิจัยและพัฒนา (research & development) 

การดำเนินการวิจัย: มี 4 ระยะ คือ ระยะที่ 1 วิเคราะห์สภาพปัญหา ระยะที่ 2 พัฒนารูปแบบฯ ระยะที่ 3 ทดลองใช้รูปแบบฯในผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองชนิดตีบ/อุดตัน จำนวน 2 ราย และปรับปรุง ให้เหมาะสม ระยะที่ 4 นำรูปแบบฯจากระยะที่ 3 ไปใช้และประเมินผลลัพธ์โดยการออกแบบวิจัย กึ่งทดลองแบบ 2 กลุ่มวัดก่อนและหลังการทดลอง กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง ชนิดตีบ/อุดตัน ตามคุณสมบัติที่กำหนด จำนวน 30 ราย แบ่งเป็นกลุ่มควบคุมและกลุ่มทดลองอย่างละ 15 ราย กลุ่มควบคุมได้รับการดูแลตามปกติ ส่วนกลุ่มทดลองได้รับการดูแลตามโปรแกรมการ จัดการตนเองของผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองในระยะฟื้นฟูสภาพ เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูล ได้แก่ 1) แบบสัมภาษณ์ข้อมูลทั่วไป 2) แบบวัดพฤติกรรมการจัดการตนเองของผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง ระยะฟื้นฟูสภาพ 3) แบบประเมินระดับความสามารถในการปฏิบัติกิจวัตรประจำวัน 4) แบบประเมินกิจวัตร ประจำวันต่อเนื่อง (Chula ADL Index) 5) แบบวัดคุณภาพชีวิต วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเปรียบเทียบ ผลลัพธ์ภายในกลุ่มด้วย Dependent t-test และเปรียบเทียบผลลัพธ์ระหว่างกลุ่มด้วย Independent t-test 

ผลการวิจัย: ผลการใช้รูปแบบการดูแลผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองระยะฟื้นฟูตามแนวคิด การจัดการตนเอง พบว่ากลุ่มทดลองมีคะแนนเฉลี่ยของพฤติกรรมการจัดการตนเองสูงกว่ากลุ่มควบคุม อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<.01) และมีความสามารถในการปฏิบัติกิจวัตรประจำวันขั้นพื้นฐานสูงกว่า อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<.05) รวมทั้งค่าเฉลี่ยคะแนนคุณภาพชีวิตดีกว่ากลุ่มควบคุมอย่างมี นัยสำคัญทางสถิติ (p<.01) ส่วนความสามารถในการปฏิบัติกิจวัตรประจำวันต่อเนื่อง และการควบคุม โรคร่วม ได้แก่ ค่าเฉลี่ยของน้ำตาลในเลือด ความดันโลหิต และไขมันในเลือด ไม่มีความแตกต่าง กันระหว่างกลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุม 

ข้อเสนอแนะ: ควรนำรูปแบบการดูแลผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองระยะฟื้นฟูนี้ ไปใช้ในการดูแล ผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองระยะฟื้นฟู เพื่อส่งเสริมให้ผู้ป่วยมีการฟื้นหายและมีคุณภาพชีวิตที่ด