ภาวะแพ้อาหารในผู้ใหญ่

ผู้แต่ง

  • ชนิตา อุณหพิพัฒพงศ์ กลุ่มงานอายุรกรรม โรงพยาบาลขอนแก่น ขอนแก่น ประเทศไทย https://orcid.org/0000-0003-1525-5615
  • นราชัย จุฬานนท์ สาขาตจวิทยา ภาควิชาอายุรศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น ขอนแก่น ประเทศไทย https://orcid.org/0000-0002-4374-1170
  • มงคล สมพรรัตนพันธ์ สาขาวิชาโรคภูมิแพ้และภูมิคุ้มกัน ภาควิชาอายุรศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล กรุงเทพมหานคร ประเทศไทย

คำสำคัญ:

ปฏิกิริยาไม่พึงประสงค์จากอาหาร, ภาวะแพ้รุนแรง, ภาวะแพ้อาหาร, ภาวะไม่ทนต่ออาหาร

บทคัดย่อ

ภาวะแพ้อาหารเป็นภาวะที่พบได้มากขึ้นในผู้ใหญ่ ภาวะแพ้อาหารอาจเกิดขึ้นตั้งแต่ในวัยเด็ก หรืออาจเกิดขึ้นใหม่ขณะเป็นผู้ใหญ่ก็ได้ ภาวะนี้เกิดจากการตอบสนองของภูมิคุ้มกันที่ผิดปกติต่ออาหารที่รับประทานเข้าไป การวินิจฉัยภาวะแพ้อาหารต้องวินิจฉัยแยกโรคออกจากปฏิกิริยาไม่พึงประสงค์จากอาหารอย่างอื่น เพื่อหลีกเลี่ยงการงดอาหารโดยไม่จำเป็น ซึ่งต้องอาศัยการซักประวัติที่ครอบคลุม การตรวจร่างกาย และการตรวจพิเศษทางห้องปฏิบัติการ เพื่อให้ได้การวินิจฉัยและนำมาซึ่งการรักษาที่ถูกต้อง ความท้าทายของภาวะแพ้อาหารในผู้ใหญ่ในบริบทของประเทศแถบเอเชีย คือ ความยากในการหาอาหารที่เป็นสาเหตุของการแพ้ เพราะอาหารมีมากมายหลายชนิด มีวัตถุดิบและเครื่องปรุงที่หลากหลาย หรือแม้แต่อาจเกิดจากสิ่งปนเปื้อนอื่นในอาหารเอง บทความนี้ได้รวบรวมพยาธิกำเนิด การวินิจฉัยภาวะแพ้อาหาร และการวินิจฉัยแยกโรคกับปฏิกิริยาไม่พึงประสงค์จากอาหารอย่างอื่น การรักษาเบื้องต้นของภาวะแพ้อาหาร รวมถึงการให้คำแนะนำกับผู้ที่มีภาวะแพ้อาหาร

References

Ortolani C, Pastorello EA. Food allergies and food intolerances. Best Pract Res Clin Gastroenterol 2006;20(3):467-83.

Kivity S. Adult-onset food allergy. Isr Med Assoc J 2012;14(1):70-2.

Sicherer SH, Warren CM, Dant C, Gupta RS, Nadeau KC. Food allergy from infancy through adulthood. J Allergy Clin Immunol Pract 2020;8(6):1854-64.

Boyce JA, Assa’ad A, Burks AW, Jones SM, Sampson HA, Wood RA, et al. Guidelines for the diagnosis and management of food allergy in the United States: summary of the NIAID-sponsored expert panel report. Nutr Res 2011;31(1):61-75.

Unhapipatpong C, Julanon N, Krikeerati T, Vichara-Anont I, Sompornrattanaphan M. Adult IgE-mediated food allergy is on the rise: A review of phenotypes, pathophysiologic mechanisms, diagnosis, and advances in management. Asian Pac J Allergy Immunol 2022;40(4):308-20.

Sicherer SH, Sampson HA. Food allergy: A review and update on epidemiology, pathogenesis, diagnosis, prevention, and management. J Allergy Clin Immunol 2018;141(1):41-58.

