ความรอบรู้สารสนเทศอิเล็กทรอนิกส์ด้านสุขภาพและการดูแลตนเองในผู้สูงอายุที่มีภาวะหัวใจล้มเหลว
DOI:
https://doi.org/10.60099/jtnmc.v39i03.269603คำสำคัญ:
ความรอบรู้สารสนเทศอิเล็กทรอนิกส์ด้านสุขภาพ , การดูแลตนเอง , ผู้สูงอายุ , ภาวะหัวใจล้มเหลวบทคัดย่อ
บทนำ ความรอบรู้สารสนเทศอิเล็กทรอนิกส์ด้านสุขภาพมีบทบาทสำคัญในการดูแลตนเองของผู้เป็นโรคเรื้อรัง อย่างไรก็ตามในผู้สูงอายุอาจมีข้อจำกัดเกี่ยวกับความรอบรู้สารสนเทศอิเล็กทรอนิกส์ด้านสุขภาพซึ่งอาจส่งผลกระทบ ต่อการดูแลตนเอง โดยเฉพาะอย่างยิ่งผู้สูงอายุที่มีภาวะหัวใจล้มเหลวซึ่งต้องการข้อมูลสารสนเทศเพื่อการดูแลตนเองอย่างต่อเนื่อง
วัตถุประสงค์การวิจัย เพื่อศึกษาความรอบรู้สารสนเทศอิเล็กทรอนิกส์ด้านสุขภาพและการดูแลตนเอง และความสัมพันธ์ระหว่างความรอบรู้สารสนเทศอิเล็กทรอนิกส์ด้านสุขภาพกับการดูแลตนเองในผู้สูงอายุที่มีภาวะหัวใจล้มเหลว
การออกแบบการวิจัย การวิจัยเชิงพรรณนาหาความสัมพันธ์ ใช้แนวคิดความรอบรู้สารสนเทศอิเล็กทรอนิกส์ ด้านสุขภาพเป็นกรอบแนวคิดของการศึกษา
วิธีดำเนินการวิจัย กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้สูงอายุ จำนวน 84 ราย ที่ได้รับการวินิจฉัยจากแพทย์ว่ามีภาวะหัวใจล้มเหลว อย่างน้อย 3 เดือนขึ้นไป เลือกตัวอย่างแบบเฉพาะเจาะจง เก็บรวบรวมข้อมูลในเดือนธันวาคม พ.ศ. 2565-เดือน พฤศจิกายน พ.ศ. 2566 โดยใช้แบบสอบถามข้อมูลส่วนบุคคลและข้อมูลการเจ็บป่วย แบบสอบถามความรอบรู้ สารสนเทศอิเล็กทรอนิกส์ด้านสุขภาพ และแบบสอบถามการดูแลตนเองในผู้ที่มีภาวะหัวใจล้มเหลว วิเคราะห์ข้อมูล โดยใช้สถิติเชิงพรรณนา และสถิติสหสัมพันธ์เพียร์สัน
ผลการวิจัย กลุ่มตัวอย่างผู้สูงอายุที่มีภาวะหัวใจล้มเหลวมีอายุเฉลี่ย 69.48 ปี (SD = 8.29) เกือบทั้งหมด ใช้สมาร์ทโฟน (ร้อยละ 96.43) มีความรอบรู้สารสนเทศอิเล็กทรอนิกส์ด้านสุขภาพโดยรวมและรายด้านอยู่ในระดับปานกลาง และการดูแลตนเองโดยรวมและรายด้านอยู่ในระดับไม่เพียงพอ ผลการวิเคราะห์ความสัมพันธ์พบว่า ความรอบรู้ สารสนเทศอิเล็กทรอนิกส์ด้านสุขภาพโดยรวมมีความสัมพันธ์กับการดูแลตนเองในผู้สูงอายุที่มีภาวะหัวใจล้มเหลว ทั้งโดยรวมและรายด้าน ได้แก่ ด้านการบำรุงรักษาตนเอง ด้านการรับรู้อาการ และด้านการจัดการตนเอง ในระดับปานกลาง อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < .001) โดยมีค่าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์เพียร์สันที่ .607, .508, .551, .520 ตามลำดับ
ข้อเสนอแนะ ผลการศึกษาครั้งนี้ชี้ให้เห็นความสำคัญของความรอบรู้สารสนเทศอิเล็กทรอนิกส์ด้านสุขภาพและการดูแลตนเอง บุคลากรทีมสุขภาพสามารถนำผลการศึกษาไปเป็นข้อมูลพื้นฐานในการวางแผนส่งเสริมความรอบรู้สารสนเทศ อิเล็กทรอนิกส์ด้านสุขภาพและการดูแลตนเองของผู้สูงอายุที่มีภาวะหัวใจล้มเหลวที่มีลักษณะคล้ายกลุ่มตัวอย่าง
Downloads
เอกสารอ้างอิง
Díez-Villanueva P, Jiménez-Méndez C, Alfonso F. Heart failure in the elderly. J Geriatr Cardiol. 2021;13(2):115. https://doi.org/10.11909/j.issn.1671-5411.2021.03.009 PMID: 33907552
Emmons-Bell S, Johnson C, Roth G. Prevalence, incidence and survival of heart failure: a systematic review. Heart. 2022;108(17):1351-1360. https://doi.org/10.1136/heartjnl-2021-320131 PMID: 35042750
Danielsen AK, Park J, Jansen JE, Bock D, Skullman S, Wedin A, et al. Early closure of a temporary ileostomy in patients with rectal cancer: A multicenter randomized controlled trial. Ann Surg. 2017;265(2):284-90. https://doi.org/10.1097/SLA.0000000000001829 PMID: 27322187
