วิตามินอี: ชีวเคมีและความสำคัญทางคลินิก

ผู้แต่ง

  • ธันย์ชนก กุ๋ยฉนวน สาขาโภชนศาสตร์และชีวเคมีทางการแพทย์ คณะแพทยศาสตร์ โรงพยาบาลรามาธิบดี

คำสำคัญ:

วิตามินอี, โรคเลือดไร้เบตาไลโพโปรตีน, ภาวะเบตาไลโพโปรตีนต่ำ, การเดินเซจากการขาดวิตามินอี, ภาวะโลหิตจางที่เกิดจากการแตกทำลายของเม็ดเลือดแดง

บทคัดย่อ

วิตามินอีเป็นวิตามินที่ละลายในไขมัน มีความจำเป็นในกระบวนการสำคัญของร่างกาย วิตามินอีพบในอาหารหลากหลายชนิด ภาวะขาดวิตามินอีพบได้ในผู้ป่วยที่มีปัญหาการดูดซึมไขมันหรือกระบวนการเมแทบอลิซึมของวิตามินอีผิดปกติ ภาวะขาดวิตามินอีในผู้ใหญ่พบได้ไม่บ่อยและอาจมีอาการไม่ชัดเจน อย่างไรก็ตาม ในบางภาวะอาจสัมพันธ์กับการขาดวิตามินอีอย่างรุนแรง นำมาซึ่งความเสียหายถาวรต่อระบบประสาทและสมอง การตระหนักถึงและให้การรักษาอย่างทันท่วงทีสามารถป้องกันความเจ็บป่วยและทุพพลภาพถาวรได้

References

Mueller CM, Lord LM, Marian M, McClave SA, Miller SJ, editors. The ASPEN adult nutrition support core curriculum. 3rd ed. Silver Spring: American Society for Parenteral and Enteral Nutrition; 2017.

Bruno RS, Mah E. Vitamin E. Reference module in biomedical sciences. 3rd ed: Elsevier; 2014.

El Hadi H, Vettor R, Rossato M. Vitamin E as a treatment for nonalcoholic fatty liver disease: reality or myth?. Antioxidants (Basel) 2018;7(1):12.

Food and Nutrition Board. Institute of Medicine. Dietary Reference Intakes for vitamin C, vitamin E, selenium, and carotenoids. Washington D.C.: National Academies Press; 2000; p.186-283.

Traber MG. Vitamin E regulatory mechanisms. Annu Rev Nutr 2007;27(1):347-62.

อุรุวรรณ แย้มบริสุทธิ์. วิตามินอี. ใน: สุปราณี แจ้งบำรุง, ลัดดา เหมาะสุวรรณ, เบ็ญจลักษณ์ ผลรัตน์, อุมาพร สุทัศน์วรวุฒิ, เอมอร อุดมเกษมาลี, นลินี จงวิริยะพันธุ์, และคณะ, บรรณาธิการ. ปริมาณสารอาหารอ้างอิงที่ควรได้รับประจำวันสำหรับคนไทย. กรุงเทพฯ: ห้างหุ้นส่วนจำกัด เอ.วี. โปรเกรสซีฟ; 2563. หน้า157-65.

Gropper SAS, Smith JL, Groff JL. Advanced nutrition and human metabolism. 5th ed. Australia: Wadsworth/Cengage Learning; 2009.

Bruno RS, Leonard SW, Park SI, Zhao Y, Traber MG. Human vitamin E requirements assessed with the use of apples fortified with deuterium-labeled alpha-tocopheryl acetate. Am J Clin Nutr 2006;83(2):299-304.

Schmölz L, Birringer M, Lorkowski S, Wallert M. Complexity of vitamin E metabolism. World J Biol Chem 2016;7(1):14-43.

Pang J, Kiyosawa M, Seko Y, Yokota T, Harino S, Suzuki J. Clinicopathological report of retinitis pigmentosa with vitamin E deficiency caused by mutation of the alpha-tocopherol transfer protein gene. Jpn J Ophthalmol 2001;45(6):672-6.

Leonard SW, Terasawa Y, Farese RV, Jr., Traber MG. Incorporation of deuterated RRR- or all-rac-alpha-tocopherol in plasma and tissues of alpha-tocopherol transfer protein--null mice. Am J Clin Nutr 2002;75(3):555-60.

Burton GW, Traber MG, Acuff RV, Walters DN, Kayden H, Hughes L, et al. Human plasma and tissue alpha-tocopherol concentrations in response to supplementation with deuterated natural and synthetic vitamin E. Am J Clin Nutr 1998;67(4):669-84.

Bruno RS, Leonard SW, Atkinson J, Montine TJ, Ramakrishnan R, Bray TM, et al. Faster plasma vitamin E disappearance in smokers is normalized by vitamin C supplementation. Free Radic Biol Med 2006;40(4):689-97.

Pearson P, Lewis SA, Britton J, Young IS, Fogarty A. The pro-oxidant activity of high-dose vitamin E supplements in vivo. BioDrugs 2006;20(5):271-3.

Weinberg RB, VanderWerken BS, Anderson RA, Stegner JE, Thomas MJ. Pro-oxidant effect of vitamin E in cigarette smokers consuming a high polyunsaturated fat diet. Arterioscler Thromb Vasc Biol 2001;21(6):1029-33.

Sanyal AJ, Chalasani N, Kowdley KV, McCullough A, Diehl AM, Bass NM, et al. Pioglitazone, vitamin E, or placebo for nonalcoholic steatohepatitis. N Engl J Med 2010;362(18):1675-85.

