ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อความร่วมมือในการรักษาในผู้ป่วยความดันโลหิตสูงวัยผู้ใหญ่
DOI:
https://doi.org/10.60099/jtnmc.v39i02.268032คำสำคัญ:
โรคหัวใจและหลอดเลือด, ผู้ป่วยความดันโลหิตสูงวัยผู้ใหญ่ , ความร่วมมือในการรักษา , การรับรู้ความรุนแรงและความเสี่ยง , สถานภาพการทำงาน , คุณภาพการดูแลบทคัดย่อ
บทนำ ความร่วมมือในการรักษาที่ประกอบด้วยการใช้ยาและการปรับเปลี่ยนวิถีชีวิตมีความสำคัญต่อการปรับปรุง ผลลัพธ์ทางสุขภาพในผู้ป่วยความดันโลหิตสูง อย่างไรก็ตามการศึกษาปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อความร่วมมือในการรักษา ทั้งการใช้ยาและการปรับพฤติกรรมในวัยผู้ใหญ่มีค่อนข้างจำกัด
วัตถุประสงค์การวิจัย เพื่อศึกษาความร่วมมือในการรักษาและอำนาจการทำนายของสถานภาพการทำงาน โรคร่วม ความซับซ้อนของแบบแผนการใช้ยา การรับรู้ความรุนแรงและความเสี่ยงต่อภาวะแทรกซ้อนของโรคความดันโลหิตสูง และคุณภาพการดูแลต่อความร่วมมือในการรักษาในผู้ป่วยความดันโลหิตสูงวัยผู้ใหญ่
การออกแบบการวิจัย การศึกษาวิเคราะห์เชิงภาคตัดขวาง เพื่อศึกษาความสัมพันธ์เชิงทำนาย โดยใช้กรอบแนวคิด แบบจำลองความหลากหลายมิติของความร่วมมือ
วิธีดำเนินการวิจัย กลุ่มตัวอย่าง จำนวน 156 คน เป็นผู้ป่วยความดันโลหิตสูงชนิดปฐมภูมิที่มีอายุ 18-59 ปี ได้รับ การรักษาโดยการใช้ยาและปรับพฤติกรรม อย่างน้อย 6 เดือน ในคลินิกโรคความดันโลหิตสูง โรงพยาบาลตติยภูมิขั้นสูงแห่งหนึ่ง เก็บรวบรวมข้อมูลระหว่างเดือน เมษายน-กรกฎาคม พ.ศ. 2566 เครื่องมือวิจัยประกอบด้วยแบบสอบถามข้อมูลส่วนบุคคล แบบสอบถามความร่วมมือในการรักษาสำหรับผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูง แบบสอบถามการรับรู้ความรุนแรง และความเสี่ยงต่อภาวะแทรกซ้อนของโรคความดันโลหิตสูง แบบประเมินการได้รับการดูแลโรคเรื้อรังโดยผู้ป่วย แบบประเมิน ความรุนแรงของโรคร่วม ดัชนีวัดความซับซ้อนของแบบแผนการใช้ยา และแบบบันทึกข้อมูลความเจ็บป่วย ที่ได้รับ การตรวจสอบความตรงเชิงเนื้อหาของเครื่องมือจากผู้ทรงคุณวุฒิ นำไปหาค่าความเชื่อมั่นก่อนนำมาใช้ในการเก็บข้อมูล ได้ค่าความเชื่อมั่นอยู่ระหว่าง .77-1.00 วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงบรรยายและการถดถอยเชิงเส้นแบบพหุ
ผลการวิจัย กลุ่มตัวอย่างมีอายุเฉลี่ย 46.50 ปี (SD = 9.65) เป็นเพศหญิง ร้อยละ 63.46 มีคะแนนเฉลี่ย ความร่วมมือในการรักษา 87.97 (SD = 9.02) โดยคะแนนเฉลี่ยความร่วมมือในการรับประทานยามากที่สุด 34.37 (SD=2.52) และคะแนนเฉลี่ยการออกกำลังกายน้อยที่สุด 4.33 (SD = 1.89) มีภาวะน้ำหนักเกินเกณฑ์มาตรฐานร้อยละ 14.74 และอ้วน ร้อยละ 71.80 ส่วนใหญ่มีงานทำ (ร้อยละ 83.33) ไม่มีโรคร่วม (ร้อยละ 62.82) มีความซับซ้อนของแบบแผนการใช้ยา ระดับต่ำ (ร้อยละ 68.59) รับรู้ความรุนแรงและความเสี่ยงต่อภาวะแทรกซ้อนของโรคความดันโลหิตสูงระดับสูง (ร้อยละ 96.15) และคุณภาพการดูแลระดับสูง (ร้อยละ 61.54) การทดสอบด้วยสถิติการถดถอยเชิงเส้นพหุคูณพบว่าตัวแปร ทั้งหมดที่ศึกษาทำนายความร่วมมือในการรักษาได้ร้อยละ 30.9 (Adjusted R2 = .309, F(5,150) = 14.858, p < .001) โดยสถานภาพการทำงาน (β = -.262, p < . 001) โรคร่วม (β = -.184, p = .020) การรับรู้ความรุนแรงและความเสี่ยงต่อ ภาวะแทรกซ้อนของโรคความดันโลหิตสูง (β = .466, p < .001) และคุณภาพการดูแล (β = .165, p = .017) ทำนายความร่วมมือในการรักษาในผู้ป่วยความดันโลหิตสูงวัยผู้ใหญ่ได้อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ
ข้อเสนอแนะ การสนับสนุนให้ผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงวัยผู้ใหญ่เกิดความร่วมมือในการรักษา พยาบาล ควรพัฒนากลยุทธ์ในการเพิ่มคุณภาพการดูแลในคลินิกความดันโลหิตสูงและส่งเสริมให้ผู้ป่วยรับรู้ความรุนแรงและความเสี่ยงต่อภาวะแทรกซ้อนของโรคความดันโลหิตสูง รวมทั้งส่งเสริมความร่วมมือด้านการปรับเปลี่ยนวิถีชีวิตโดยเฉพาะ เรื่องอาหารและการออกกำลังกายในกลุ่มผู้ใหญ่ความดันโลหิตสูงที่มีน้ำหนักเกินและอ้วน
Downloads
เอกสารอ้างอิง
