กระบวนการดูแลทางโภชนาการสำหรับผู้ป่วยโรคมะเร็ง

ผู้แต่ง

  • วนะพร ทองโฉม กลุ่มสาขาวิชาโภชนศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล

คำสำคัญ:

กระบวนการดูแลโภชนาการ, ผู้ป่วยมะเร็ง, ทุพโภชนาการ

บทคัดย่อ

กระบวนการดูแลทางโภชนาการสำหรับผู้ป่วยโรคมะเร็ง ถือได้ว่าเป็นส่วนที่สำคัญในกระบวนการดูแลและรักษาผู้ป่วยเป็นอย่างมาก เนื่องจากเป็นกลุ่มผู้ป่วยที่มีโอกาสเสี่ยงสูงที่จะเกิดภาวะทุพโภชนาการตลอดการดำเนินของโรคและการรักษา ทั้งจากเมตาบอลิซึมของร่างกายที่สูงขึ้นจากตัวโรค ผลข้างเคียงจากการรักษาและสภาพจิตใจของผู้ป่วย ส่งเสริมให้ผู้ป่วยได้รับอาหารไม่เพียงพอ ประกอบกับกระบวนการ เมตาบอลิซึมในร่างกายของผู้ป่วยสูงขึ้นและเป็นกระบวนการสลายมากกว่ากระบวนการสร้าง ซึ่งถ้าผู้ป่วยไม่ได้รับการดูแลทางโภชนาการตั้งแต่ช่วงแรก ๆ ของการได้รับการวินิจฉัยและการบำบัดรักษา โอกาสที่ผู้ป่วยจะเกิดภาวะทุพโภชนาการยิ่งเป็นไปได้สูง ซึ่งภาวะทุพโภชนาการที่เกิดขึ้นก็จะกระทบต่อแผนการรักษา ภาวะแทรกซ้อนจากการรักษา การรอดชีวิตและคุณภาพชีวิตของผู้ป่วย ดังนั้น ทั้ง 4 ขั้นตอนของกระบวนการดูแลทางโภชนาการ ได้แก่ 1. การคัดกรองและประเมินภาวะโภชนาการ 2. การวินิจฉัยปัญหาทางโภชนาการ 3. การวางแผนและให้โภชนบำบัด และ 4. การติดตามและประเมินผลแผนการให้โภชนบำบัด นับว่าเป็นแนวทางที่จำเป็นสำหรับนักโภชนาการและนักกำหนดอาหารในการให้โภชนบำบัดที่เหมาะสมกับผู้ป่วยโรคมะเร็ง เพื่อช่วยให้ผู้ป่วยสามารถดำเนินการรักษาได้ตามแผนการรักษาและส่งผลข้างเคียงน้อยที่สุด รวมทั้งช่วยเพิ่มคุณภาพชีวิตให้กับผู้ป่วยทั้งในระยะสั้นและระยะยาว

References

International Agency for Research on Cancer. Thailand Source: Globocan 2020 [cited2021Feb2]. Available from: https://kku.world/6mtqz

Muscaritoli M, Lucia S, Farcomeni A, Lorusso V, Saracino V, Barone C, et al. Prevalence of malnutrition in patients at first medical oncology visit: the PreMiO study. Oncotarget 2017; 8(45): 79884-96.

Nitichai N, Angkatavanich J, Somlaw N, Voravud N, Lertbutsayanukul. Validation of scored patient-generated subjective global assessment (PG-SGA) in Thai setting and association with nutritional parameters in cancer patients. Asian Pac J Cancer Prev 2019; 20(4): 1249-55.

Arends J, Baracos V, Bertz H, Bozzetti F, Calder PC, Deutz NEP, et al. ESPEN expert group recommendations for action against cancer-related malnutrition. Clin Nutr 2017; 36(5): 1187-96.

Arends J, Bachmann P, Baracos V, Barthelemy N, Bertz H, Bozzetti F, et al. ESPEN guidelines on nutrition in cancer patients. Clin Nutr 2017; 36(1): 11-48.

Thompson KL, Elliott L, Fuchs-Tarlovsky V, Levin RM, Voss AC, Piemonte T. Oncology evidence-based nutrition practice guideline for adults. J Acad Nutr Diet 2017; 117(2): 297-310.

Charney P. Nutrition screening vs nutrition assessment: how do they differ? Nutr Clin Pract 2008; 23(4): 366-72.

Ravasco P. Nutrition in Cancer Patients. J Clin Med 2019; 8(8): 1211.

