ผลของโปรแกรมการเรียนรู้เชิงประสบการณ์ต่อการปฏิบัติการป้องกันวัณโรคปอดในอาสาสมัครสาธารณสุขเรือนจำ (อสรจ.)

บทคัดย่อ

อาสาสมัครสาธารณสุขเรือนจำ (อสรจ.) มีบทบาทสำคัญยิ่งในการดำเนินการป้องกันและควบคุมการแพร่ระบาดของโรควัณโรคในเรือนจำ การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของโปรแกรมการเรียนรู้เชิงประสบการณ์ในการปฏิบัติการป้องกันวัณโรคของ อสรจ. เป็นการวิจัยกึ่งทดลอง (quasi-experimental study) แบบสองกลุ่มวัดผลก่อนและหลังการทดลอง (two-group pretest-posttest design) กลุ่มตัวอย่าง คือ อสรจ. จำนวน 36 คน แบ่งเป็นกลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุม กลุ่มละ 18 คน คัดเลือกกลุ่มตัวอย่างแบบเจาะจง เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ประกอบด้วย (1) เครื่องมือที่ใช้ในการดำเนินการวิจัย ได้แก่ แผนกิจกรรมโปรแกรมการเรียนรู้เชิงประสบการณ์ ที่ผู้วิจัยได้พัฒนาขึ้นตามแนวคิดของโคล์บ ระยะเวลา 5 สัปดาห์ เอกสารบรรยายเนื้อหาสถานการณ์ของวัณโรคในเรือนจำและการปฏิบัติการป้องกันวัณโรคปอดในเรือนจำ คู่มือการปฏิบัติการป้องกันวัณโรคปอดในเรือนจำ สำหรับ อสรจ. และชุดอุปกรณ์การปฏิบัติการป้องกันวัณโรคปอดในเรือนจำสำหรับ อสรจ. และ (2) เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูล ได้แก่ แบบสอบถามข้อมูลส่วนบุคคล และแบบสังเกตการประเมินการปฏิบัติการป้องกันวัณโรคปอด ซึ่งผ่านการตรวจสอบและแก้ไข จากผู้ทรงคุณวุฒิจำนวน 6 ท่าน ได้ค่าความเที่ยงตรงเนื้อหา (content validity index) เท่ากับ 1 และค่าความเชื่อมั่น (reliability) เท่ากับ 0.97 วิเคราะห์ข้อมูล โดยใช้สถิติเชิงพรรณนา สถิติ Chi-square test, Fisher’s exact test, independent t-test และสถิติ McNemar test ผลการศึกษาพบว่า ภายหลังการได้รับโปรแกรมฯ กลุ่มทดลองมีสัดส่วนการปฏิบัติการป้องกันวัณโรคปอดสูงกว่าก่อนได้รับโปรแกรมฯ อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<0.001) นอกจากนี้ เมื่อเปรียบเทียบระหว่างกลุ่ม พบว่ากลุ่มทดลองมีการปฏิบัติการป้องกันวัณโรคปอดสูงกว่ากลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<0.001) ผลการวิจัยสามารถนำใช้พัฒนา อสรจ. ให้มีการปฏิบัติการป้องกันวัณโรคได้อย่างมีประสิทธิภาพ