ผลของโปรแกรมการให้คำปรึกษาและการให้ความรู้ตามหลักการสัมภาษณ์ เพื่อเสริมสร้างแรงจูงใจ ต่อพฤติกรรมสุขภาพและผลลัพธ์ทางคลินิก ในผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังก่อนได้รับการบำบัดทดแทนไต

บทคัดย่อ

ผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังระยะท้ายต้องมีพฤติกรรมสุขภาพที่เหมาะสม เพื่อชะลอการดำเนินของโรคและป้องกันการเกิดภาวะแทรกซ้อน การวิจัยกึ่งทดลองแบบกลุ่มเดียววัดซ้ำ ในเดือนที่ 3 และ 6 มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของโปรแกรมการให้คำปรึกษาและการให้ความรู้  ตามหลักการสัมภาษณ์เพื่อเสริมสร้างแรงจูงใจโดยพยาบาลผู้เชี่ยวชาญด้านโรคไต ต่อพฤติกรรมสุขภาพและผลลัพธ์ทางคลินิก กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังระยะท้ายก่อนได้รับการบำบัดทดแทนไต 35 คน คัดเลือกแบบเจาะจง จากคลินิกโรคไต โรงพยาบาลระดับตติยภูมิขั้นสูงแห่งหนึ่ง โปรแกรมที่ใช้มี 3 ระยะ คือ 1) การเสริมสร้างแรงจูงใจ  2) การให้คำมั่นจะปรับเปลี่ยนพฤติกรรม และ 3) การปฏิบัติตามและคงพฤติกรรม รวม 24 สัปดาห์ เครื่องมือวิจัย คือ แบบสอบถามข้อมูลส่วนบุคคล แบบติดตามการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม แบบสอบถามความรู้โรคไตเรื้อรังและพฤติกรรมสุขภาพ แบบสอบถามความร่วมมือในการรับประทานยา และแบบสอบถามคุณภาพชีวิต EQ-5D วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติบรรยาย Repeated measure ANOVA with Bonferroni post hoc test และ Friedman test with Wilcoxon signed rank test

ผลการวิจัย พบกลุ่มตัวอย่างมีคะแนนเฉลี่ยความรู้โรคไตเรื้อรังและพฤติกรรมสุขภาพ ความร่วมมือในการรับประทานยา และคุณภาพชีวิต EQ-5D สูงขึ้น อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < .05) ผลลัพธ์ทางคลินิกมีระดับไบคาบอเนตในเลือดสูงขึ้น ระดับความดันซิสโตลิกและไดแอสโตลิก ระดับโปแตสเซียม ฟอสเฟต ยูริกแอสิต น้ำตาลในเลือด และระดับน้ำตาลสะสมลดลงอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < .05) หลังเข้าร่วมโปรแกรมเดือนที่ 6  จึงควรนำโปรแกรมฯโดยพยาบาลผู้เชี่ยวชาญด้านโรคไต นี้ไปใช้เป็นแนวทางในการดูแลผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังเพื่อชะลอความก้าวหน้าของโรค