Isenring E and Elia M. Which screening method is appropriate for older cancer patients at risk for malnutrition? Nutrition 2015; 31: 594-7.

ดรุณีวัลย์ วโรดมวิจิตร, ปรียานุช แย้มวงษ์, ประณิธิ หงส์ประภาส, กวีศักดิ์ จิตตวัฒนรัตน์, จงจิตร อังคทะวานิช, วีระเดช พิศประเสริฐ และคณะ. คำแนะนำการดูแลทางโภชนาการในผู้ใหญ่ที่นอนโรงพยาบาล พ.ศ. 2560. วารสารโภชนบำบัด 2562; 1: 10-38.

Boléo-Tomé C, Monteiro-Grillo I, Camilo M, Ravasco P. Validation of the Malnutrition Universal Screening Tool (MUST) in cancer. Br J Nutr 2012; 108(2): 343-8.

Kondrup J, Rasmussen HH, Hamberg O, Stanga Z, et al. Nutritional risk screening (NRS 2002): a new method based on an analysis of controlled clinical trials. Clin Nutr 2003; 22: 321-36.

Ferguson ML, Bauer J, Gallagher B, Capra S, Christie DR, Mason BR. Validation of a malnutrition screening tool for patients receiving radiotherapy. Australas Radiol 1999; 43(3): 325-7.

Vellas B, Guigoz Y, Garry PJ, Nourhashemi F, Bennahum D, Lauque S, et al. The mini nutritional assessment (MNA) and its use in grading the nutritional state of elderly patients. Nutrition 1999; 15: 116-22.

Read JA, Crockett N, Volker DH, MacLennan P, Choy S. T. B, Beale P, et al. Nutritional assessment in cancer: comparing the Mini-Nutritional Assessment (MNA) with the scored Patient-Generated Subjective Global Assessment (PGSGA). Nutr Cancer 2005; 53(1): 51-6.

Di Bella A, Croisier E, Blake C, Pelecanos A, Bauer J, Brown T. Assessing the Concurrent Validity and Interrater Reliability of Patient-Led Screening Using the Malnutrition Screening Tool in the Ambulatory Cancer Care Outpatient Setting. J Acad Nutr Diet 2020; 120(7): 1210-5.

Huhmann MB, August DA. Review of American Society for Parenteral and Enteral Nutrition (A.S.P.E.N.) clinical guidelines for nutrition support in cancer patients: Nutrition screening and assessment. Nutr Clin Pract 2008; 23: 182–8.

Bauer J, Capra S. Comparison of a malnutrition screening tool with subjective global assessment in hospitalised patients with cancer - sensitivity and specificity. Asia Pac J Clin Nutr 2003; 12(3): 257-60.

Mendes NP, Barros TA, Rosa COB, Franceschini SCC. Nutritional screening tool used and validated for cancer patients: a systematic review. Nutr Cancer 2019; 71: 898-907.

Du H, Liu B, Xie Y, Liu J, Wei Y, Hu H, et al. Comparison of different methods for nutrition assessment in patients with tumors. Oncol Lett 2017; 14: 165-70.

Abbott J, Teleni L, McKavanagh D, Watson J, McCarthy A. L, Isenring E. Patient-generated subjective global assessment short form (PG-SGA SF) is a valid screening tool in chemotherapy outpatients. Support Care Cancer 2016; 24: 3883-7.

Kathryn KH, Barbara LG. Medical nutrition therapy for cancer prevention, treatment, and survivorship. In: Kathleen M, Janice LR, editors. Krause’s food & the nutrition care process. 14th ed. Canada: Elsevier press; 2017: 729-56.

Oncology Nutrition Dietetic Practice Group of the Academy of Nutrition and Dietetics. Leser M, Ledesma N, Bergerson S, Truillo E. Oncology Nutrition for Clinical Practice. Oncology Nutrition Dietetic Practice Group of the Academy of Nutrition and Dietetics: 2013.

Roberts S, Mattox T. Cancer. In: Gottschlich MM, editor. The A.S.P.E.N. nutrition support core curriculum: a case-based approach-the adult patient. 2nd ed. Silver Spring, MD: American Society for Parenteral and Enteral Nutrition; 2007: 649-79.

Stanga Z, Brunner A, Leuenberger M, Grimble RF, Shenkin A, Allison SP, et al. Nutrition in clinical practice-the refeeding syndrome: illustrative cases and guidelines for prevention and treatment. Eur J Clin Nutr 2008; 62(6): 687-94.