Bytyçi I, Bajraktari G. Mortality in heart failure patients. Anatol J Cardiol. 2015;15(1):63-68. https://doi.org/10.5152/akd.2014.5731 PMID: 25550250
The Heart Association of Thailand Under the Royal Patronage of H.M. The King. Medical practice guidelines for the diagnosis and care of patients with heart failure 2019 (1st edition). Samut Prakan: NeckStep Design Limited Partnership; 2019. (in Thai)
Damnong N, Phowang P. Factors predicting nutrition status of heart failure patients. Institute for Urban Disease Control and Prevention Journal. 2023;8(2): 67-80. (in Thai)
McDonagh TA, Metra M, Adamo M, Gardner RS, Baumbach A, Böhm M, et al. 2021 ESC Guidelines for the diagnosis and treatment of acute and chronic heart failure: Developed by the Task Force for the diagnosis and treatment of acute and chronic heart failure of the European Society of Cardiology (ESC) with the special contribution of the Heart Failure Association (HFA) of the ESC. Eur Heart J. 2021; 42(36):3599-726. https://doi.org/10.1093/eurheartj/ehab368 PMID: 34447992
Jonkman NH, Westland H, Groenwold RH, Ågren S, Atienza F, Blue L, et al. Do self-management interventions work in patients with heart failure? An individual patient data meta-analysis. Circulation. 2016;133(12):1189-98. https://doi.org/10.1161/CIRCULATIONAHA.115.018006 PMID: 26873943
Riegel B, Dickson VV, Faulkner KM. The situationspecific theory of heart failure self-care: revised and updated. J Cardiovasc Nurs. 2016;31(3):226-35. https://doi.org/10.1097/JCN.0000000000000244 PMID: 25774844
Chen AM, Yehle KS, Plake KS, Murawski MM, Mason HL. Health literacy and self-care of patients with heart failure. J Cardiovasc Nurs. 2011;26(6): 446-51. https://doi.org/10.1097/JCN.0b013e3182032349
Barello S, Triberti S, Graffigna G, Libreri C, Serino S, Hibbard J, et al. eHealth for patient engagement: a systematic review. Front Psychol. 2016;6:2013. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2015.02013 PMID: 26779108
Seckin G, Hughes S. Patient-Reported Outcomes in a Nationally Representative Sample of Older Internet Users: Cross-sectional Survey. JMIR Aging. 2021; 4(4):e16006. https://doi.org/10.2196/16006 PMID: 34822340
Paige SR, Stellefson M, Krieger JL, Anderson-Lewis C, Cheong J, Stopka C. Proposing a transactional model of eHealth literacy: concept analysis. J Med Internet Res. 2018;20(10):e10175. https://doi.org/10.2196/10175 PMID: 30279155
Chuang HW, Kao CW, Lin WS, Chang YC. Factors affecting self-care maintenance and management in patients with heart failure: testing a path model. J Cardiovasc Nurs. 2019;34(4):297-305. https://doi.org/10.1097/JCN.0000000000000564
Promwong W, Meenongwah J, Ginggeaw S, Charoensri R. Knowledge and self-care behavior among patients with heart failure in the 50th anniversary Mahavajiralongkorn Hospital, Ubon Ratchathani Province. J Health Nurs Res. 2022;38(1):172-185. (in Thai)
Aslani N, Garavand A, Lazem M, Davoodi F, Asadi H, Afsharifard P. Assessing the e-health literacy level and its predictors in heart patients: A case study in a heart hospital center in Iran. J Educ Health Promot. 2024;12: 436. https://doi.org/10.4103/jehp.jehp_436_23.
