อุบัติการณ์และปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับการได้รับยาแก้ปวดของผู้ป่วยผ่าตัดช่องท้อง ในห้องพักฟื้น โรงพยาบาลเจ้าพระยายมราช
บทคัดย่อ
วัตถุประสงค์: วัตถุประสงค์หลักคือ ศึกษาอุบัติการณ์การได้รับยาแก้ปวด วัตถุประสงค์รองคือ ศึกษาปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับการได้รับยาแก้ปวดของผู้ป่วยผ่าตัดช่องท้อง และศึกษาความสมบูรณ์ของการบันทึกคะแนนปวดก่อนให้ยาแก้ปวดในห้องพักฟื้น
วัสดุและวิธีการ: การศึกษาเชิงวิเคราะห์จากเหตุไปหาผล โดยเก็บข้อมูลย้อนหลังจากเวชระเบียนผู้ป่วยที่ได้รับการผ่าตัดช่องท้องในโรงพยาบาลเจ้าพระยายมราช จำนวน 752 ฉบับ ตั้งแต่ 1 มกราคม 2555 ถึง 31 ธันวาคม 2557 ใช้การวิเคราะห์ข้อมูลแบบถดถอยโลจิสติกพหุนามในการวิเคราะห์หาปัจจัยเสี่ยง
ผลการศึกษา: อุบัติการณ์การได้รับยาแก้ปวดจำนวน 193 ราย (ร้อยละ 25.7) ปัจจัยที่เกี่ยวข้อง 4 ปัจจัย ได้แก่ 1) ตำแหน่งที่ผ่าตัด โดยตำแหน่งที่ผ่าตัดใต้สะดือมีโอกาสได้รับยาแก้ปวดในห้องพักฟื้นน้อยกว่า 0.44 เท่า เมื่อเทียบกับการผ่าตัดเหนือสะดือ (ช่วงความเชื่อมั่นร้อยละ 95: 0.25, 0.76, p=0.003) 2) ระยะเวลาที่ทำผ่าตัดเมื่อเทียบกับระยะเวลาน้อยกว่า 1 ชั่วโมง พบว่าที่ 1-2 และ 2-3 ชั่วโมง มีโอกาสได้ยาแก้ปวดมากกว่า 2.36 เท่า (ช่วงความเชื่อมั่นร้อยละ 95: 1.56, 3.57, p<0.001) และ 6.06 เท่า (ช่วงความเชื่อมั่นร้อยละ 95: 2.50, 14.67, p<0.001) ตามลำดับ 3) ช่วงเวลาที่ผู้ป่วยอยู่ในห้องพักฟื้น โดยช่วงนอกเวลาราชการ (16.00-8.00 น.) มีโอกาสได้รับยาแก้ปวดน้อยกว่าผู้ป่วยที่อยู่ในห้องพักฟื้นในช่วงเวลาราชการ (8.00-16.00 น.) 0.41 เท่า (ช่วงความเชื่อมั่นร้อยละ 95: 0.27, 0.61, p<0.001) และ 4) การลงบันทึกคะแนนปวดเมื่อเทียบการลงบันทึกทุกครั้งพบว่า การลงบันทึกบางครั้งและไม่บันทึกเลยมีโอกาสได้รับยาแก้ปวดน้อยกว่า 0.54 เท่า (ช่วงความเชื่อมั่นร้อยละ 95 : 0.37, 0.79, p=0.001) และ 0.11 เท่า (ช่วงความเชื่อมั่นร้อยละ 95: 0.01, 0.89, p=0.04) ตามลำดับ และพบความสมบูรณ์ของการบันทึกคะแนนปวดก่อนให้ยาแก้ปวดในห้องพักฟื้น จำนวน 433 ราย (ร้อยละ 57.6)
สรุป : พบอุบัติการณ์การได้รับยาแก้ปวดในห้องพักฟื้นต่ำ เนื่องจากขาดการบันทึกลงในเวชระเบียนการดูแลผู้ป่วยหลังผ่าตัดในห้องพักฟื้น ปัจจัยอื่นๆ ที่เพิ่มอุบัติการณ์ ได้แก่ ช่วงเวลาที่ผู้ป่วยอยู่ในห้องพักฟื้นในเวลาราชการระยะเวลาที่ทำผ่าตัดนานกว่า และตำแหน่งที่ผ่าตัดเหนือสะดือ
References
2. อนงค์ สุทธิพงษ์ และคณะ. การพัฒนาศักยภาพพยาบาลเพื่อการจัดการความปวดให้แก่ผู้ป่วยโรงพยาบาลราชบุรี. วารสารสมาคมพยาบาลสาขาภาคตะวันออกเฉียงเหนือ 2556;31(4):181-8.
3. สุปิตา สงคง, วงจันทร์ เพชรพิเชษฐเชียร, วิภา แซ่เซี้ย.การตัดสินใจทางคลินิกเกี่ยวกับความปวดหลังผ่าตัดและพฤติกรรมการจัดการกับความปวดหลังผ่าตัดของพยาบาล. สงขลานครินทร์เวชสาร 2551;26(5):459-67.
