การให้โภชนบำบัดในผู้ป่วยที่มีภาวะน้ำดีคั่ง
คำสำคัญ:
ภาวะน้ำดีคั่ง, ภาวะพร่องการดูดซึมไขมัน, วิตามินที่ละลายในไขมัน, การให้โภชนบำบัดบทคัดย่อ
ภาวะตับคั่งน้ำดี เป็นภาวะที่พบได้ทั้งในเด็กและผู้ใหญ่ โดยพยาธิสภาพของโรคจะแตกต่างกันออกไป สำหรับในผู้ใหญ่สาเหตุที่พบได้บ่อย คือ โรคตับ การอุดตันท่อทางเดินน้ำดีจากเนื้องอกบริเวณท่อทางเดินน้ำดี (periampullary cancer) รวมถึงโรคที่เกิดจากภูมิคุ้มกันต่อต้านตัวเอง (autoimmune disease) เช่น primary biliary cholangitis (PBC) และ primary sclerosing cholangitis (PSC) ไม่เพียงแต่ภาวะดีซ่าน (jaundice) เท่านั้น ภาวะทางโภชนาการของผู้ป่วยตับคั่งน้ำดียังได้รับผลกระทบจากปัญหาการดูดซึมไขมัน (fat malabsorption) ท้องเสียเรื้อรัง ถ่ายเป็นมูกมัน (steatorrhea) ซึ่งอาการเหล่านี้ล้วนทำให้เกิดภาวะขาดสารอาหารและพลังงาน การดูดซึมวิตามินที่ละลายในไขมันก็ได้รับผลกระทบเช่นกัน ผู้ป่วยอาจมีระดับของวิตามินเอ ดี อี และเค ในเลือดต่ำ ซึ่งอาจมีอาการทางคลินิกหรือไม่ก็ได้ นอกจากนี้ในระยะยาว การดูดซึมวิตามินและเกลือแร่ที่ลดลงโดยเฉพาะวิตามินดีและแคลเซียม อาจทำให้เกิดภาวะกระดูกบางหรือกระดูกพรุนได้ การรักษาผู้ป่วยภาวะตับคั่งน้ำดี นอกจากรักษาตัวโรคที่เป็นสาเหตุแล้ว การปรับสัดส่วนอาหารโดยการลดปริมาณไขมันที่เป็น long-chain triglycerides (LCT) และเพิ่มปริมาณ medium-chain triglycerides (MCT) ร่วมกับการตรวจติดตามระดับวิตามินและเกลือแร่ จะช่วยให้ผู้ป่วยมีภาวะทางโภชนาการที่ดีขึ้นได้
References
Boyer JL. Bile formation and secretion. Compr Physiol. 2013;3(3):1035-78.
Sehayek E, Ono JG, Shefer S, Nguyen LB, Wang N, Batta AK, et al. Biliary cholesterol excretion: a novel mechanism that regulates dietary cholesterol absorption. Proc Natl Acad Sci U S A. 1998;95(17):10194-9.
Biagioli M, Carino A. Signaling from Intestine to the host: How bile acids regulate intestinal and liver immunity. Handb Exp Pharmacol. 2019;256:95-108.
Schubert K, Olde Damink SWM, von Bergen M, Schaap FG. Interactions between bile salts, gut microbiota, and hepatic innate immunity. Immunol Rev. 2017;279(1):23-35.
Cai J-S, Chen J-H. The mechanism of enterohepatic circulation in the formation of gallstone disease. J Membr Biol. 2014;247(11):1067-82.
Small DM, Dowling RH, Redinger RN. The enterohepatic circulation of bile salts. Archives of Internal Medicine. 1972;130(4):552-73.
Send SR. Nutritional management of cholestasis. Clinical Liver Disease. 2020;15(1):9-12.
Medici E. LIVER | Nutritional management of liver and biliary disorders. In: Caballero B, editor. Encyclopedia of Food Sciences and Nutrition (Second Edition). Oxford: Academic Press; 2003. p. 3603-12.
Orsavova J, Misurcova L, Ambrozova JV, Vicha R, Mlcek J. Fatty acids composition of vegetable oils and its contribution to dietary energy intake and dependence of cardiovascular mortality on dietary intake of fatty acids. Int J Mol Sci. 2015;16(6):12871-90.
Phillips JR, Angulo P, Petterson T, Lindor KD. Fat-soluble vitamin levels in patients with primary biliary cirrhosis. Am J Gastroenterol. 2001;96(9):2745-50.
Janes CH, Dickson ER, Okazaki R, Bonde S, McDonagh AF, Riggs BL. Role of hyperbilirubinemia in the impairment of osteoblast proliferation associated with cholestatic jaundice. J Clin Invest. 1995;95(6):2581-6.
Medici V MM, Kappus M. Liver disease. In: Mueller C, ed. The ASPEN Adult Nutrition Support Core Curriculum. 3rd ed. . American Society for Parenteral and Enteral Nutrition. 2017:532,41,42.
McKeever L. Vitamins and trace elements. In: Mueller C e. The ASPEN Adult Nutrition Support Core Curriculum. 3rd ed. American Society for Parenteral and Enteral Nutrition. 2017:143-9.
Lindor KD, Gershwin ME, Poupon R, Kaplan M, Bergasa NV, Heathcote EJ. Primary biliary cirrhosis. Hepatology. 2009;50(1):291-308.
Gani LU, How CH. PILL Series. Vitamin D deficiency. Singapore Med J. 2015;56(8):433-7.
คณะกรรมการและคณะทำงานปรับปรุงข้อกำหนดสารอาหารที่ควรได้รับประจำวันสำหรับคนไทย. Dietary Reference Intake for Thais 2020. สำนักโภชนาการ กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข. 2020:272.
Longo M, Crosignani A, Battezzati PM, Squarcia Giussani C, Invernizzi P, Zuin M, et al. Hyperlipidaemic state and cardiovascular risk in primary biliary cirrhosis. Gut. 2002;51(2):265-9.
Beath SV, Kelly DA. Total parenteral nutrition-induced cholestasis: Prevention and management. Clin Liver Dis. 2016;20(1):159-76.
Raman M, Almutairdi A, Mulesa L, Alberda C, Beattie C, Gramlich L. Parenteral nutrition and lipids. Nutrients. 2017;9(4):388.
Mitra A, Ahn J. Liver disease in patients on total parenteral nutrition. Clin Liver Dis. 2017;21(4):687-95.
Downloads
เผยแพร่แล้ว
How to Cite
ฉบับ
บท
License
Copyright (c) 2021 Thai JPEN วารสารโภชนบำบัด
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เนื้อหาและข้อมูลในบทความที่ตีพิมพ์ลงใน Thai JPEN วารสารโภชนบำบัด ถือเป็นข้อคิดเห็นและความรับผิดชอบของผู้เขียนบทความโดยตรงซึ่งกองบรรณาธิการวารสารไม่จำเป็นต้องเห็นด้วยหรือร่วมรับผิดชอบใด ๆ
บทความ ข้อมูล เนื้อหา รูปภาพ ฯลฯ ที่ได้รับการตีพิมพ์ใน Thai JPEN วารสารโภชนบำบัด ถือเป็นลิขสิทธิ์ของ Thai JPEN วารสารโภชนบำบัด หากบุคคลหรืหน่วยงานใดต้องการนำทั้งหมดหรือส่วนใดส่วนหนึ่งไปเผยแพร่หรือเพื่อกระทำการใด จะต้องได้รับอนุญาตเป็นลายลักษณ์อักษรจาก Thai JPEN วารสารโภชนบำบัด ก่อนเท่านั้น
