สถานการณ์การตกค้างของสารกำจัดศัตรูพืชกลุ่มออร์กาโนฟอสเฟตและคาร์บาเมตในผักที่โฆษณา ปลอดสารพิษในเขตกรุงเทพมหานคร

Main Article Content

ภคิน ปัญญาฤทธิสร
ธีรุตม์ ธนมิตรามณี
ปุณยนุช สุนทรีวงศ์
ชิษณุชา กริ่มใจ
วสุพล จุฑานพมณี
พัสกร เพ็ชรผ่อง
ภาคภูมิ เดชไพศาล

บทคัดย่อ

ผักเป็นหนึ่งในวัตถุดิบอาหารที่สำคัญต่อการดำรงชีพของมนุษย์ การปลูกผักเชิงพานิชย์มีการใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืชในการปลูกผักเพิ่มมากขึ้น การใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืชอย่างไม่สมเหตสมผล ส่งผลต่อการตกค้างของสารเคมีกำจัดศัตรูพืชในผัก หากร่างกายได้รับสารพิษเหล่านี้อาจก่อให้เกิดปัญหาสุขภาพ ผู้บริโภคส่วนหนึ่งหันมาบริโภคผักปลอดสารพิษ การศึกษานี้ศึกษาสถานการณ์การตกค้างของสารเคมีกลุ่มออร์กาโนฟอสเฟส และคาร์บาเมตในผักที่โฆษณาปลอดสารพิษ ทั้งหมดจำนวน 115 ตัวอย่าง ที่จำหน่ายในพื้นที่กรุงเทพมหานคร การศึกษนี้ เป็นการตรวจสอบสารเคมีกําจัดศัตรูพืช ออการ์โนฟอสเฟต และคาร์บาเมต ตกค้าง ด้วยชุดทดสอบ เอ็มเจพีเค (MJPK) ของ กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ โดยทําการสุ่มตัวอย่างแบบสะดวก  (Convenience Sampling Method) ในผัก 9 ชนิด  ประกอบไปด้วย บล็อกโคลี่ แตงกวา กระเทียม กวางตุ้ง กะหล่ำปลี คะน้า ถั่วฝักยาว และ ผักกาดขาว รวม 115 ตัวอย่าง วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนา (Descriptive Statistics) ระยะเวลาในการดําเนินการวิจัยในเดือน กันยายน-ตุลาคม 2565 ผลการศึกษาพบว่า จากตัวอย่างผักทั้งหมดจำนวน 115 ตัวอย่าง ซึ่งประกอบไปด้วย บล๊อคโคลี่ 15 ตัวอย่าง แตงกวา 17 ตัวอย่าง กระเทียม 16 ตัวอย่าง  กวางตุ้ง 2 ตัวอย่าง กะหล่ำปลี 17 ตัวอย่าง คะน้า 16 ตัวอย่าง ถั่วฝักยาว 1 ตัวอย่าง ผักกาดขาว 16 ตัวอย่าง และ ผักบุ้ง 15 ตัวอย่าง ตรวจพบสารเคมีกลุ่มออร์กาโนฟอสเฟส และคาร์บาเมตใน แตงกวาจำนวน 2 ตัวอย่าง กระเทียม 8 ตัวอย่าง กระหล่ำปลี 1 ตัวอบย่าง คะน้า 1 ตัวอย่าง ผักกาดขาว 1 ตัวอย่าง และผักบุ้ง 2 ตัวอย่าง รวมที่ตรวจพบสารเคมีกำจัดศัตรูพืชตกค้าง 15 ตัวอย่างคิดเป็นร้อย 13.04 สรุป ตรวจพบสารเคมีกำจัดศัตรูพืชกลุ่มออร์กาโนฟอสเฟส และคาร์บาเมตตกค้างในตัวอย่างผัก จำนวน 15 ตัวอย่างจากตัวอย่างทั้งหมด 115 ตัวอย่าง คิดเป็นร้อยละ 13.04

Article Details

บท
นิพนธ์ต้นฉบับ (Original Articles)