Chalasani N, Younossi Z, Lavine JE, Charlton M, Cusi K, Rinella M, et al. The diagnosis and management of nonalcoholic fatty liver disease: practice guidance from the American Association for the Study of Liver Diseases. Hepatology 2018;67(1):328-57.

Rimm EB, Stampfer MJ, Ascherio A, Giovannucci E, Colditz GA, Willett WC. Vitamin E consumption and the risk of coronary heart disease in men. N Engl J Med 1993;328(20):1450-6.

Stampfer MJ, Hennekens CH, Manson JE, Colditz GA, Rosner B, Willett WC. Vitamin E consumption and the risk of coronary disease in women. N Engl J Med 1993;328(20):1444-9.

Stephens NG, Parsons A, Schofield PM, Kelly F, Cheeseman K, Mitchinson MJ. Randomised controlled trial of vitamin E in patients with coronary disease: Cambridge Heart Antioxidant Study (CHAOS). Lancet 1996;347(9004):781-6.

Vivekananthan DP, Penn MS, Sapp SK, Hsu A, Topol EJ. Use of antioxidant vitamins for the prevention of cardiovascular disease: meta-analysis of randomised trials. Lancet 2003;361(9374):2017-23.

Eidelman RS, Hollar D, Hebert PR, Lamas GA, Hennekens CH. Randomized trials of vitamin E in the treatment and prevention of cardiovascular disease. Arch Intern Med 2004;164(14):1552-6.

Miller ER, Pastor-Barriuso R, Dalal D, Riemersma RA, Appel LJ, Guallar E. Meta-analysis: high-dosage vitamin E supplementation may increase all-cause mortality. Ann Intern Med 2005;142(1):37-46.

Kumar N. Neurologic presentations of nutritional deficiencies. Neurol Clin 2010;28(1):107-70.

Gwathmey KG, Grogan J. Nutritional neuropathies. Muscle Nerve 2020;62(1):13-29.

Hammond N, Wang Y, Dimachkie MM, Barohn RJ. Nutritional neuropathies. Neurol Clin 2013;31(2):477-89.

Miller KL, Trifan G, Testai FD. Neurology of nutritional deficiencies. Curr Neurol Neurosci Rep 2019;19(12):101.

Rachmilewitz EA, Kornberg A, Acker M. Vitamin E deficiency due to increased consumption in beta-thalassemia and in Gaucher's disease. Ann N Y Acad Sci 1982;393:336-47.

Hentati F, El-Euch G, Bouhlal Y, Amouri R. Ataxia with vitamin E deficiency and abetalipoproteinemia. Handb Clin Neurol 2012;103:295-305.

Berciano J, García A, Infante J. Peripheral nerve involvement in hereditary cerebellar and multisystem degenerative disorders. Handb Clin Neurol 2013;115:907-32.

Lee J, Hegele RA. Abetalipoproteinemia and homozygous hypobetalipoproteinemia: a framework for diagnosis and management. J Inherit Metab Dis 2014;37(3):333-9.

Schuelke M. Ataxia with vitamin E deficiency. In: Adam MP, Ardinger HH, Pagon RA, editors. GeneReviews®[Internet]. 2005 [Updated 2016 Oct 13] [cited 2022 Jan 1]:1993-2022. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK1241/

Wilfond BS, Farrell PM, Laxova A, Mischler E. Severe hemolytic anemia associated with vitamin E deficiency in infants with cystic fibrosis. Implications for neonatal screening. Clin Pediatr (Phila) 1994;33(1):2-7.

Evans HM, Burr GO. The anti-sterility vitamine fat soluble E. Proc Natl Acad Sci U S A 1925;11(6):334-41.

Traber MG, Rader D, Acuff RV, Brewer HB, Jr., Kayden HJ. Discrimination between RRR- and all-racemic-alpha-tocopherols labeled with deuterium by patients with abetalipoproteinemia. Atherosclerosis 1994;108(1):27-37.

Mechanick JI, Apovian C, Brethauer S, Garvey WT, Joffe AM, Kim J. Clinical practice guidelines for the perioperative nutrition, metabolic, and nonsurgical support of patients undergoing bariatric procedures - 2019 update: cosponsored by American Association of Clinical Endocrinologists/American College of Endocrinology, The Obesity Society, American Society for Metabolic & Bariatric Surgery, Obesity Medicine Association, and American Society of Anesthesiologists. Surg Obes Relat Dis 2020;16(2):175-247.

Welty FK. Hypobetalipoproteinemia and abetalipoproteinemia. Curr Opin Lipidol 2014;25(3):161-8.

The effect of vitamin E and beta carotene on the incidence of lung cancer and other cancers in male smokers. N Engl J Med 1994;330(15):1029-35.

Schürks M, Glynn RJ, Rist PM, Tzourio C, Kurth T. Effects of vitamin E on stroke subtypes: meta-analysis of randomised controlled trials. BMJ 2010;341:c5702.

Abner EL, Schmitt FA, Mendiondo MS, Marcum JL, Kryscio RJ. Vitamin E and all-cause mortality: a meta-analysis. Curr Aging Sci 2011;4(2):158-70.

Klein EA, Thompson IM, Jr., Tangen CM, Crowley JJ, Lucia MS, Goodman PJ, et al. Vitamin E and the risk of prostate cancer: the selenium and vitamin E cancer prevention trial (SELECT). JAMA 2011;306(14):1549-56.

เผยแพร่แล้ว

2022-12-29

ฉบับ

บท

บทความทบทวนวิชาการ