ปัจจัยทำนายพฤติกรรมการสร้างเสริมสุขภาพในการชะลอความเสื่อมถอยทางสุขภาพของผู้สูงอายุในจังหวัดสมุทรปราการ

บทคัดย่อ

บทนำ ผู้สูงอายุมีการเปลี่ยนแปลงตามกระบวนการสูงอายุปกติที่ก่อให้เกิดความเสื่อมถอยทางสุขภาพ ความเสื่อมถอยทางสุขภาพนี้แม้ไม่สามารถหลีกเลี่ยงได้ แต่สามารถป้องกันและชะลอความเสื่อมถอย ก่อนเวลาอันควรโดยการสร้างเสริมพฤติกรรมสุขภาพ การศึกษาปัจจัยทำนายพฤติกรรมการสร้างเสริมสุขภาพ ในการชะลอความเสื่อมถอยทางสุขภาพจึงมีความสำคัญในการวางแผนดูแลผู้สูงอายุได้อย่างเหมาะสม 

การออกแบบวิจัย การศึกษาครั้งนี้เป็นแบบวิเคราะห์ความสัมพันธ์เชิงทำนาย 

วัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาปัจจัยทำนายพฤติกรรมการส่งเสริมสุขภาพที่ชะลอความเสื่อมถอยของสุขภาพในผู้สูงอายุ 

วิธีการดำเนินการวิจัย กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้สูงอายุที่มีอายุระหว่าง 60-74 ปี จำนวน 148 คน ที่อาศัยอยู่ในจังหวัดสมุทรปราการ สุ่มตัวอย่างแบบเป็นระบบ กำหนดขนาดตัวอย่างตามหลักการของการวิเคราะห์อำนาจการทดสอบ เครื่องมือวิจัยประกอบด้วย แบบสอบถามปัจจัยที่มีผลต่อพฤติกรรม การสร้างเสริมสุขภาพในการชะลอความเสื่อมถอยทางสุขภาพ และพฤติกรรมการสร้างเสริมสุขภาพใน การชะลอความเสื่อมถอยทางสุขภาพของผู้สูงอายุ ตรวจสอบความเที่ยงได้ค่าสัมประสิทธิ์อัลฟาครอนบาค เท่ากับ .86 และ .84 ตามลำดับ เก็บรวบรวมข้อมูลตั้งแต่เดือนตุลาคม ถึง ธันวาคม พ.ศ. 2566 โดย การตอบแบบสอบถามด้วยตนเองและการสัมภาษณ์แบบมีโครงสร้าง วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา และการวิเคราะห์ถดถอยพหุคูณแบบขั้นตอน 

ผลการวิจัย พบว่า กลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่เป็นเพศหญิง ร้อยละ 63.51 มีอายุเฉลี่ย 66.63 ปี อายุต่ำสุด-สูงสุด = 60-74 ปี ส่วนใหญ่มีโรคประจำตัว (ร้อยละ 75.00) และมีผู้ดูแล (ร้อยละ 73.65) ปัจจัยที่ร่วมทำนายพฤติกรรมการส่งเสริมสุขภาพในการชะลอความเสื่อมถอยทางสุขภาพ ได้แก่ การรับรู้ ความสามารถตนเอง (β = .392, p < .01) และอิทธิพลของสถานการณ์ (β = .332, p < .01) สามารถทำนายความแปรปรวนของพฤติกรรมการส่งเสริมสุขภาพในการชะลอความเสื่อมถอยทางสุขภาพได้ร้อยละ 39.00 โดยปัจจัยการรับรู้ความสามารถตนเองสามารถอธิบายพฤติกรรมการส่งเสริมสุขภาพของกลุ่มตัวอย่างได้สูงสุด 

ข้อเสนอแนะ พยาบาลและทีมสุขภาพควรส่งเสริมการรับรู้ความสามารถตนเองและอิทธิพลของสถานการณ์เพื่อนำไปสู่พฤติกรรมการส่งเสริมสุขภาพในการชะลอความเสื่อมถอยทางสุขภาพของผู้สูงอายุให้ดียิ่งขึ้น