ผลของโปรแกรมการดูแลสุขภาพตนเองตามแนวคิด 4 smart เพื่อสร้างเสริมความรอบรู้ ด้านพฤติกรรมสุขภาพของผู้สูงอายุ ตำบลบ้านสวน อำเภอเมืองชลบุรี จังหวัดชลบุรี
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาประสิทธิผลของการปฏิบัติตามโปรแกรมการดูแลสุขภาพตนเองตามแนวคิด 4 smart เพื่อสร้างเสริมความรอบรู้ด้านพฤติกรรมสุขภาพของผู้สูงอายุ ตำบลบ้านสวน อำเภอเมืองชลบุรี จังหวัดชลบุรี โดยเป็นการวิจัยกึ่งทดลองแบบสองกลุ่ม ทำการวัดผลก่อนและหลัง มีกลุ่มตัวอย่าง คือ ผู้สูงอายุที่เป็นสมาชิกชมรมผู้สูงอายุเทศบาลเมืองบ้านสวน อายุระหว่าง 65-75 ปี จับสลากเลือกชมรมผู้สูงอายุชมรมที่ 1 เป็นกลุ่มทดลอง จำนวน 30 คน และจับสลากเลือกชมรมผู้สูงอายุชมรมที่ 2 เป็นกลุ่มเปรียบเทียบ จำนวน 30 คน กลุ่มทดลองได้รับโปรแกรมการดูแลสุขภาพตนเองตามแนวคิด 4 smart กลุ่มเปรียบเทียบได้รับการดูแลสุขภาพตามปกติ เก็บรวบรวมข้อมูลในระยะก่อนการทดลองและหลังการทดลอง โดยใช้แบบสัมภาษณ์ความรอบรู้ด้านสุขภาพ และแบบสัมภาษณ์การดูแลสุขภาพตนเองตามแนวคิด 4 smart วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติพรรณนา และสถิติการทดสอบค่าที
ผลการวิจัยพบว่า ภายหลังได้รับโปรแกรมกลุ่มทดลองมีคะแนนเฉลี่ยความรอบรู้ด้านสุขภาพและการดูแลสุขภาพตนเองตามแนวคิด 4 smart สูงกว่าก่อนได้รับโปรแกรมและสูงกว่ากลุ่มเปรียบเทียบอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ p<0.05 ผลการวิจัยครั้งนี้แสดงให้เห็นว่าโปรแกรมดังกล่าว มีประสิทธิผลในการสร้างเสริมความรอบรู้สุขภาพ และการดูแลสุขภาพตนเองตามแนวคิด 4 smart สามารถนำไปปรับใช้ในการดำเนินกิจกรรมหรือโครงการ เพื่อการพัฒนาคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุ
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เอกสารอ้างอิง
มูลนิธิสถาบันวิจัยและพัฒนาผู้สูงอายุไทย. สถานการณ์ผู้สูงอายุไทย พ.ศ. 2559. นครปฐม: พริ้นเทอรี่; 2560.
จุฑารัตน์ แสงทอง. สังคมผู้สูงอายุ (อย่างสมบูรณ์): ภาวะสูงวัยอย่างมีคุณภาพ. วารสารรูสมิแล 2560;38(1):6-28.
กรมอนามัย. แนวคิดไม่ล้ม ไม่ลืม ไม่ซึมเศร้า กินข้าวอร่อย. [อินเตอร์เน็ต]. 2564 [เข้าถึงเมื่อ 6 พฤษภาคม 2564]. เข้าถึงได้จาก: https://web.facebook.com/anamaidoh/posts/1661380090649057/?_rdc=1&_rdr.
กองสุขศึกษา. การเสริมสร้างและประเมินความรอบรู้ด้านสุขภาพและพฤติกรรมสุขภาพ กลุ่มเด็กวัยเรียน กลุ่มวัยทำงาน. กรุงเทพฯ: นิวธรรมดาการพิมพ์ (ประเทศไทย); 2559.
Sørensen K, Broucke SVD, Fullam J, Doyle G, Pelikan E, Slonska Z, et al. Health literacy and public health: A systematic review and integration of definitions and models. BMC Public Health 2012;12(1):80.
สำนักงานพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์จังหวัดชลบุรี. รายงานสถานการณ์ทางสังคมจังหวัดชลบุรี ปี 2567. [อินเตอร์เน็ต]. 2567 [เข้าถึงเมื่อ 28 พฤษภาคม 2568]. เข้าถึงได้จาก: https://drive.google.com/file/d/1FcSK0CxjoBaKxf0K0fDCOMxbeDKxVipx/view.
อติญาณ์ ศรเกษตริน และคณะ. ผลของโปรแกรมส่งเสริมความรอบรู้ด้านสุขภาพต่อพฤติกรรมสุขภาพ 3อ. 2ส. ของผู้สูงอายุ. วารสารวิจัยทางวิทยาศาสตร์สุขภาพ วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี จังหวัดนนทบุรี 2566;17(3):40-53.
กองสุขศึกษา. คู่มือการจัดกิจกรรมเสริมสร้างความรอบรู้ด้านสุขภาพในกลุ่มผู้สูงอายุสำหรับเจ้าหน้าที่และผู้ดูแล. กรุงเทพฯ: นิวธรรมดาการพิมพ์ (ประเทศไทย); 2564.
สุรสิทธิ์ แจ้งภักดี. ผลของโปรแกรมความรอบรู้ด้านสุขภาพต่อพฤติกรรมการป้องกันโรคโควิด-19 ของผู้ป่วยโรคเบาหวานชนิดที่ 2 [วิทยานิพนธ์พยาบาลศาสตรมหาบัณฑิต]. นครปฐม: มหาวิทยาลัยหัวเฉียวเฉลิมพระเกียรติ; 2565.
นิธิรัตน์ บุญตานนท์, ศินาท แขนอก, นารีรัตน์ สุรพัฒนชาติ. ประสิทธิผลของการส่งเสริมความรอบรู้ด้านโภชนาการในผู้สูงอายุที่เข้ารับบริการในแผนกผู้ป่วยนอก โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพ ศูนย์อนามัยที่ 9 นครราชสีมา. วารสารศูนย์อนามัยที่ 9 วารสารส่งเสริมสุขภาพและอนามัยสิ่งแวดล้อม 2562;13(30):1-14.
วัชระ แสนโหน่ง. ผลของโปรแกรมการพัฒนาความรอบรู้ด้านสุภาพต่อความรอบรู้โรคข้อเข่าเสื่อม พฤติกรรมการดูแลตนเอง และระดับความรุนแรงของผู้สูงอายุโรคข้อเข่าเสื่อม. วารสารการปฏิบัติการพยาบาลและการผดุงครรภ์ไทย 2566;10(2):38-54.
Bandura A. Self-efficacy: The exercise of control. New York: W. H. Freeman; 1997.
Nutbeam D. Health literacy as a public health goal: a challenge for contemporary health education and communication strategies into the 21st century. Health Promotion International 2000;15(3):259–67.
World Health Organization. Health Promotion Glossary of Terms 2021. Geneva: World Health Organization; 2021.
สุวิมล แสงเรือง และคณะ. ผลของการใช้หลักสูตรไม่ล้ม ไม่ลืม ไม่ซึมเศร้า กินข้าวอร่อย ร่วมกับ แผนการดูแลสุขภาพรายบุคคล (Wellness Plan) แบบมีส่วนร่วม ในผู้สูงอายุกลุ่มเสี่ยง 9 ด้าน. วารสารสุขภาพและสิ่งแวดล้อมศึกษา 2566;8(4):233-43.
Lorig KR, Holman HR. Self-management education: History, definition, outcomes, and challenges. Arthritis & Rheumatism 2003;48(9):2351–7.
สุวิดา ลิ่มเริ่มสกุล. ผลของโปรแกรมพัฒนาความรอบรู้ด้านสุขภาพต่อพฤติกรรมการดูแลตนเองของผู้สูงอายุ เบาหวานชนิดที่ 2. Nursing Science Journal of Thailand 2565;40(1):84-98.
Elwyn G, Frosch D, Thomson R, Joseph-Williams N, Lloyd RE, Kinnersley P, et al. Shared decision making: a model for clinical practice. J Gen Intern Med 2012;27(10):1361–7.
Liu K, Ma R, Fan X, Cui Q, Zhang L, Liu P. Effectiveness of Digital Health Literacy Interventions in Older Adults: Single-Arm Meta-Analysis. J Med Internet Res 2023;25:e48166.
Su Z, Xie B. Effective components of health literacy interventions for older adults: A systematic review. Innovation in Aging 2018;2(Suppl_1):457–8.