Gupta RS, Warren CM, Smith BM, Jiang J, Blumenstock JA, Davis MM, et al. Prevalence and severity of food allergies among US adults. JAMA Netw Open 2019;2(1):e185630-e.

Vierk KA, Koehler KM, Fein SB, Street DA. Prevalence of self-reported food allergy in American adults and use of food labels. J Allergy Clin Immunol 2007;119(6):1504-10.

Sampath V, Abrams EM, Adlou B, Akdis C, Akdis M, Brough HA, et al. Food allergy across the globe. J Allergy Clin Immunol 2021;148(6):1347-64.

Kamdar TA, Peterson S, Lau CH, Saltoun CA, Gupta RS, Bryce PJ. Prevalence and characteristics of adult-onset food allergy. J Allergy Clin Immunol Pract 2015;3(1):114-5.e1.

Rangkakulnuwat P, Sutham K, Lao-Araya M. Anaphylaxis: Ten-year retrospective study from a tertiary-care hospital in Asia. Asian Pac J Allergy Immunol 2020;38(1):31-9.

Burks AW, Tang M, Sicherer S, Muraro A, Eigenmann PA, Ebisawa M, et al. ICON: Food allergy. J Allergy Clin Immunol 2012;129(4):906-20.

Nowak-Węgrzyn A, Katz Y, Mehr SS, Koletzko S. Non-IgE-mediated gastrointestinal food allergy. J Allergy Clin Immunol 2015;135(5):1114-24.

Labrosse R, Graham F, Caubet J-C. Non-IgE-Mediated gastrointestinal food allergies in children: an update. Nutrients 2020;12(7):2086.

Kinoshita Y, Oouchi S, Fujisawa T. Eosinophilic gastrointestinal diseases – Pathogenesis, diagnosis, and treatment. Allergol Int 2019;68(4):420-9.

Chinthrajah RS, Hernandez JD, Boyd SD, Galli SJ, Nadeau KC. Molecular and cellular mechanisms of food allergy and food tolerance. J Allergy Clin Immunol 2016;137(4):984-97.

Yagami A, Aihara M, Ikezawa Z, Hide M, Kishikawa R, Morita E, et al. Outbreak of immediate-type hydrolyzed wheat protein allergy due to a facial soap in Japan. J Allergy Clin Immunol 2017;140(3):879-81.e7.

Akdis CA. Does the epithelial barrier hypothesis explain the increase in allergy, autoimmunity and other chronic conditions?. Nat Rev Immunol 2021;21(11):739-51.

Yu W, Freeland DMH, Nadeau KC. Food allergy: immune mechanisms, diagnosis and immunotherapy. Nat Rev Immunol 2016;16(12):751-65.

Price A, Ramachandran S, Smith GP, Stevenson ML, Pomeranz MK, Cohen DE. Oral allergy syndrome (pollen-food allergy syndrome). Dermatitis 2015;26(2):78-88.

Muñoz-Cano R, San Bartolome C, Casas-Saucedo R, Araujo G, Gelis S, Ruano-Zaragoza M, et al. Immune-mediated mechanisms in cofactor-dependent food allergy and anaphylaxis: effect of cofactors in basophils and mast cells. Front Immunol 2021;11:623071

Kulthanan K, Ungprasert P, Jirapong-sananuruk O, Rujitharanawong C, Munprom K, Trakanwittayarak S, et al. Food-dependent exercise-induced wheals, angioedema, and anaphylaxis: a systematic review. J Allergy Clin Immunol Pract 2022;10(9):2280-96.

Shin M. Food allergies and food-induced anaphylaxis: role of cofactors. Clin Exp Pediatr 2021;64(8):393-9.

Lemon-Mulé H, Nowak-Wegrzyn A, Berin C, Knight AK. Pathophysiology of food-induced anaphylaxis. Curr Allergy Asthma Rep 2008;8(3):201-8.

Faber MA, Van Gasse AL, Decuyper II, Sabato V, Hagendorens MM, Mertens C, et al. Cross-reactive aeroallergens: which need to cross our mind in food allergy diagnosis?. J Allergy Clin Immunol Pract 2018;6(6):1813-23.

