ประสิทธิผลของโปรแกรมการเกร็งและคลายกล้ามเนื้อเพื่อลดความเครียดของพนักงานออฟฟิศในโรงงานผลิตรองเท้าแห่งหนึ่งในเขตกรุงเทพมหานคร
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
ความเครียดเป็นปัญหาสุขภาพจิตในพนักงานออฟฟิศภาคอุตสาหกรรม ส่งผลต่อสุขภาพและประสิทธิภาพ
การทำงาน งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาระดับความเครียด และเปรียบเทียบความเครียดก่อนและหลังเข้าร่วมโปรแกรมการเกร็งและคลายกล้ามเนื้อในพนักงานออฟฟิศในโรงงานผลิตรองเท้าแห่งหนึ่งเขตกรุงเทพฯ จำนวน 24 คน งานวิจัยนี้เป็น
กึ่งทดลองแบบหนึ่งกลุ่ม เก็บรวบรวมข้อมูลในช่วงเดือนกุมภาพันธ์ 2568 เครื่องมือที่ใช้ ได้แก่ แบบสอบถามข้อมูลส่วนบุคคล และแบบประเมินระดับความเครียด DASS-21 (จำนวน 7 ข้อ) ก่อนทดลอง และแบบประเมินระดับความเครียดด้วย DASS-21 (จำนวน 7 ข้อ) ในสัปดาห์ที่ 2 และสัปดาห์ที่ 4 โดยฝึกโปรแกรมวันละ 20 นาที ต่อเนื่อง 4 สัปดาห์ พร้อมบันทึกการฝึก วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนา และWilcoxon signed-rank test ผลการวิจัยพบว่า ก่อนเข้าร่วมโปรแกรมกลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่อยู่ในระดับความเครียดรุนแรง ร้อยละ 50.0 และมีคะแนนเฉลี่ยความเครียด 12.33 ± 2.59 หลังเข้าร่วมโปรแกรม
2 สัปดาห์ มีระดับความเครียดปกติ ร้อยละ 58.3 โดยมีระดับความเครียดเฉลี่ย 6.58 ±3.28 และหลังเข้าร่วมโปรแกรม
4 สัปดาห์ มีระดับความเครียดปกติ ร้อยละ 75.0 โดยมีระดับความเครียดเฉลี่ย 5.92 ±2.51 ผลการเปรียบเทียบค่าเฉลี่ย
ของความเครียด ระหว่างก่อนและหลังเข้าร่วมโปรแกรม 2 และ 4 สัปดาห์ พบว่ากลุ่มตัวอย่างมีความเครียดลดลง โดยมีค่าเฉลี่ยความเครียดลดลงอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติระดับ 0.001 ทั้ง 2 กลุ่ม ผลการเปรียบเทียบค่าเฉลี่ยของความเครียด ระหว่างหลังการเข้าร่วมโปรแกรม 2 สัปดาห์และ 4 สัปดาห์ พบว่ากลุ่มตัวอย่างมีความเครียดลดลงอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ
ที่ระดับ p < 0.05 (Z = 2.09) ผลศึกษานี้สามารถเป็นแนวทางลดความเครียดด้วยตนเอง ป้องกันภาวะความเครียดเรื้อรัง
ซึ่งอาจนำไปสู่โรคร้ายแรงอื่นๆ ที่ส่งผลกระทบต่อสุขภาพ ความปลอดภัย และประสิทธิภาพในการทำงานได้
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เอกสารอ้างอิง
สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ. WHO เผยปี 67 ประชากรโลก 1 ใน 4 ต้องเผชิญภาวะความเครียด วิตกกังวล และป่วยซึมเศร้าเพิ่มขึ้น 30% [อินเทอร์เน็ต]. 2568 [เข้าถึงเมื่อ 9 ก.ย. 2568]. เข้าถึงได้จาก: https://dol.thaihealth.or.th/ Media/Pdfview/4dd0a975-e7e4-ef11-858e-b76bc522b1fb
