ปัจจัยที่สัมพันธ์กับการลดลงของการทำงานไต หลังการเกิดภาวะไตบาดเจ็บเฉียบพลันในผู้ป่วยที่ได้รับการรักษาในโรงพยาบาลราชบุรี
คำสำคัญ:
ภาวะไตบาดเจ็บเฉียบพลัน, อัตราการกรองของไต, โรคไตเรื้อรัง, โรคไตเรื้อรังรายใหม่, โรคไตเรื้อรังระยะที่เป็นมากขึ้นบทคัดย่อ
วัตถุประสงค์: วัตถุประสงค์หลัก เพื่อศึกษาปัจจัยที่สัมพันธ์กับอัตราการเปลี่ยนแปลงค่าการทำงานไตในรูปประมาณอัตราการกรองของไต (estimated glomerular filtration rate; eGFR) ที่ 2 ปี หลังการเกิดภาวะไตบาดเจ็บเฉียบพลัน (acute kidney injury; AKI) วัตถุประสงค์รอง เพื่อศึกษาอุบัติการณ์ AKI อัตราตายในโรงพยาบาล อัตราการให้การบำบัดทดแทนไต และเปรียบเทียบ eGFR ก่อนและหลังการเกิด AKI ที่ 1 ปี และ 2 ปี
วิธีการศึกษา: วิเคราะห์ข้อมูลย้อนหลังจากฐานข้อมูลที่เก็บไปข้างหน้า ประชากรที่ทำการศึกษา คือ ผู้ป่วยในที่ได้รับการวินิจฉัย AKI ในการบันทึกตามระบบ ICD 10 ในช่วงเวลา 1 ปี ตั้งแต่วันที่ 1 มิถุนายน 2557 ถึง 1 พฤษภาคม 2558 โดยศึกษาถึงข้อมูลทั่วไปของผู้ป่วย อุบัติการณ์การเกิด AKI อัตราการให้การบำบัดทดแทนไตในรูปความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และการเปรียบเทียบค่าเฉลี่ย eGFR ในระยะเวลาต่างๆ ด้วยสถิติ one-way ANOVA และวิเคราะห์ปัจจัยที่สัมพันธ์กับอัตราการลดลงค่า eGFR น้อยกว่าหรือเท่ากับร้อยละ 25 และมากกว่าร้อยละ 25 ก่อนและหลังการเกิด AKI ที่ 2 ปี โดยใช้สถิติ binary logistic regression
ผลการศึกษา: จำนวนผู้ป่วยที่มีภาวะไตบาดเจ็บเฉียบพลันทั้งหมด 1,342 ราย พบอุบัติการณ์ AKI ร้อยละ 2.9 อัตราการตายในโรงพยาบาล ร้อยละ 30 อัตราการให้การบำบัดแทนไต ร้อยละ 7.5 ผู้ป่วยที่เข้าเกณฑ์การศึกษา 103 ราย พบค่าเฉลี่ย eGFR ลดลง 10 และ 11.6 มิลลิเมตรต่อนาทีต่อ 1.73 ตารางเมตรที่ 1 ปี (p< 0.001) และ 2 ปี (p<0.001) ตามลำดับ เมื่อเทียบกับค่าการทำงานไตพื้นฐาน (baseline renal function) อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ พบอุบัติการณ์โรคไตเรื้อรังรายใหม่ (incident chronic kidney disease) ร้อยละ 6.3 และโรคไตเรื้อรังระยะที่เป็นมากขึ้น (progression chronic kidney disease) ร้อยละ 17.9 และปัจจัยที่สัมพันธ์กับ อัตราการลดลงของ eGFR มากกว่าร้อยละ 25 ได้แก่ ผู้ป่วยโรคเบาหวานพบความเสี่ยง 2.4 เท่า (OR =2.4, 95% CI 1.1-5.6, p=0.035) มากกว่าผู้ป่วยที่ไม่เป็นเบาหวาน โรคไตเรื้อรังพบความเสี่ยง 3.4 เท่า (OR=3.4, 95% CI1.5-8.0, p=0.005) มากกว่าผู้ป่วยที่ไม่เป็นโรคไตเรื้อรัง และการฟื้นการทำงานของไตลดความเสี่ยงได้ร้อยละ 95 (OR= 0.045, 95% CI 0.005-0.376, p=0.004) เมื่อเทียบกับผู้ป่วยที่การทำงานไตไม่ฟื้นขณะอยู่ในโรงพยาบาล
สรุป: ภาวะไตบาดเจ็บเฉียบพลันเป็นปัจจัยเสี่ยงสำคัญ ที่มีผลทำให้การทำงานไตลดลงอย่างมีนัยสำคัญ โดยเฉพาะในกลุ่มเสี่ยง ได้แก่ ผู้ป่วยที่เป็นเบาหวานและโรคไตเรื้อรังเดิม ควรได้รับการติดตามต่อเนื่องและให้การดูแลรักษาที่เหมาะสม เพื่อชะลอการเสื่อมของไตในอนาคต
References
2. Susantitaphong P, Cruz DN, Cerda J, et al. World incidence of AKI: a meta-analysis. Clin J Am Soc Nephrol 2012;8:1482-93.