Steinke JW, Platts-Mills TAE, Commins SP. The alpha-gal story: lessons learned from connecting the dots. J Allergy Clin Immunol 2015;135(3):589-97.

Commins SP. Diagnosis & management of alpha-gal syndrome: lessons from 2,500 patients. Expert Rev Clin Immunol 2020;16(7):667-77.

Boonchai W, Sirikudta W, Iamtharachai P, Kasemsarn P. Latex glove-related symptoms among health care workers: a self-report questionnaire-based survey. Dermatitis 2014;25(3):135-139.

Nguyen K, Kohli A. Latex Allergy. In: StatPearls. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; July 10, 2023.

Wongrakpanich S, Klaewsongkram J, Chantaphakul H, Ruxrungtham K. Jackfruit anaphylaxis in a latex allergic patient. Asian Pac J Allergy Immunol 2015;33(1):65-8.

Wagner S, Breiteneder H. The latex-fruit syndrome. Biochem Soc Trans 2002;30(Pt 6):935-40.

Lopata AL, O’Hehir RE, Lehrer SB. Shellfish allergy. Clin Exp Allergy 2010;40(6):850-8.

Cox AL, Eigenmann PA, Sicherer SH. Clinical relevance of cross-reactivity in food allergy. J Allergy Clin Immunol Pract 2021;9(1):82-99.

Ittiporn S, Piboonpocanun S, Pacharn P, Visitsunthorn N, Thongngarm T, Jirapongsananuruk O. Natural resolution of non-anaphylactic shrimp allergy in patients diagnosed 10 years earlier by oral food challenge. Asian Pac J Allergy Immunol 2021;39(4):249-57.

Ricci G, Andreozzi L, Cipriani F, Giannetti A, Gallucci M, Caffarelli C. Wheat allergy in children: a comprehensive update. Medicina (Kaunas) 2019;55(7):400.

Patel N, Samant H. Wheat Allergy. In: StatPearls. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; June 25, 2023.

Thongngarm T, Wongsa C, Pacharn P, Piboonpocanun S, Sompornrattanaphan M. Clinical characteristics and proposed wheat-cofactor challenge protocol with a high diagnostic yield in adult-onset IgE-mediated wheat allergy. J Asthma Allergy 2020;13:355-68.

Srisuwatchari W, Sompornrattanaphan M, Jirapongsananuruk O, Visitsunthorn N, Pacharn P. Exercise-food challenge test in patients with wheat-dependent exercise-induced anaphylaxis. Asian Pac J Allergy Immunol 2021.

Christensen MJ, Eller E, Mortz CG, Brockow K, Bindslev-Jensen C. Exercise lowers threshold and increases severity, but wheat-dependent, exercise-induced anaphylaxis can be elicited at rest. J Allergy Clin Immunol Pract 2018;6(2):514-20.

Brockow K, Kneissl D, Valentini L, Zelger O, Grosber M, Kugler C, et al. Using a gluten oral food challenge protocol to improve diagnosis of wheat-dependent exercise-induced anaphylaxis. J Allergy Clin Immunol 2015;135(4):977-84.e4.

Lieberman PL. Idiopathic anaphylaxis. Allergy Asthma Proc 2014; 35(1):17-23.

Hoffmann-Sommergruber K, Santos AF, Breiteneder H. The molecular allergology user’s guide version 2.0 is freely available!. Allergy 2023; 78(5):1139-41.

Piboonpocanun S, Thongngarm T, Wongsa C, Pacharn P, Reamtong O, Sompornrattanaphan M. Omega-5 and gamma gliadin are the major allergens in adult-onset IgE-mediated wheat allergy: results from Thai cohort with oral food challenge. J Asthma Allergy 2021;14:907-17.

Feng C, Teuber S, Gershwin ME. Histamine (scombroid) fish poisoning: a comprehensive review. Clin Rev Allergy Immunol 2016;50(1): 64-9.