สถาบันวิจัยประชากรและสังคม มหาวิทยาลัยมหิดล. ปัญหาสุขภาพจิตของคนไทย: ตัวชี้วัดสุขภาพ 2568 [อินเทอร์เน็ต]. 2568 [เข้าถึงเมื่อ 9 ก.ย. 2568]. เข้าถึงได้จาก: https://www.thaihealthreport.com/th/indicators.php?id=269&y=2568&bm=
สำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. เอกสารประกอบการแถลงข่าวภาวะเศรษฐกิจไทย ไตรมาสที่ 2/2568 [อินเทอร์เน็ต]. 2568 [เข้าถึงเมื่อ 9 ก.ย. 2568]. เข้าถึงได้จาก: https://www.nesdc.go.th/wordpress/wp-content/ uploads/2025/08/1.-publisher_q2-68.pdf
กรมสุขภาพจิต. 4 ระดับความเครียดกับ 5 เทคนิคสร้างความสมดุลตามสูตร RELAX [อินเทอร์เน็ต]. 2563 [เข้าถึงเมื่อ 16 พ.ย. 2566]. เข้าถึงได้จาก: https://dmh.go.th/newsdmh/view.asp?id=30438
Selye H. Stress without distress. New York: Springer Science+Business Media; 1976.
Lazarus RS, Folkman S. Stress, appraisal, and coping. New York: Springer Publishing Company; 1984.
จินดารัตน์ บุตรจินดา. ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อความเครียดของบุคลากร: กรณีศึกษา สำนักงานปลัดกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม. วารสารวิชาการมหาวิทยาลัยปทุมธานี. 2561;10(1):289–294.
วัฒนา ศรีวิลัย, กล้าหาญ ณ น่าน. ความเครียดและความเหนื่อยหน่ายในการทำงานที่มีอิทธิพลต่อผลการปฏิบัติงานของพนักงาน: กรณีศึกษา บริษัทไฟน์ เม็ททัล เทคโนโลยีส์ จำกัด (มหาชน). วารสารวิชาการวิทยาลัยสันตพล. 2564;7(2):34–42.
เกยูร ดวงอุปมา. การจัดการอุตสาหกรรมสำหรับวิศวกรเครื่องกล [อินเทอร์เน็ต]. 2565 [เข้าถึงเมื่อ 16 พ.ย. 2566]. เข้าถึงได้จาก: https://eng.ksu.ac.th/home/wp-content/uploads/2023/01/Industrial-Management-for-Mechanical-Engin eers.pdf
นันทนา นิจจอหอ, กล้าหาญ ณ น่าน. มาตรวัดพฤติกรรมการเป็นสมาชิกที่ดีขององค์การและประสิทธิภาพการปฏิบัติงานของพนักงานวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดย่อม (SMEs) ในธุรกิจให้บริการห้องพัก จังหวัดนครนายก ประเทศไทย. วารสารวิชาการวิทยาลัยสันตพล. 2562;5(2):124–140.
Bolliger L, Lukan J, Colman E, Boersma L, Lustrek M, De Bacquer D, et al. Sources of occupational stress among office workers: a focus group study. Int J Environ Res Public Health. 2022;19(3):1075. doi:10.3390/ ijerph19031075
สุรภา เอียดนุช, พชรกมล กลั่นบุศย์. ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับความเครียดจากการทำงานของพนักงานสำนักงานในโรงงานผลิตอาหารแห่งหนึ่ง จังหวัดปทุมธานี. วารสารวิจัยและนวัตกรรมทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี. 2564;2(2):59–73.