Hamilton C, Boyce VJ. Addressing malnutrition in hospitalized adults. J Parenter Enteral Nutr 2013; 37(6): 808-15.

Norman HA, Butrum RR, Feldman E, Picciano MF, Rivlin R, Simopoulos A, et al. The Role of Dietary Supplements during Cancer Therapy. J Nutr 2003; 133: 3794S–99S.

Rock CL, Doyle C, Demark-Wahnefried W, Meyerhardt J, Courneya KS, Schwartz AL, et al. Nutrition and physical activity guidelines for cancer survivors. CA Cancer J. Clin. 2012; 62: 242–74.

Gröber U, Holzhauer P, Kisters K, Holick MF, Adamietz IA. Micronutrients in Oncological Intervention. Nutrients 2016; 8(3): 163.

Büntzel J, Bruns F, Glatzel M, Garayev A, Mücke R, Kisters K, et al. Zinc concentrations in serum during head and neck cancer progression. Anticancer Res 2007; 27(4A): 1941-3.

Franca CAS, Nogueira CR, Ramalho A, Carvalho ACP, Vieira SL, Penna ABRC. Serum levels of selenium in patients with breast cancer before and after treatment of external beam radiotherapy. Annals of Oncology 2011; 22: 1109–12.

Churilla TM, Brereton HD, Klem M, Peters CA. Vitamin D deficiency is widespread in cancer patients and correlates with advanced stage disease: a community oncology experience. Nutr Cancer 2012; 64(4): 521-5.

Mayland CR, Bennett MI, Allan K. Vitamin C deficiency in cancer patients. Palliat Med 2005; 19(1): 17-20.

de Aguiar Pastore Silva J, Emilia de Souza Fabre M, Waitzberg DL. Omega-3 supplements for patients in chemotherapy and/or radiotherapy: A systematic review. Clin Nutr 2015; 34(3): 359-66.

van der Meij BS, Langius JA, Spreeuwenberg MD, Slootmaker SM, Paul MA, Smit EF, et al. Oral nutritional supplements containing n-3 polyunsaturated fatty acids affect quality of life and functional status in lung cancer patients during multimodality treatment: an RCT. Eur J Clin Nutr 2012; 66(3): 399-404.

Trabal J, Leyes P, Forga M, Maurel J. Potential usefulness of an EPA-enriched nutritional supplement on chemotherapy tolerability in cancer patients without overt malnutrition. Nutr Hosp 2010; 25(5): 736-40.

Sánchez-Lara K, Turcott JG, Juárez-Hernández E, Nuñez-Valencia C, Villanueva G, Guevara P, et al. Effects of an oral nutritional supplement containing eicosapentaenoic acid on nutritional and clinical outcomes in patients with advanced non-small cell lung cancer: randomised trial. Clin Nutr 2014; 33(6): 1017-23.

Cheng Y, Zhang J, Zhang L, Wu J, Zhan Z. Enteral immunonutrition versus enteral nutrition for gastric cancer patients undergoing a total gastrectomy: a systematic review and meta-analysis. BMC Gastroenterol 2018; 18(1): 11.

Yu K, Zheng X, Wang G, Liu M, Li Y, Yu P, et al. Immunonutrition vs Standard Nutrition for Cancer Patients: A Systematic Review and Meta-Analysis (Part 1). J Parenter Enteral Nutr 2020; 44(5): 742-67.

Szefel J, Kruszewski WJ, Buczek T. Enteral feeding and its impact on the gut immune system and intestinal mucosal barrier. Prz Gastroenterol 2015; 10(2): 71-7.

Stein A, Voigt W, Jordan K. Chemotherapy-induced diarrhea: pathophysiology, frequency and guideline-based management. Ther Adv Med Oncol 2010; 2(1): 51-63.

American Cancer Society. Diarrhea. Version 2.2020. [cited2021Feb3]. Available from: https://www.cancer.org/content/dam/CRC/PDF/Public/8919.00.pdf

Elliot L. Symptom Management of Cancer Therapies. In: Lesser M, Lesser M, Ledesma N, Bergerson S, Trujillo E, editors. Oncology Nutrition for Clinical Practice. 1st ed. Chicago: Oncology Nutrition Dietetic Practice Group; 2013:116 -20.

Kelay T. Palliative. In: Mary M, Susan R. editors. Clinical nutrition for oncology patients. 1st ed. United States of America: Jones & Bartlett Learning; 2009: 351-74.

Downloads

เผยแพร่แล้ว

2021-12-29

ฉบับ

บท

บทความทบทวนวิชาการ