Sánchez-Borges MD, Suárez-Chacon R, capriles hulett A, Caballero-Fonseca F, Iraola V, Fernandez-Caldas E. Pancake syndrome (oral mite anaphylaxis). World Allergy Organ J 2009;2:91-6.

Suesirisawad S, Malainual N, Tungtrongchitr A, Chatchatee P, Suratannon N, Ngamphaiboon J. Dust mite infestation in cooking flour: experimental observations and practical recommendations. Asian Pac J Allergy Immunol 2015;33(2):123-8.

Farabegoli F, Blanco L, Rodríguez LP, Vieites JM, Cabado AG. Phycotoxins in marine shellfish: origin, occurrence and effects on humans. Mar Drugs 2018;16(6):188.

Woo CK, Bahna SL. Not all shellfish “allergy’’ is allergy!. Clin Transl Allergy 2011;1(1):3.

Ochfeld EN, Pongracic JA. Food allergy: Diagnosis and treatment. Allergy Asthma Proc 2019;40(6): 446-9.

ประกาศกระทรวงสาธารณสุข. การแสดงฉลากของอาหารในภาชนะบรรจุ. ราชกิจจานุเบกษา. 2560;134:24-8.

Kerddonfak S, Manuyakorn W, Kamchaisatian W, Sasisakulporn C, Teawsomboonkit W, Benjaponpitak S. The stability and sterility of epinephrine prefilled syringe. Asian Pac J Allergy Immunol 2010;28(1):53-7.

Suwan P, Praphaiphin P, Chatchatee P. Randomized comparison of caregivers’ ability to use epinephrine autoinjectors and prefilled syringes for anaphylaxis. Asian Pac J Allergy Immunol 2018;36(4):248-56.

Costa C, Coimbra A, Vítor A, Aguiar R, Ferreira AL, Todo-Bom A. Food allergy-from food avoidance to active treatment. Scand J Immunol 2020;91(1):e12824.

Zuberbier T, Wood RA, Bindslev-Jensen C, Fiocchi A, Chinthrajah RS, Worm M, et al. Omalizumab in IgE-mediated food allergy: a systematic review and meta-ana-lysis. J Allergy Clin Immunol Pract 2023;11(4):1134-46.

Cardona V, Ansotegui IJ, Ebisawa M, El-Gamal Y, Fernandez Rivas M, Fineman S, et al. World allergy organization anaphylaxis guidance 2020. World Allergy Organ J 2020;13(10):100472.

de la Fuente J, Cabezas-Cruz A, Pacheco I. Alpha-gal syndrome: challenges to understanding sensitization and clinical reactions to alpha-gal. Expert Rev Mol Diagn 2020;20(9):905-11.

Fukutomi Y. Occupational food allergy. Curr Opin Allergy Clin Immunol 2019;19(3):243-8.

Aquino M, Rosner G. Systemic contact dermatitis. Clin Rev Allergy Immunol 2019;56(1):9-18.

Sharma L, Agarwal R, Chopra A, Mitra B. A cross-sectional observational study of clinical spectrum and prevalence of fixed food eruption in a tertiary care hospital. Indian Dermatol Online J 2020;11(3):361-6.

Devaraj NK. ‘A recurrent cutaneous eruption’. BMJ Case Reports 2019;12(2):bcr-2018-228355.

Anvari S, Ruffner MA. Adult food protein-induced enterocolitis syndrome. Front Allergy 2022;3:889879.

Senocak N, Ertugrul A, Ozmen S, Bostanci I. Clinical features and clinical course of food protein-induced allergic proctocolitis: 10-year experience of a tertiary medical center. J Allergy Clin Immunol Pract 2022;10(6):1608-13.

Lomer MC. Review article: the aetiology, diagnosis, mechanisms and clinical evidence for food intolerance. Aliment Pharmacol Ther 2015;41(3):262-75.

Alexiou A, Höfer V, Dölle-Bierke S, Grünhagen J, Zuberbier T, Worm M. Elicitors and phenotypes of adult patients with proven IgE-mediated food allergy and non-immune-mediated food hypersensitivity to food additives. Clin Exp Allergy 2022;52(11):1302-10.

Downloads

เผยแพร่แล้ว

2024-06-28