References

เมดไทย.ผักผลไม้ : ประโยชน์ของผักและผลไม้ 14 ข้อ. เมดไทย [อินเทอร์เน็ต]. 2563 [เข้าถึง 1 พฤศจิกายน 2565] เข้าถึงได้จาก : https://medthai.com/%e0%b8%9c%e0%b8%b1%e0%b8%81%e0%b8%9c%e0%b8%a5%e0%b9%84%e0%b8%a1%e0%b9%89/

GED Good Life. 12 ผลไม้ดี๊ดี มีไฟเบอร์สูง ฮีโร่แก้ท้องผูก ดีต่อระบบย่อยอาหาร. GED Good Life [อินเทอร์เน็ต]. 2564 [เข้าถึง 1 พฤศจิกา 2565] เข้าถึงโดย : https://www.gedgoodlife.com/health/64021-12-high-fiber-fruits/

Imrom. รสชาติของ “ผัก” ที่ควรรู้. Unif.com [อินเทอร์เน็ต]. 2565 [เข้าถึง 1 พฤศจิกายน 2565] เข้าถึงได้จาก : shorturl.at/gtFU9

Policy Brife. โรคเรื้อรังป้องกันได้. Policy Brife [อินเทอร์เน็ต]. 2565 [เข้าถึง 1 พฤศจิกายน 2565] เข้าถึงได้จาก : shorturl.at/oEGR2

Economic Office, Office of Agriculture. Office of Agriculture Economics Office. [อินเทอร์เน็ต]. 2565 [เข้าถึง 1 พฤศจิกายน 2565] เข้าถึงได้จาก : https://www.oae.go.th/assets/portals/1/fileups/bappdata/files/Outlook_Q3_2565.pdf

Digital School Club. Pest. Digital School Club [อินเทอร์เน็ต]. 2565 [เข้าถึง 1 พฤศจิกายน 2565] เข้าถึงได้จาก : http://www.digitalschool.club/digitalschool/science1_2_2/science17_3/more/Pest_1.php

วรางรัตน์ เสนาสิงห์. แมลงศัตรูพืช. คลังความรู้ IPST Learning Space [อินเทอร์เน็ต]. 2563 [เข้าถึง 1 พฤศจิกายน 2565] เข้าถึงได้จาก : https://www.scimath.org/article-biology/item/8666-2018-09-11-08-04-46

ศูนย์ภูมิอากาศ กรมอุตุนิยมวิทยา. ผลกระทบของการเปลี่ยนแปลงภูมิอากาศที่มีต่อการผลิตอาหาร. ศูนย์ภูมิอากาศ กรมอุตุนิยมวิทยา [อินเทอร์เน็ต]. 2563 [เข้าถึง 1 พฤศจิกายน 2565] เข้าถึงได้จาก : http://www.climate.tmd.go.th/content/article/13

Thaipan เครือข่ายเตือนภัยสารเคมีกำจัดศัตรูพืช. ปริมาณการใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืชของไทยอยู่อันดับไหนของโลก. Thaipan เครือข่ายเตือนภัยสารเคมีกำจัดศัตรูพืช [อินเทอร์เน็ต]. 2563 [เข้าถึง 1 พฤศจิกายน 2565] เข้าถึงได้จาก : https://thaipan.org/highlights/2426

วินัย วนากุล, สุดา วรรณประสาท, จารุวรรณ ศรีอาภา. ภาวะเป็นพิษจาก Organophosphates และ Carbamates. คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล [อินเทอร์เน็ต]. 2563 [เข้าถึง 1 พฤศจิกายน 2565] เข้าถึงได้จาก : https://www.rama.mahidol.ac.th/poisoncenter/sites/default/files/public/pdf/books/Pesticide_book-01_Organophosphorus-and-Carbamates.pdf

ชวัลรัตน์ สมนึก, นฤมล อิ่มศรี, สุจิตรา ปินะถา, หิรัญ หิรัญรัตนพงศ์. การตรวจหาสารตกค้างกลุ่มออร์กาโนฟอสเฟตและคาร์บาเมตในผัก จากตลาดสดและห้างสรรพสินค้าในเขตอำเภอเมืองจันทบุรี. วารสารวิจัย ปีที่ 15 มหาวิทยาลัยราชภัฏรำไพพรรณณี. [อินเทอร์เน็ต]. 2565 [เข้าถึง 1 พฤศจิกายน 2565] เข้าถึงได้จาก : https://li01.tci-thaijo.org/index.php/researchjournal2rmutto/article/download/253175/174301/928529