Nurul A, Che N, Sharifah F, Syed A, Murni Z, Mohamed R, et al. Occupational stress and work-life balance in the manufacturing industry. Inf Manag Bus Rev. 2023;15(3):59–69. doi:10.22610/imbr.v15i3(I).3517
Michaelsen MM, Graser J, Onescheit J, Tuma A, Werdecker L, Pieper D. Mindfulness-based and mindfulness-informed interventions at the workplace: a systematic review and meta-regression analysis of randomized controlled trials. Mindfulness. 2023;14:1–20.
Galante J, Friedrich C, Dalgleish T, Jones PB, Collaboration of Mindfulness Trials (CoMinT), et al. Systematic review and individual participant data meta-analysis of randomized controlled trials assessing mindfulness-based programs for mental health promotion. Nat Ment Health. 2023;1:462–476.
Akksilp K, Rouyard T, Isaranuwatchai W, Nakamura R, Müller-Riemenschneider F, Teerawattananon Y, Chen C. The Physical Activity at Work (PAW) program in Thai office workers: mixed-methods process evaluation study. JMIR Form Res. 2025;9:e57604.
Edmund J. The origins and development of progressive relaxation. J Behav Ther Exp Psychiatry. 1977;8(2):119–123.
Oei TPS, Sawang S, Goh YW, Mukhtar F. Using the Depression Anxiety Stress Scale 21 (DASS-21) across cultures. Int J Psychol. 2013;48:1018–1029.
Dikmen HA, Gonenc IM, Sanli Y. Effects of progressive muscle relaxation exercises on sexual quality of life in women during pregnancy. Turk J Fam Med Prim Care. 2020;14(3):452–460.
Sari DL, Storyna H, Intan R, Sinaga P, Gunawan FE, Asrol M, et al. The effect of job stress on employee performance: case study of manufacturing industry in Indonesia. IOP Conf Ser Earth Environ Sci. 2021;794(1):012085.
ภากร แสงเนียม. อิทธิพลของวัฒนธรรมองค์กร สภาพแวดล้อมในการทำงาน และความเครียดส่งผลต่อคุณภาพชีวิตการทำงานของพนักงานโรงงานอุตสาหกรรมแห่งหนึ่งในจังหวัดปทุมธานี [ปริญญานิพนธ์ปริญญาบัณฑิต]. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยกรุงเทพ; 2562.
สุวรรณา เชียงขุนทด. การพัฒนาโปรแกรมการจัดการความเครียดตามแนวพุทธจิตวิทยาสำหรับนักศึกษาคณะพยาบาลศาสตร์มหาวิทยาลัยสยาม [วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต]. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย; 2561.
Sonali P. Mental health nursing [อินเทอร์เน็ต]. 2023 May [เข้าถึงเมื่อ 4 พ.ค. 2025]. เข้าถึงได้จาก: https:// www.worldwidejournals.com/international-journal-of-scientific-research-(IJSR)/recent_issues_pdf/2023/May/ Effectiveness-of-progressive-muscle-relaxation-technique-on-level-of-stress-among-bsc-nursing-1st-sem ester-students-_May_2023_7336818323_4117731.pdf
De Avila Silveira E, Batista KM, Grazziano ES, Bringuete MEO, Lima EFA. Effect of progressive muscle relaxation on stress and workplace well-being of hospital nurses. Enferm Glob. 2020;19(2):466–493.
Muhammad Khir S, Wan Mohd Yunus WMA, Mahmud N, Wang R, Panatik SA, Mohd Sukor MS, et al. Efficacy of progressive muscle relaxation in adults for stress, anxiety, and depression: a systematic review. Psychol Res Behav Manag. 2024;17:345–365.
Suresh D, Suresh S. Effectiveness of relaxation exercise on work stress among IT professionals. Asian J Appl Sci Technol. 2020;4(2):11–16.
ภูริทัต ศรมณี. การจัดการความเครียดอย่างเหมาะสมของนักศึกษาวิชาชีพครู คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยศิลปากร พระราชวังสนามจันทร์ [ปริญญานิพนธ์]. นครปฐม: มหาวิทยาลัยศิลปากร; 2561.
