การเยี่ยมบ้านแนวใหม่แบบผสมผสานคลินิกแอทโฮม

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาพฤติกรรมการดูแลตนเองและปัจจัยที่มีผลต่อพฤติกรรมการดูแลตนเองของผู้สูงอายุที่เป็นโรคเบาหวานในอำเภอด่านมะขามเตี้ย จังหวัดกาญจนบุรี และศึกษาผลการจัดระบบบริการโดยการสนับสนุนจากบุคลากรสาธารณสุขและครอบครัว

วิธีการศึกษา: ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการดูแลตนเองของผู้สูงอายุที่เป็นโรคเบาหวานในอำเภอด่านมะขามเตี้ย จังหวัดกาญจนบุรี เป็นแบบผสมผสานการวิจัยเชิงปริมาณและคุณภาพ กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้สูงอายุที่มีอายุตั้งแต่ 60 ปีขึ้นไป ที่มารับการรักษา รพ.สต. ในเขตรับผิดชอบของอำเภอด่านมะขามเตี้ยและโรงพยาบาลด่านมะขามเตี้ย อำเภอด่านมะขามเตี้ย จังหวัดกาญจนบุรี และสุ่มตัวอย่างโดยวิธีการสุ่มอย่างง่าย จำนวน 307 คน เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสอบถามและการสัมภาษณ์เชิงลึก วิเคราะห์ข้อมูลด้วยเครื่องคอมพิวเตอร์โปรแกรมสำเร็จรูปโดยใช้สถิติวิเคราะห์เชิงพรรณา และวิเคราะห์ความสัมพันธ์โดยค่า ไค-สแควร์ สัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์แบบเพียร์สันและการทดสอบของฟิชเชอร์ (Fisher exact test) และวิเคราะห์เชิงคุณภาพโดยการวิเคราะห์เชิงเนื้อหา สำหรับการศึกษาเปรียบเทียบพฤติกรรมการดูแลตนเองของผู้สูงอายุที่เป็นโรคเบาหวานในอำเภอด่านมะขามเตี้ย จังหวัดกาญจนบุรี ใช้การวิเคราะห์ด้วยการทดสอบค่าที

ผลการศึกษา: เมื่อหาความสัมพันธ์ พบว่า ปัจจัยส่วนบุคคล คือ อายุ รายได้ ระดับการศึกษา การได้รับแรงสนับสนุนจากกลุ่มบุคคลโดยรวม ความรู้ในการปฏิบัติตนขณะป่วย การรับรู้ต่อภาวะสุขภาพโดยรวม การรับรู้โอกาสเสี่ยงและความรุนแรงของภาวะแทรกซ้อน การรับรู้ประโยชน์ในการดูแลตนเอง การรับรู้ความสามารถในการดูแลตนเอง และการรับรู้ต่อความสามารถตนเอง มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการดูแลตนเองของผู้สูงอายุที่เป็นโรคเบาหวาน ในอำเภอด่านมะขามเตี้ย จังหวัดกาญจนบุรี อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 และเมื่อเปรียบเทียบความรู้ในการปฏิบัติตนเองขณะเป็นโรคเบาหวาน การรับรู้ภาวะสุขภาพโดยรวม การได้รับแรงสนับสนุนในภาพรวม และพฤติกรรมการดูแลตนเองโดยรวม พบว่า มีความแตกต่างกันระหว่างกลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุม อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 ส่วนการรับรู้ความสามารถในการดูแลสุขภาพขณะเป็นโรคเบาหวานไม่มีความแตกต่างกันระหว่างกลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุม          

สรุป: เปรียบเทียบพฤติกรรมการดูแลตนเองของผู้สูงอายุที่เป็นโรคเบาหวานในอำเภอด่านมะขามเตี้ย จังหวัดกาญจนบุรี ที่ได้รับการจัดระบบบริการเยี่ยมบ้านแบบแอทโฮมโดยทีมสหวิชาชีพ พบว่า ผู้สูงอายุที่เป็นโรคเบาหวาน กลุ่มทดลองมีความรู้ในการปฏิบัติตน การรับรู้ภาวะสุขภาพโดยรวม การได้รับแรงสนับสนุนทางสังคมในภาพรวม และพฤติกรรมการดูแลตนเองภายหลังการได้รับโปรแกรมแตกต่างจากก่อนทดลองอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 ส่วนการรับรู้ความสามารถตนเองในการดูแลสุขภาพ ไม่มีความแตกต่างจากกลุ่มควบคุมอย่าง มีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05