4. ยศพล เหลืองโสมนภา, ศรีสุดา งามขำ. ความสนใจต่อความปวด. วารสารศูนย์การศึกษาแพทยศาสตร์คลินิก โรงพยาบาลพระปกเกล้า 2556;30(1):83-93.
5. สุธันนี สิมะจารึก และคณะ. ประสิทธิผลการระงับปวดหลังผ่าตัดในผู้ป่วยที่มารับบริการผ่าตัดช่องท้องส่วนบนโรงพยาบาลศรีนครินทร์. ศรีนครินทร์เวชสาร 2557;29(3):269-75.
6. นัทธมน วุทธานนท์ และคณะ. การพัฒนาการจัดการความปวดทางการพยาบาลในผู้ป่วยศัลยกรรม. วารสารคณะพยาบาลศาสตร์มหาวิทยาลัยบูรพา 2551;16(4):1-11.
7. นิตยา ธีรวิโรจน์, อมรรัตน์ คงนุรัตน์, ทรงพร กว้างนอก และคณะ. การศึกษาสภาพการจัดการความปวดในผู้ป่วยหลังผ่าตัดทางออร์โธปิดิกส์ โรงพยาบาลบุรีรัมย์. วารสารสมาคมพยาบาลสาขา ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ 2554;29(4):1-39.
8. บุษรา ดาวเรือง, นิโรบล กนก สุนทรรัตน์, ดรุณี ชุณหะวัต. ผลของโปรแกรมการจัดการความปวดหลังผ่าตัดโรคกระดูกและข้อ ต่อความรู้ของพยาบาลการรับรู้ของผู้ป่วยต่อการปฏิบัติพยาบาลและต่อผลลัพธ์ของการจัดการความปวด. รามาธิบดีพยาบาลสาร 2555;18(3):358-71.
9. จิราภี สุนทรกุล ณ ชลบุรี, สุธีรา จักรกุล เหลืองสุขเจริญ. การประเมินผลการจัดการความปวดเฉียบพลันในโรงพยาบาลรามาธิบดี. รามาธิบดีพยาบาลสาร 2552;15(3):303-14.
10. จันทรา อรัญโชติ. การพัฒนาแนวปฏิบัติการจัดการความปวดหลังผ่าตัดในห้องพักฟื้นโรงพยาบาลกาฬสินธุ์. วารสารวิจัยและพัฒนาระบบสุขภาพ 2557;7(1):28-38.
11. อรพรรณ ไชยชาติ, วงจันทร์ เพชรพิเชฐเชียร, ศศิธร พุมดวง. ศึกษาความรุนแรงของความปวด ปัจจัยส่วนบุคคล ความคาดหวัง และความพึงพอใจของผู้ป่วยต่อการจัดการกับความปวดหลังผ่าตัดช่องท้องของทีมสุขภาพ. สงขลานครินทร์เวชสาร 2549;24(2):101-9.
12. เสาวนันทา เลิศพงษ์ และนงลักษณ์ สุศร. การศึกษาผลการจัดการความปวดในผู้ป่วยหลังผ่าตัดในห้องพักฟื้น ในกลุ่มงานวิสัญญีวิทยาโรงพยาบาลสุรินทร์. วารสารการแพทย์โรงพยาบาลศรีสะเกษ สุรินทร์ บุรีรัมย์ 2557;29(2):93-101.
13. มนัสนันท์ ศิริสกุลเวโรจน์. ประสิทธิผลของการใช้แนวทางเวชปฏิบัติ การระงับปวดหลังผ่าตัด ต่อการบรรเทาปวดในผู้ป่วยที่ได้รับยาระงับความรู้สึกแบบทั่วไปในสถาบันบำราศนราดูร. วารสารวิจัยทางวิทยาศาสตร์สุขภาพ 2552;3(2):22-31.
14. สรชัย ศรีสุมะ. สรีรวิทยาระบบหายใจ. (ออนไลน์). ภาควิชาสรีรวิทยา คณะแพทยศาสตร์ศิริราช
พยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล. [เข้าถึงเมื่อ 15 ก.พ. 2560]. เข้าถึงได้จาก URL : http://www.ps.si.mahidol.ac.th/courseware/storeresources/51_SS_Resp1.pdf
15. พงค์ภารดี เจาะฑะเกษตริน และคณะ. บำบัดความปวด. กรุงเทพฯ: หน่วยระงับปวด ภาควิชาวิสัญญีวิทยา คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาลมหาวิทยาลัยมหิดล; 2547.
Downloads
เผยแพร่แล้ว
How to Cite
ฉบับ
บท
License
ลิขสิทธิ์บทความเป็นของผู้เขียนบทความ แต่หากผลงานของท่านได้รับการพิจารณาตีพิมพ์ลงวารสารแพทย์เขต 4-5 จะคงไว้ซึ่งสิทธิ์ในการตีพิมพ์ครั้งแรกด้วยเหตุที่บทความจะปรากฎในวารสารที่เข้าถึงได้ จึงอนุญาตให้นำบทความในวารสารไปใช้ประโยชน์ได้ในเชิงวิชาการโดยจำเป็นต้องมีการอ้างอิงถึงชื่อวารสารอย่างถูกต้อง แต่ไม่อนุญาตให้นำไปใช้ในเชิงพาณิชย์
