ปัจจัยทำนายพฤติกรรมส่งเสริมสุขภาพของผู้สูงอายุที่มีโรคเรื้อรังร่วมหลายโรค ในชุมชน จังหวัดศรีสะเกษ

บทคัดย่อ

ผู้สูงอายุที่มีภาวะโรคเรื้อรังร่วมหลายโรค มีโอกาสเกิดความเสื่อมถอยด้านสุขภาพเนื่องจากพฤติกรรมส่งเสริมสุขภาพที่ไม่เหมาะสม การวิจัยหาความสัมพันธ์เชิงทำนายครั้งนี้ เป็นการศึกษาพฤติกรรมส่งเสริมสุขภาพของผู้สูงอายุที่มีภาวะโรคเรื้อรังร่วมหลายโรคในชุมชน จังหวัดศรีสะเกษ กลุ่มตัวอย่าง คือ ผู้สูงอายุที่มีภาวะโรคร่วมเรื้อรังที่ได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นโรคไม่ติดต่อเรื้อรังมากกว่า 2 โรคขึ้นไป จำนวน 102 คน เก็บข้อมูลโดยการสัมภาษณ์โดยใช้แบบสอบถาม ได้แก่ แบบสอบถามข้อมูลส่วนบุคคล แบบสอบถามการรับรู้ประโยชน์ของพฤติกรรมส่งเสริมสุขภาพ แบบสอบถามการรับรู้อุปสรรคของพฤติกรรมส่งเสริมสุขภาพ แบบสอบถามการรับรู้สมรรถนะแห่งตน แบบสอบถามการสนับสนุนทางสังคม และแบบสอบถามพฤติกรรมส่งเสริมสุขภาพ เครื่องมือวิจัยผ่านการตรวจสอบความตรงตามเนื้อหาและความเชื่อมั่นแล้ว วิเคราะห์อำนาจการทำนายโดยใช้สถิติ multiple regression

ผลการวิจัยพบว่า กลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่เป็นเพศหญิง คิดเป็นร้อยละ 68.60 มีอายุเฉลี่ย 70.85 ปี (SD = 8.12) โรคประจำตัวที่พบมากที่สุด ได้แก่ โรคความดันโลหิตสูง คิดเป็นร้อยละ 100.00 รองลงมา คือ โรคเบาหวาน และไขมันในเลือดสูง คิดเป็นร้อยละ 95.88 และร้อยละ 85.68 ตามลำดับ กลุ่มตัวอย่างมีพฤติกรรมส่งเสริมสุขภาพโดยรวมในระดับสูง (M =50.85, SD = 8.29) การรับรู้ประโยชน์ของพฤติกรรมส่งเสริมสุขภาพอยู่ในระดับปานกลาง (M = 17.85, SD = 3.35) การรับรู้อุปสรรคของพฤติกรรมส่งเสริมสุขภาพในระดับปานกลาง (M = 31.78, SD = 7.51) การรับรู้สมรรถนะแห่งตนในระดับปานกลาง (M = 19.64, SD = 3.39) การสนับสนุนทางสังคมในระดับสูง (M = 39.32, SD = 8.64) และปัจจัยทั้งหมดสามารถร่วมกันทำนายพฤติกรรมสุขภาพของผู้สูงอายุที่มีโรคเรื้อรังร่วมหลายโรคได้อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ร้อยละ 61.40 (R² = 0.61, p < .001) 

ผลการศึกษานี้ ให้ข้อมูลสำคัญในการออกแบบโปรแกรมส่งเสริมพฤติกรรมสุขภาพแก่ผู้สูงอายุที่มีภาวะโรคเรื้อรังร่วมหลายโรค เพื่อคงไว้ซึ่งความสามารถในการดูแลสุขภาพของตนเอง โดยส่งเสริมให้มีความเชื่อมั่นในสมรรถนะของตนเอง และรับรู้ประโยชน์ของการดูแลส่งเสริมพฤติกรรมสุขภาพร่วมกับการสนับสนุนทางสังคม