ผลของโปรแกรมส่งเสริมการรับรู้สมรรถนะแห่งตนผ่านบัญชีทางการของไลน์ ต่อการรับรู้สมรรถนะแห่งตน พฤติกรรมการดูแลของมารดาและค่าบิลิรูบิน ในเลือดของทารกแรกเกิดที่มีภาวะตัวเหลือง

บทคัดย่อ

บทนำ: ภาวะตัวเหลืองเป็นปัญหาสุขภาพที่พบได้บ่อยในทารกแรกเกิด การส่งเสริมการรับรู้สมรรถนะ แห่งตนของมารดาเป็นสิ่งสำคัญ อันจะนำไปสู่การตัดสินใจในการปฏิบัติพฤติกรรมการดูแลทารกที่มีภาวะตัวเหลือง ของมารดาได้อย่างถูกต้องเหมาะสมและต่อเนื่อง 

วัตถุประสงค์ของการวิจัย: เพื่อศึกษาผลของโปรแกรมส่งเสริมการรับรู้สมรรถนะแห่งตนผ่านบัญชี ทางการของไลน์ต่อการรับรู้สมรรถนะแห่งตน พฤติกรรมการดูแลของมารดาและค่าบิลิรูบินในเลือดของทารก แรกเกิดที่มีภาวะตัวเหลือง โดยใช้ทฤษฎีสมรรถนะแห่งตนของแบนดูราเป็นกรอบแนวคิดของการวิจัย 

การออกแบบการวิจัย: การวิจัยแบบกึ่งทดลอง แบบสองกลุ่ม วัดก่อนและหลังการทดลอง วิธีดำเนินการวิจัย: กลุ่มตัวอย่างเป็นมารดาครรภ์แรกและทารกแรกเกิดครบกำหนดที่มีภาวะตัวเหลืองและ ได้รับการส่องไฟรักษาที่โรงพยาบาลตติยภูมิแห่งหนึ่งในกรุงเทพมหานคร จำนวน 40 ราย คัดเลือกแบบ เฉพาะเจาะจงตามเกณฑ์คัดเลือก คือ 1) เป็นมารดาที่ไม่เคยมีประสบการณ์ในการเลี้ยงลูกด้วยนมมารดาและ ดูแลทารกแรกเกิดตัวเหลืองที่ได้รับการรักษาด้วยการส่องไฟรักษามาก่อน 2) เลือกวิธีการให้นมบุตรด้วยนม มารดา 3) ได้รับการสนับสนุนจากครอบครัว 4) สามารถสื่อสารเป็นภาษาไทยได้ 5) มีโทรศัพท์สมาร์ตโฟน สามารถเชื่อมต่อใช้งานเครือข่ายอินเตอร์เน็ตและมีพื้นฐานการใช้แอปพลิเคชันไลน์ และ 6) ไม่มีความผิดปกติ ทางจิตและอารมณ์ และไม่มีข้อจำกัดในการให้นมมารดา ส่วนทารกแรกเกิด ต้องไม่มีข้อจำกัดในการดูดนม มารดา ไม่ได้รับยาและไม่มีพยาธิสภาพที่มีผลต่อภาวะตัวเหลือง กลุ่มตัวอย่างได้รับการจัดเข้ากลุ่มควบคุมและ กลุ่มทดลองอย่างเจาะจง กลุ่มละ 20 ราย กลุ่มทดลองได้รับโปรแกรมส่งเสริมการรับรู้สมรรถนะแห่งตนผ่าน บัญชีทางการของไลน์โดยผู้วิจัย ประกอบด้วย การมีความสำเร็จของตนเอง การรับรู้จากประสบการณ์ของผู้อื่น การได้รับการชักจูงด้วยวาจา และการได้รับการส่งเสริมสรีรภาพทางร่างกายและอารมณ์ เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ประกอบด้วย 1) โปรแกรมส่งเสริมการรับรู้สมรรถนะแห่งตนผ่านบัญชีทางการของไลน์ 2) แบบสอบถามความรู้ ของมารดาเกี่ยวกับการดูแลทารกแรกเกิดที่มีภาวะตัวเหลือง 3) แบบประเมินทักษะของมารดาเกี่ยวกับ การดูแลทารกแรกเกิดที่มีภาวะตัวเหลือง 4) แบบสอบถามการรับรู้สมรรถนะแห่งตนของมารดาที่มีทารก แรกเกิดภาวะตัวเหลือง และ 5) แบบสอบถามพฤติกรรมการดูแลทารกแรกเกิดที่มีภาวะตัวเหลือง วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติบรรยาย ไคสแควร์ และการทดสอบที กำหนดระดับนัยสำคัญทางสถิติที่ .05 

ผลการวิจัย: คะแนนเฉลี่ยการรับรู้สมรรถนะแห่งตนของมารดาและคะแนนเฉลี่ยพฤติกรรมการดูแล ทารกแรกเกิดที่มีภาวะตัวเหลืองของมารดา หลังการทดลอง ในกลุ่มทดลองสูงกว่ากลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสำคัญ ทางสถิติ (t = -3.862, p < .001; t = -3.117, p = .002 ตามลำดับ) ค่าเฉลี่ยบิลิรูบินในเลือดของทารกหลัง การทดลองในกลุ่มทดลอง มีค่าอยู่ในเกณฑ์ปกติ (M = 9.66, SD = 1.37) และไม่แตกต่างอย่างมีนัยสำคัญ ทางสถิติเมื่อเทียบกับกลุ่มควบคุม (t = 0.764, p > .05) 

ข้อเสนอแนะ: พยาบาลสามารถนำโปรแกรมส่งเสริมการรับรู้สมรรถนะแห่งตนผ่านบัญชีทางการของ ไลน์ไปใช้ในการส่งเสริมการรับรู้สมรรถนะแห่งตนและพฤติกรรมการดูแลทารกแรกเกิดที่มีภาวะตัวเหลือง ของมารดาที่มีลักษณะคล้ายกลุ่มตัวอย่าง