ปัจจัยทำนายพฤติกรรมการจัดการตนเองของผู้สูงอายุโรคเบาหวานชนิดที่ 2; Factors Predicting Self-Management Behaviour of Elderly Type 2 Diabetes Patients

บทคัดย่อ

บทคัดย่อ
วัตถุประสงค์ของการวิจัย : เพื่อศึกษาอำนาจการทำนายของความรู้เรื่องโรคเบาหวาน
การรับรู้สมรรถนะแห่งตน การกำกับตนเอง และการสนับสนุนทางสังคม ต่อพฤติกรรม
การจัดการตนเองของผู้สูงอายุโรคเบาหวานชนิดที่ 2
การออกแบบการวิจัย: การวิจัยแบบหาอำนาจการทำนาย
วิธีการดำเนินการวิจัย: การวิจัยนี้ใช้กรอบแนวคิดการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมแบบ
ผสมผสานของ Ryan กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้สูงอายุโรคเบาหวานชนิดที่ 2 อายุ 60 ปีขึ้นไปคัดเลือก
ตามเกณฑ์คัดเข้า จำนวน 132 คน เก็บรวมรวมข้อมูลโดยใช้แบบสอบถาม วิเคราะห์ข้อมูลด้วย
สถิติเชิงพรรณนา สถิติสหสัมพันธ์เพียร์สัน และสถิติสัมประสิทธิ์การถดถอยพหุคูณแบบขั้นตอน
ผลการวิจัย: พบว่ากลุ่มตัวอย่างมีพฤติกรรมการจัดการตนเองโดยรวมอยู่ในระดับ
ปานกลาง ( = 5.59, SD. = 0.87) ความรู้เรื่องโรคเบาหวาน การรับรู้สมรรถนะแห่งตน การ
กำกับตนเอง และการสนับสนุนทางสังคม สามารถร่วมกันทำนายพฤติกรรมการจัดการตนเอง
ได้ร้อยละ 81.2 (R2= .812, F = 142.59, p < .01) และการรับรู้สมรรถนะแห่งตนสามารถ
ทำนายพฤติกรรมการจัดการตนเองได้สูงสุด (β = .597, p < .01)
ข้อเสนอแนะ: ผลการวิจัยนี้เป็นข้อมูลพื้นฐานในการวางแผนดูแลผู้สูงอายุโรคเบาหวาน
ชนิดที่ 2 ครอบครัว เพื่อนหรือเพื่อนบ้าน และบุคลากรทางการแพทย์ ควรมีส่วนร่วมในการใช้
หลักอาหารแลกเปลี่ยนและการออกกำลังกาย เพื่อเพิ่มประสิทธิผลในการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม
สุขภาพของผู้สูงอายุโรคเบาหวานชนิดที่ 2 และผลการวิจัยสามารถนำไปพัฒนาโปรแกรม
การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการจัดการตนเองของผู้สูงอายุโรคเบาหวานต่อไป

Abstract
Objective: To study elderly type 2 diabetes patients’ knowledge of diabetes,
perception of self-effcacy, self-regulation and social support as predictive factors in
the patients’ self-management behaviour.
Design: Predictive research.
Procedure: This study, based on Ryan’s Integrated Theory of Health Behavior
Change, was conducted on 132 purposively sampled type 2 diabetes patients aged 60
and older. Data were collected by means of a questionnaire and analysed using descriptive
statistics, Pearson correlation coeffcient and stepwise multiple regression coeffcient
analysis.
Results: The experimental group displayed a medium degree of self-management
behaviour ( = 5.59, S.D. = 0.87). The combined factors of knowledge of diabetes,
perception of self-effcacy, self-regulation and social support were capable of predicting
81.2% of the participants’ self-management behaviour (R2 = .812, F = 142.59,
p < .01), whilst the perception of self-effcacy was the most powerful predictive factor
(β = .597, p < .01).
Recommendations: The fndings of this study offer basic information on caring
for elderly type 2 diabetes patients. Based on the study, it is recommended that such
patients be accompanied by their family members during meals and physical exercise,
as such companionship could enhance the patients’ health-care behaviour. In addition,
the fndings could be applied to further developing a self-management programme for
elderly type 2 diabetes patients.