3. Uchino S, Bellom R, Goldsmith D, et al. An assessment of the RIFLE criteria for acute renal failure in hospitalized patients. Crit Care Med 2006;34:1913-7.
4. Chawla LS, Amdur RL, Amodeo S, et al. The severity of acute kidney injury predict progression to chronic kidney disease. Kidney Int 2011;79:1361-9.
5. Chertow GM, Burdick E, Honour M, et al. Acute kidney injury, mortality, length of stay, and costs in hospitalized patients. J Am Soc Nephrol 2005;16:3365-70.
6. International Society of Nephrology. AKI-0by25 [internet]. [n.d.] [cited 2018 October 20]. Available from: URL: https://www.theisn.org/all-articles/616-0by25#acutekidney-injury-aki
7. Basile DP, Donohoe D, Roethe K, et al. Renal ischemic injury results in permanent damage to peritubular capillaries and influences long-term function. Am J Physiol Renal Physiol 2001;281:F887-99.
8. Venkatachalam MA, Griffin KA, Lan R, et al. Acute kidney injury: a springboard for progression in chronic kidney disease. AM J Physiol Renal Physiol 2010;298:F1078-94.
9. Bonventre JV, Zuk A. Ischemic acute renal failure: an inflammatory disease? Kidney Int 2004;66:480-5.
10. Lo LJ, Go As, Chertow GM, et al. Dialysis requiring acute renal failure increases the risk of progressive chronic kidney disease. Kidney Int 2009;76:893-9.
11. Ishani A, Xue JL, Himmelfarb J, et al. Acute kidney injury increases risk of ESRD among elderly. J Am Soc Nephrol 2009;20:223-8.
12. Bucaloiu ID, Kirchner HL, Norfold ER, et al. Increased risk of death and de novo chronic kidney disease following reversible acute kidney injury. Kidney Int 2012;81:477-85.
13. O’Hare AM, Batten A, Burrows NR, et al. Trajectories of kidney function decline in the 2 years before initiation of long term dialysis. Am J Kidney Di 2012;59:513-22.
14. วรพจน์ เตรียมตระการผล, วิจิตรา คงคา. ผลกระทบและอุบัติการณ์ของภาวะไตวายฉับพลัน: ข้อมูลการศึกษาระยะเวลา 1 ปี ของโรงพยาบาลศูนย์แห่งหนึ่งในประเทศไทย. ศรีนครินทร์เวชสาร 2559;31(2):178-84.
15. Khwaja A. KDIGO clinical practice guideline for acute kidney injury. Nephron Clin Pract 2012;120:c179-84.
16. Pannu N, James M, Hemmelgarn BR, et al. Modification of outcomes after acute kidney injury by the presence of CKD. Am J Kidney Dis 2011;58:206-13.
17. Pannu N, James M, Hemmelgarn B, et al. Association between AKI, recovery of renal function, and long-term outcomes after hospital discharge. Clin J Am Soc Nephrol 2013;8:194–202.
18. Go AS, Parikh CR, Ikizler TA, et al. The assessment, serial evaluation, and subsequent sequelae of acute kidney injury (ASSESS-AKI) study: design and methods. BMC Nephrol 2010;11:22.
19. Ingsathit A, Thakkinstian A, Chaiprasert A, et al. Prevalence and risk factors of chronic kidney disease in the Thai adult population: Thai SEEK study. Nephrol Dial Transplant 2010;25:1567-75.
