บทบาทที่่กระทำจริงของผู้ปฏบัติการพยาบาลขั้นสูงในระบบบริการสุขภาพไทย

บทคัดย่อ

การวิจัยเชิงพรรณนานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาบทบาทที่กระทำจริงโดยผู้ปฏิบัติการพยาบาลขั้นสูง และปัจจัยที่เกี่ยวข้อง ผู้เข้าร่วมวิจัย คือ ผู้ปฏิบัติการพยาบาลขั้นสูง 27 คน จากสาขาการพยาบาลต่าง ๆ และเป็นตัวแทนจากทุกภูมิภาคของไทย รวบรวมข้อมูลเชิงคุณภาพโดยการสนทนากลุ่ม วิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพด้วยการวิเคราะห์เนื้อหา ผลการวิจัย พบว่า (1) บทบาทที่กระทำจริงของผู้ปฏิบัติการพยาบาลขั้นสูงมีบทบาทเพื่อการดูแลผู้รับบริการกลุ่มเป้าหมาย  9 บทบาท คือ 1) การให้การดูแลโดยตรง 2) การประสานและทำงานร่วมกับทีมสหสาขาวิชาชีพ  3) การเป็นผู้สอนและผู้ฝึกทักษะ 4) การเป็นที่ปรึกษาเกี่ยวกับการดูแล 5) การพัฒนาคุณภาพการดูแลเพื่อการประกันคุณภาพ  6) การพิทักษ์สิทธิและการให้เหตุผลหรือการตัดสินใจเชิงจริยธรรม  7) การเป็นผู้นำในการใช้หลักฐานเชิงประจักษ์  8) การจัดการเกี่ยวกับผลลัพธ์ของการดูแล และ 9) การพัฒนาและจัดการระบบการบริการ และ (2) ปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับการทำบทบาทผู้ปฏิบัติการพยาบาลขั้นสูงมี 7 ปัจจัย คือ 1) การกำหนดตำแหน่ง ในโครงสร้างการบริหารองค์กร 2) ผู้บริหารไม่เห็นความสำคัญของผู้ปฏิบัติการพยาบาลขั้นสูง  3) ภาระงานเกินอัตรากำลังและขาดแคลนพยาบาล  4) การทำงานด้านการบริหารควบคู่ไปกับบทบาทผู้ปฏิบัติการพยาบาลขั้นสูง 5) การใช้เวลาและทรัพยากรส่วนตัวในการปฏิบัติบทบาทผู้ปฏิบัติการพยาบาลขั้นสูง 6) การไม่ได้เป็นเจ้าของผลงาน และ 7) ความสับสนในบทบาท ข้อค้นพบจากการวิจัยครั้งนี้สามารถนำไปใช้เพื่อปรับปรุงการใช้ประโยชน์ของผู้ปฏิบัติการพยาบาลขั้นสูง การวิจัยครั้งต่อไปควรศึกษาหารูปแบบของการใช้ประโยชน์จาก APN