วิจิตรา เหลียวตระกูล, วชิรญา เหลียวตระกูล, ปรียานุช เพียนเลี้ยงชีพ, รวีวรรณ เดื่อมขันมณี. การตรวจสอบสารเคมีตกค้างกลุ่มออร์กาโนฟอสเฟตและคาร์บาเมตในผักสด ในจังหวัดพระนครศรีอยุธยาและประสิทธิภาพในการล้างผักต่อสารเคมีตกค้างในผักคะน้า. วารสารเกษตรพระจอมเกล้า [อินเทอร์เน็ต]. 2563 [เข้าถึง 1 พฤศจิกายน 2565] เข้าถึงได้จาก : https://li01.tci-thaijo.org/index.php/agritechjournal/article/view/185608/165015

Thaipan เครือข่ายเตือนภัยสารเคมีกำจัดศัตรูพืช. ไทยแพนเปิดผลตรวจผักผลไม้พบสารพิษตกค้างเกินมาตรฐาน 41% ผักห้างแย่กว่าผักตลาดสด ตะลึงพบสารพิษห้ามใช้ในประเทศไทยตกค้างอื้อ 12 ชนิด. Thaipan เครือข่ายเตือนภัยสารเคมีกำจัดศัตรูพืช [อินเทอร์เน็ต]. 2562 [เข้าถึง 1 พฤศจิกายน 2565] เข้าถึงได้จาก : https://thaipan.org/action/1107

ธนพงศ์ ภูผาลี, อรนุช วงศ์วัฒนาเสถียร, สมศักดิ์อาภาศรีทองสกุล, มาลี สุปันตี. ความชุกของการมีสารเคมีกำจัดศัตรูพืชตกค้างในผักจากตลาดและห้างสรรพสินค้าในอำเภอเมืองจังหวัดมหาสารคาม, วารสารเภสัชกรรมไทย [อินเทอร์เน็ต]. 2562 [เข้าถึง 1 พฤศจิกายน 2565] เข้าถึงได้จาก : https://he01.tci-thaijo.org/index.php/TJPP/article/view/169776/122109

นงนุช โกสียรัตน์.การศึกษาความต้องการบริโภคผักปลอดสารพิษนผู้บริโภคในร้านค้าเพื่อสุข แขวงศิริราช. บัณฑิตวิทยาลัยมหาวิทยาลัยศิลปากร [อินเทอร์เน็ต]. 2563 [เข้าถึง 1 พฤศจิกายน 2565] เข้าถึงได้จาก : http://www.thapra.lib.su.ac.th/objects/thesis/fulltext/snamcn/Nongnuch_Koseeyarat/fulltext.pdf

อรนุช อาจประจญ, เบญจมาภรณ์ อดิศร. ความรู้และพฤติกรรมการบริโภค ผักปลอดสารพษในผู้บริโภค ในเขตกรุงเทพมหานคร. วารสารบัณฑิตวิทยาลัยมหวิทยาลัยบัณฑิตธุรกิจ [อินเทอร์เน็ต]. 2563 [เข้าถึง 1 พฤศจิกายน 2565] เข้าถึงได้จาก : shorturl.at/ilyCS

พัชรี ภคกษมา, สุวรรณี สายสิน, ศรมน สุทิน. การตรวจสอบสารเคมีฆ่าแมลงตกค้างของสารกลุ่มออร์กาโนฟอสเฟตและคาร์บาเมตในผักในพื้นที่จังหวัดสมุทรปราการ. วารสารคณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยหัวเฉียว

เฉลิมพระเกียรติ [อินเทอร์เน็ต]. 2563 [เข้าถึง 1 พฤศจิกายน 2565] เข้าถึงได้จาก : https://apheit.bu.ac.th/jounal/science-22-1/03patcharee.pdf

กองสุขาภิบาลอาหาร สำนักอนามัย กรุงเทพมหานคร. สถานการณ์ความปลอดภัยด้านอาหาร ณ สถานที่จำหน่าย ในพื้นที่กรุงเทพมหานคร ปีงบประมาณ พ.ศ. 2560. กองสุขาภิบาลอาหาร สำนักอนามัย กรุงเทพมหานคร. [อินเทอร์เน็ต]. 2560 [เข้าถึง 1 พฤศจิกายน 2565] เข้าถึงได้จาก : http://foodsanitation.bangkok.go.th/assets/uploads/year_report_food/document/20210121_96803.pdf