20. สุจิณ สรรพมงคล. ภาวะไตวายเฉียบพลันในผู้ป่วยที่ได้รับการล้างไต ในโรงพยาบาลพุทธชินราชในปีงบประมาณ 2550.พุทธชินราชเวชสาร 2551;25:247-52.
21. Pisitsak C, Chittawatanarat K, Wacharasint P, et al. Prevalence, Outcomes and Risk factors of Acute Kidney Injury in Surgical Intensive Care Unit: A Multi-Center Thai University-Based Surgical Intensive Care Units Study (THAI-SICU Study). J Med Assoc Thai 2016;99 Suppl 6:s193-s200.
22. Ishani A, Nelson d, Clothier B, et al. The magnitude of acute serum creatinine increase after cardiac surgery and the risk of chronic kidney disease, progression of kidney disease, and death. Arch Intern Med 2011;171;226-33.
23. Go AS, Chertow GM, Fan D, et al. Chronic kidney disease and the risks of death, cardiovascular events, and hospitalization. N Engl J Med 2004;351:1296–305.
24. Ponte B, Felipe C, Muriel A, et al. Longterm functional evaluation after an acute kidney injury: a 10 year study. Nephrol Dial Transplant 2008;23:3859-66.
25. Coca SG, Singanamala S, Parikh CR. Chronic kidney disease after acute kidney injury: a systematic review and meta-analysis. Kidney Int 2012;81:442–8.
26. Mehta RH, Grab JD, O’Brien SM, et al. Bedside tool for predicting the risk of postoperative dialysis in patients undergoing cardiac surgery. Circulation 2006; 114:2208-16.
27. Girman CJ, Kou TD, Brodovicz K, et al. Risk of acute renal failure in patients with Type 2 diabetes mellitus. Diabet Med 2012;29:614-21.
28. Venot M, Weis L, Clec’h C, et al. Acute Kidney Injury in Severe Sepsis and Septic Shock in Patients with and without Diabetes Mellitus: A Multicenter Study. PLoS One 2015;10:e0127411.
29. Thakar CV, Christianson A, Himmelfarb J, et al. Acute kidney injury episodes and chronic kidney disease risk in diabetes mellitus. Clin J Am Soc Nephrol 2011;6:2567-72.
30. Amdur RL, Chawla LS, Amodeo S, et al. Outcomes following diagnosis of acute renal failure in U.S. veterans: focus on acute tubular necrosis. Kidney Int 2009;76:1089-97.
31. Coca SG, Yusuf B, Shlipak MG, et al. Longterm risk of mortality and other adverse outcomes after acute kidney injury: a systematic review and meta-analysis. Am J Kidney Dis 2009;53:961-73.
32. Bartholomew BA, Harjai KJ, Dukkipati S, et al. Impact of nephropathy after percutaneous coronary intervention and a method for risk stratification. Am J Cardiol 2004;93:1515-9.
33. Pannu N, James M, Hemmelgarn B, et al. Association between AKI, recovery of renal function, and long-term outcomes after hospital discharge. Clin J Am Soc Nephrol 2013;8:194-202.
34. National Kidney Foundaiton. K/DOQI clinical practice guideline for chronic kidney disease: evaluation, classification, and stratification. Am J Kidney Dis 2002;39(2 Suppl 1):S1-S266.
35. Wald R, Quinn RR, Luo J, et al. Chronic dialysis and death among survivors of acute kidney injury requiring dialysis. JAMA 2009;302:1179-85.
Downloads
เผยแพร่แล้ว
How to Cite
ฉบับ
บท
License
ลิขสิทธิ์บทความเป็นของผู้เขียนบทความ แต่หากผลงานของท่านได้รับการพิจารณาตีพิมพ์ลงวารสารแพทย์เขต 4-5 จะคงไว้ซึ่งสิทธิ์ในการตีพิมพ์ครั้งแรกด้วยเหตุที่บทความจะปรากฎในวารสารที่เข้าถึงได้ จึงอนุญาตให้นำบทความในวารสารไปใช้ประโยชน์ได้ในเชิงวิชาการโดยจำเป็นต้องมีการอ้างอิงถึงชื่อวารสารอย่างถูกต้อง แต่ไม่อนุญาตให้นำไปใช้ในเชิงพาณิชย์
