ผลของโปรแกรมส่งเสริมการจัดการตนเองที่นำโดยพยาบาลต่อความสม่ำเสมอในการรับประทานยาต้านไวรัสในผู้ป่วยมะเร็งตับร่วมกับการติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบี

บทคัดย่อ

บทนำ ผู้ป่วยมะเร็งตับร่วมกับการติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบีที่รับประทานยาต้านไวรัสอย่างสม่ำเสมอช่วยให้ปริมาณ เชื้อไวรัสตับอักเสบบีในเลือดลดลงซึ่งมีผลลดความรุนแรงของโรคมะเร็งตับและเพิ่มอัตราการรอดชีวิตของผู้ป่วย 

วัตถุประสงค์ เพื่อประเมินประสิทธิผลของโปรแกรมส่งเสริมการจัดการตนเองที่นำโดยพยาบาลต่อความสม่ำเสมอในการรับประทานยาต้านไวรัสในผู้ป่วยมะเร็งตับร่วมกับการติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบี 

การออกแบบการวิจัย การวิจัยกึ่งทดลองแบบสองกลุ่ม วัดผลก่อนและหลังการทดลอง 

วิธีดำเนินการวิจัย กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้ป่วยมะเร็งตับร่วมกับการติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบีที่เข้ารับการรักษาใน โรงพยาบาลตติยภูมิแห่งหนึ่งในภาคใต้ จำนวน 60 ราย กำหนดขนาดตัวอย่างตามหลักการของการวิเคราะห์อำนาจ การทดสอบ คัดเลือกกลุ่มตัวอย่างแบบเฉพาะเจาะจงตามเกณฑ์คัดเข้าและเกณฑ์คัดออก และสุ่มเข้ากลุ่มทดลอง และกลุ่มควบคุม กลุ่มละ 30 ราย กลุ่มทดลองได้รับการพยาบาลตามปกติและโปรแกรมส่งเสริมการจัดการตนเองที่ นำโดยพยาบาล โดยใช้แนวคิดการจัดการตนเองของ Kanfer และ Gaelick-Buys ร่วมกับการทบทวนวรรณกรรมที่เกี่ยวข้อง ประกอบด้วย 1) การตั้งเป้าหมาย 2) การติดตามตนเอง 3) การประเมินตนเอง และ 4) การเสริมแรงตนเอง มีกิจกรรม ทั้งหมด 11 ครั้ง ติดตามต่อเนื่องเป็นระยะเวลา 3 เดือน กลุ่มควบคุมได้รับการพยาบาลตามปกติ ใช้แบบสอบถามใน การเก็บรวบรวมข้อมูล 1) ข้อมูลทั่วไปส่วนบุคคล 2) ข้อมูลทั่วไปทางคลินิก และ 3) ความสม่ำเสมอในการรับประทานยา ต้านไวรัสตับอักเสบบี โดยโปรแกรมและแบบประเมินความสม่ำเสมอในการรับประทานยาต้านไวรัสตับอักเสบบี ผ่านการ ตรวจสอบจากผู้ทรงคุณวุฒิจำนวน 3 ท่าน ได้ค่าดัชนีความตรงเชิงเนื้อหาเท่ากับ 1.00 และ .90 ตามลำดับ การทดสอบ ค่าความเชื่อมั่นแบบประเมินความสม่ำเสมอในการรับประทานยาต้านไวรัสตับอักเสบบี โดยการวัดซ้ำได้ค่าสัมประสิทธิ์ สหสัมพันธ์ภายในชั้นเท่ากับ 1.00 วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนาและเปรียบเทียบความสม่ำเสมอในการรับประทาน ยาต้านไวรัสตับอักเสบบีโดยการทดสอบทีคู่และทีอิสระ 

ผลการศึกษา ภายหลังเข้าร่วมโปรแกรมส่งเสริมการจัดการตนเองที่นำโดยพยาบาล คะแนนเฉลี่ยความสม่ำเสมอ ในการรับประทานยาต้านไวรัสตับอักเสบบีของกลุ่มทดลอง (M = 95.04, SD = 3.87) สูงกว่าก่อนได้รับโปรแกรม (M = 82.11, SD = 8.55) อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (t = -9.324, p<.001) และคะแนนเฉลี่ยความสม่ำเสมอในการรับประทาน ยาต้านไวรัสตับอักเสบบีภายหลังได้รับ โปรแกรมส่งเสริมการจัดการตนเองที่นำโดยพยาบาลของกล่มุ ทดลองสูงกว่ากลุ่ม ควบคุม อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (M = 87.79, SD = 6.04; t = -5.526, p < .001) แสดงให้เห็นว่าโปรแกรมส่งเสริมการจัดการตนเอง ที่นำโดยพยาบาลสามารถเพิ่มความสม่ำเสมอในการรับประทานยาต้านไวรัสตับอักเสบบีของผู้ป่วยมะเร็งตับได้ 

ข้อเสนอแนะ พยาบาลสามารถนำโปรแกรมส่งเสริมการจัดการตนเองที่นำโดยพยาบาลไปประยุกต์ใช้ในการดูแลผู้ป่วยที่มีลักษณะใกล้เคียงกับกลุ่มตัวอย่างโดยเน้นให้ผู้ป่วยมีส่วนร่วมในการกำหนดเวลาในการรับประทานยาให้ สอดคล้องกับลักษณะกิจวัตรประจำวันของผู้ป่วย