ศุจิมน มังคลรังษี, สุวพิชญ์ เตชะสาน, วีรยา สินธุกานนท์, จิดาภา รัตนถาวร, ธัญณ์สิริ วิทยาคม, ภูษณิศากิจกาญจนกุล, ณกัณฐพันธ์ ประมาพันธ์, เดชาธร สมใจ. ความชุกของสารเคมีกำจัดศัตรูพืชกลุ่มออการ์โนฟอสเฟตและคาร์บาเมต ตกค้างในผักที่จำหน่ายในตลาดสด และในห้างสรรพสินค้า ในพื้นที่กรุงเทพมหานคร. วารสารวิชาการสาธารณสุขชุมชน [อินเทอร์เน็ต]. 2565 [เข้าถึง 1 พฤศจิกายน 2565] เข้าถึงได้จาก : https://he02.tci-thaijo.org/index.php/ajcph/article/view/258133/177271

วิจิตรา เหลียวตระกูล, วชิรญา เหลียวตระกูล, ปรียานุช เพียนเลี้ยงชีพ, รวีวรรณ เดื่อมขันมณี. การตรวจสอบสารเคมีตกค้างกลุ่มออร์กาโนฟอสเฟตและคาร์บาเมตในผักสด ในจังหวัดพระนครศรีอยุธยาและประสิทธิภาพในการล้างผักต่อสารเคมีตกค้างในผักคะน้า. วารสารเกษตรพระจอมเกล้า [อินเทอร์เน็ต]. 2563 [เข้าถึง 1 พฤศจิกายน 2565]: https://li01.tci-thaijo.org/index.php/agritechjournal/article/download/185608/165015/830653

นัสพงษ์ กลิ่นจำปา, ดาริวรรณ เศรษฐีธรรม. พฤติกรรมการใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืชของเกษตรกร ตำบลป่าไม้งาม อำเภอเมือง จังหวัดหนองบัวลำภู. วารสารวิชาการ สคร [อินเทอร์เน็ต]. 2562 [เข้าถึง 1 พฤศจิกายน 2565] เข้าถึงได้จาก : https://he02.tci-thaijo.org/index.php/ODPC9/article/download/187344/147456/

พัชรี ภคกษมา, สุวรรณี สายสิน, ศรมน สุทิน. การตรวจสอบสารเคมีฆ่าแมลงตกค้างของสารกลุ่มออร์กาโนฟอสเฟตและคาร์บาเมตในผักในพื้นที่จังหวัดสมุทรปราการ. วารสารคณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยหัวเฉียว

เฉลิมพระเกียรติ [อินเทอร์เน็ต]. 2563 [เข้าถึง 1 พฤศจิกายน 2565] เข้าถึงได้จาก : https://apheit.bu.ac.th/jounal/science-22-1/03patcharee.pdf

ปัณณทัต สุทธิรักษ์, อัจฉริยะกูล พวงเพ็ชร์, เวธกา เช้าเจริญ, พรอริยา ฉิรินัง, โสภณ เกตุแก้ว, ทวิพัฒน์ วิจิตรปัญญารักษ. การศึกษาสารเคมีกำจัดศัตรูพืชตกค้างกลุ่มออร์กาโนฟอสเฟตและคาร์บาเมตในผักสด ในอำเภอเมือง จังหวัดเพชรบุรี และแนวทางการบริโภคผักให้ปลอดภัย. PBRU Science Journal [อินเทอร์เน็ต]. 2564 [เข้าถึง 1 พฤศจิกายน 2565] เข้าถึงได้จาก : http://sciencejournal.pbru.ac.th/phocadownloadpap/2021-1/01-2021.181-pp1-11.pdf

นัสพงษ์ กลิ่นจำปา, ดาริวรรณ เศรษฐีธรรม. พฤติกรรมการใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืชของเกษตรกร

ตำบลป่าไม้งาม อำเภอเมือง จังหวัดหนองบัวลำภู. วารสารวิชาการ สคร. [อินเทอร์เน็ต]. 2564 [เข้าถึง 1 พฤศจิกายน 2565] เข้าถึงได้จาก : https://he02.tci-thaijo.org/index.php/ODPC9/article/download/187344/147456/672024

TCIJ News Center. ผักและผลไม้ปลอดสารพิษมีราคาแพงเพราะค่าใช้จ่ายในการจัดการราคาหน้าสวนถูกกว่าสองเท่า. Mobile Friendly Website [อินเทอร์เน็ต]. 2558 [เข้าถึง 1 พฤศจิกายน 2565] เข้าถึงได้จาก: https://www.tcijthai.com/news/2015/23/scoop/3754

กระทรวงพาณิช. พืชอาหาร.กระทรวงพาณิช. [อินเทอร์เน็ต]. 2564 [เข้าถึง 1 พฤศจิกายน 2565] เข้าถึงได้จาก : https://www.moc.go.th/th/content/category/detail/id/311/iid/306027.

สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร. ผลผลิตกระเทียมแยกตามจังหวัด ปี 2564. สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร. [อินเทอร์เน็ต]. 2564 [เข้าถึง 1 พฤศจิกายน 2565] เข้าถึงได้จาก : http://mis-app.oae.go.th/product/%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%A1

อดุลย์ ชัยชนะ. ความรู้และการปฏิบัติการใช้สารป้องกันกำจักศัตรูกระเทียมของสมาชิกสหกรผู้ปลูกกระเทียมฝาง อำเภอฝาง จังหวัดเชียงใหม่. การค้นคว้าแบบอิสระ วิทยาศาสตร์มหาบัณฑิต มหาวิทยาลับเชียงใหม่. [อินเทอร์เน็ต]. 2534 [เข้าถึง 1 พฤศจิกายน 2565] เข้าถึงได้จาก : http://cmuir.cmu.ac.th/bitstream/6653943832/19191/2/agext0944ac_abs.pdf

บุษกร คำโฮม, ศุภกัญญา จันทรุกขา, เจียระไน ไชยกาล เจิ้ง. พฤติกรรมการซื้ออาหารปลอดภัยของผู้บริโภคในจังหวัดอุบลราชธานี. วารสารการจัดการและการพัฒนา มหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานี [อินเทอร์เน็ต]. 2564 [เข้าถึง 1 พฤศจิกายน 2565] เข้าถึงได้จาก : https://so06.tci-thaijo.org/index.php/JMDUBRU/article/download/249719/168949/889332

NALISA. ในวันที่ผู้บริโภคหันมาใส่ใจกับสุขภาพมากขึ้น และเทรนด์ Food Traceability ของโลกมาแรง. matketeer [อินเทอร์เน็ต]. 2564 [เข้าถึง 1 พฤศจิกายน 2565] เข้าถึงได้จาก : https://marketeeronline.co/archives/226532

รวิวรรรณ รักษ์ถิ่นกำเนิด ศูนย์ข่าว TCIJ News Center. เกษตรกรระบุ 'ผัก-ผลไม้ อินทรีย์' แพงเพราะ 'ค่าการจัดการ' ราคาหน้าสวนถูกกว่าเท่าตัว. Mobile Friendly Website [อินเทอร์เน็ต]. 2558 [เข้าถึง 1 พฤศจิกายน 2565] เข้าถึงได้จาก : https://www.tcijthai.com/news/2015/23/scoop/3754

การศึกษาพัฒนาแนวทางการจัดการความเสี่ยงจากสารเคมีกำจัดศัตรูพืชกลุ่มออร์กาโนฟอสเฟตในพื้นที่ภาคเหนือตอนบนด้วยกระบวนการวิจัยแบบมีส่วนร่วมปีที่ 3: อำเภอพญาเม็งราย จังหวัดเชียงราย. ศูนย์วิจัยและฝึกอบรมด้านสิ่งแวดล้อม กรมส่งเสริมคุณภาพสิ่งแวดล้อม กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม [อินเทอร์เน็ต]. 2560 [เข้าถึง 1 พฤศจิกายน 2565] เข้าถึงได้จาก : http://www.oic.go.th/FILEWEB/CABINFOCENTER3/DRAWER083/GENERAL/DATA0001/00001221.PDF