Zhou B, Carrillo-Larco RM, Danaei G, Riley LM, Paciorek CJ, Stevens GA, et al. Worldwide trends in hypertension prevalence and progress in treatment and control from 1990 to 2019: a pooled analysis of 1201 population-representative studies with 104 million participants. Lancet. 2021;398:957-80. https://doi.org/10.1016/s0140-6736(21)01330-1 PMID: 34450083
Aekplakorn W, Puckcharern H, Satheannoppakao W. An evaluation of the national health examination survey in Thailand 6th 2019-2020. Bangkok: Aksorn Graphic and Design Publishing; 2021. Available from: https://www.hiso.or.th/hiso/picture/reportHealth/report/sreport6/sreport6_full.pdf (in Thai)
Thai Hypertension Society. 2019 Thai Guidelines on The Treatment of Hypertension. Chiang Mai: Trick Think; 2019. Available from: https://www.thaihypertension.org/hypertensiondetail.php?n_ id=442 (in Thai)
Burnier M, Egan BM. Adherence in hypertension: a review of prevalence, risk factors, impact, and management. Circ Res. 2019;124(7):1124-40. https://doi.org/10.1161/circresaha.118.313220 PMID: 30920917
Whelton PK, Carey RM, Aronow WS, Casey DE, Jr., Collins KJ, Dennison Himmelfarb C, et al. 2017 ACC/AHA/AAPA/ABC/ACPM/AGS/APhA/ASH/ ASPC/NMA/PCNA Guideline for the Prevention, Detection, Evaluation, and Management of High Blood Pressure in Adults: a Report of the American College of Cardiology/American Heart Association Task Force on Clinical Practice Guidelines. Hypertension. 2018;71(6):e13-e115. https://doi.org/10.1161/hyp.0000000000000065 PMID: 29133356
World Health Organization. Adherence to long-term therapies: evidence for action. [Internet]. 2003 [cited 2022Aug25]. Available from: https://iris.who.int/bitstream/handle/10665/42682/9241545992.pdf;jsessionid=DCA2825725FD40BBDB8BA5E0FB8D3F98?sequence=1
Lee H, Yano Y, Cho SMJ, Heo JE, Kim DW, Park S, et al. Adherence to antihypertensive medication and incident cardiovascular events in young adults with hypertension. Hypertension. 2021;77(4):1341-9. https://doi.org/10.1161/hypertensionaha.120.16784 PMID: 33641364
Spikes T, Higgins M, Lewis T, Dunbar S. B. The associations among illness perceptions, resilient coping, and medication adherence in young adult hypertensive black women. J Clin Hypertens. 2019;21(11):1695-1704. https://doi.org/10.1111/jch.13712 PMID: 31556484
Meekusol S, Maneesriwongul W, Orathai P, Pongthavornkamol K, Sharps PW. Factors predicting women’s adherence to hypertensive treatment. PRIJNR. 2020 Aug 15;25(1):131-42. Available from: https://he02.tci-thaijo.org/index.php/PRIJNR/article/view/241920/168398
Dorji N, Samartkit N, Masingboon K. Factors influencing lifestyle modification among persons with hypertension in Punakha, Bhutan. BKKMEDJ. 2021;17(1):1-8. Available from: https://he02.tci-thaijo.org/index.php/bkkmedj/article/view/245755/169602
Andualem A, Liknaw T, Edmealem A, Gedefaw M. Adherence to antihypertensive medications among adult hypertensive patients attending chronic follow-up units of Dessie Referral Hospital, Northeastern Ethiopia: a cross-sectional study. Medicine (Baltimore). 2021; 100(31):1-6. https://doi.org/10.1097/md.0000000000026818 PMID: 34397841
Hussein A, Awad MS, Mahmoud HEM. Patient adherence to antihypertensive medications in upper Egypt: a cross-sectional study. Egypt Heart J. 2020;72(1):29. https://doi.org/10.1186/s43044-020-00066-0 PMID: 32451726
Yazie TS, Mengistu WE, Asmare Z, Belete AM, Teshome AA, Yimer YS. Medication regimen complexity and its association with adherence and blood pressure control among hypertensive patients at selected hospitals of South Gondar Zone: a hospital based cross sectional study. PLoS One. 2022;17(8): e02727 17. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0272717 PMID: 35980967