Cohen J. Statistical power analysis for the behavioral sciences. 2nd ed. Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum Associates; 1988.
Damrongratnuwong W, Masingboon K. Self-care measures. Bangkok: Self-Care Measures; 2019. (in Thai)
Riegel B, Lee CS, Dickson VV, Carlson B. An update on the self-care of heart failure index. J Cardiovasc Nurs. 2009;24(6):485-97. https://doi.org/10.1097/JCN.0b013e3181b4baa0 PMID: 19786884
Brislin RW. Back-translation for cross-cultural research. J Cross Cult Psychol. 1970;1(3):185-216. https://doi.org/10.1177/135910457000100301
Kespichayawattana J, Wivatvanit S, Wanwacha C. Health literacy of older persons participation in senior clubs and learning centers in the Bangkok metropolitan region. Journal of Demography. 2020;36(2):40-57. (in Thai)
Lin CY, Ganji M, Griffiths MD, Bravell ME, Broström A, Pakpour AH. Mediated effects of insomnia, psychological distress and medication adherence in the association of eHealth literacy and cardiac events among Iranian older patients with heart failure: a longitudinal study. Eur J Cardiovasc Nurs. 2020;19(2):155-164. https://doi.org/10.1177/1474515119873648 PMID: 31516036
Niriayo YL, Yemane B, Asgedom SW, Teklay G, Gidey K. Prevalence and predictors of poor self-care behaviors in patients with chronic heart failure. Sci Rep. 2024;14(1):1984. https://doi.org/10.1038/s41598-024-52611-5 PMID: 38263418
Pimpasan P, Wirojratana V, Jitramontree N. Factors related to self-care behaviors in older adults with heart failure. Thai Journal of Nursing Council. 2018;33(1): 103-115. (in Thai)
Uchmanowicz I, Nessler J, Gobbens R, Gackowski A, Kurpas D, Straburzynska-Migaj E, Kałuzna-Oleksy M. Coexisting frailty with heart failure. Front Physiol. 2019;10:791. https://doi.org/10.3389/fphys.2019.00791 PMID: 31333480
Vellone E, Fida R, Ghezzi V, D’Agostino F, Biagioli V, Paturzo M, et al. Patterns of self-care in adults with heart failure and their associations with sociodemographic and clinical characteristics, quality of life, and hospitalizations: A cluster analysis. J Cardiovasc Nurs. 2017;32(2):180-9. https://doi.org/10.1097/JCN.0000000000000325 PMID: 26938506
Neter E, Brainin E. eHealth literacy: extending the digital divide to the realm of health information. J Med Internet Res. 2012;14(1):e19. https://doi.org/10.2196/jmir.1619 PMID: 22357448
Xie L, Zhang S, Xin M, Zhu M, Lu W, Mo PK. Electronic health literacy and health-related outcomes among older adults: A systematic review. Prev Med. 2022; 157:106997. https://doi.org/10.1016/j.ypmed.2022.106997 PMID: 35189203
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2024 วารสารสภาการพยาบาล
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