Tanukaew D, Watanakijkrilert D, Sriyuktasuth A, Chattranukulchai P. Factors predicting medication adherence in patients with essential hypertension. Thai Red Cross Nursing Journal. 2022;15(1):127-43. Available from: https://he02.tci-thaijo.org/index.php/trcnj/article/view/247347/176346 (in Thai)
Shiraly R, Khani Jeihooni A, Bakhshizadeh Shirazi R. Perception of risk of hypertension related complications and adherence to antihypertensive drugs: a primary healthcare based cross-sectional study. BMC Prim Care. 2022;23(1):303. https://doi.org/10.1186/s12875-022-01918-1 PMID: 36443657
Namwong A. Relationships between selected factors and adherence to therapeutic regimens among older adults with hypertension. Journal of Nursing and Education. 2015;8(4):78-93. Available from: https://he01.tci-thaijo.org/index.php/JNAE/article/view/48009 (in Thai)
Teh XR, Lim MT, Tong SF, Husin M, Khamis N, Sivasampu S. Quality of hypertension management in public primary care clinics in Malaysia: an update. PLoS One. 2020;15(8):e0237083. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0237083 PMID: 32780769
Fortuna RJ, Nagel AK, Rocco TA, Legette-Sobers S, Quigley DD. Patient experience with care and its association with adherence to hypertension medications. Am J Hypertens. 2018;31(3):340-5. https://doi.org/10.1093/ajh/hpx200 PMID: 29253071
Faul F, Erdfelder E, Buchner A, Lang AG. Statistical power analyses using G*Power 3.1: tests for correlation and regression analyses. Behav Res Methods. 2009; 41(4):1149-60. https://doi.org/10.3758/brm.41.4.1149 PMID: 19897823
Ismael D, Qadir C. Factors affecting treatment compliance of hypertensive patients in Erbil city. Kufa J Nurs Sci. 2015;5(2):1-8. https://doi.org/10.36321/kjns.vi20152.2601
Ma C, Chen S, You L, Luo Z, Xing C. Development and psychometric evaluation of the Treatment Adherence Questionnaire for Patients with Hypertension. J Adv Nurs. 2021;68(6):1402-13. https://doi.org/10.1111/j.1365-2648.2011.05835.x PMID: 21954893
Samdaengsarn D, Chinnawong T, Thaniwatthananon P. Factors related to treatment adherence in older persons with hypertension. Songklanagarind Journal of Nursing. 2019;39(3):51-66. Available from: https://he02.tci-thaijo.org/index.php/nur-psu/article/view/218933/152718 (in Thai)
Glasgow RE, Wagner EH, Schaefer J, Mahoney LD, Reid RJ, Greene SM. Development and validation of the Patient Assessment of Chronic Illness Care (PACIC). Med Care. 2005; 43(5):436-44. https://doi.org/10.1097/01.mlr.0000160375.47920.8c PMID: 15838407
Charlson ME, Charlson RE, Peterson JC, Marinopoulos SS, Briggs WM, Hollenberg JP. The Charlson comorbidity index is adapted to predict costs of chronic disease in primary care patients. J Clin Epidemiol. 2008;61(12): 1234-40. https://doi.org/10.1016/j.jclinepi.2008.01.006 PMID: 18619805
George J, Phun Y, Bailey MJ, Kong DC, Stewart K. Development and validation of the medication regimen complexity index. Ann Pharmacother. 2004;38(9):1369-76. https://doi.org/10.1345/aph.1d479 PMID: 15266038
Hu L, Ding H, Hu G, Wang Z, Liu S, Liu Y. How perceived quality of care affects outpatient satisfaction in China: a cross-sectional study of 136 tertiary hospitals. Inquiry. 2019;56:1-8. https://doi.org/10.1177%2F0046958019895397 PMID: 3188 4866
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2024 วารสารสภาการพยาบาล
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
