การศึกษาเปรียบเทียบการเกิดเบาหวานขณะตั้งครรภ์ในช่วง 24–28 สัปดาห์ ระหว่างกลุ่มที่มีผล การตรวจความทนต่อกลูโคส 100 กรัม ปกติและผิดปกติ 1 ค่า จากการตรวจก่อนอายุครรภ์ 24 สัปดาห์
คำสำคัญ:
ภาวะเบาหวานขณะตั้งครรภ์, ผลผิดปกติ 1 ค่า, การตรวจความทนต่อกลูโคสขนาด 100 กรัมบทคัดย่อ
วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาเปรียบเทียบการเกิดเบาหวานขณะตั้งครรภ์ (gestational diabetes: GDM) ในช่วงอายุครรภ์ 24–28 สัปดาห์ ในหญิงตั้งครรภ์ที่มีผลการตรวจความทนต่อกลูโคส 100 กรัมปกติและผิดปกติ 1 ค่า จากการตรวจก่อน อายุครรภ์ 24 สัปดาห์
วิธีการศึกษา: การวิจัยครั้งนี้เป็นการศึกษาไปข้างหน้า (prospective cohort study) ดำเนินการ ในหญิงตั้งครรภ์ที่มาฝากครรภ์ ที่คลินิกฝากครรภ์ โรงพยาบาลอำนาจเจริญ ระหว่างเดือนมกราคม พ.ศ. 2565 ถึงเดือนธันวาคม พ.ศ. 2567 ผู้เข้าร่วมที่ได้รับการตรวจความทนต่อกลูโคส 100 กรัม ก่อนอายุครรภ์ 24 สัปดาห์ ถูกแบ่งเป็น 2 กลุ่ม: กลุ่มผลปกติ และกลุ่มผลผิดปกติ 1 ค่า ผู้เข้าร่วมทั้งหมดได้รับการตรวจความทนต่อกลูโคส 100 กรัม (OGTT) ซ้ำที่อายุครรภ์ 24–28 สัปดาห์ เพื่อวินิจฉัยภาวะเบาหวานขณะตั้งครรภ์ โดยใช้สถิติ chi-square test และ logistic regression เพื่อวิเคราะห์ความสัมพันธ์และปรับค่าปัจจัยร่วม
ผลการศึกษา: ผู้เข้าร่วมทั้งหมด 512 ราย กลุ่มที่มีผลผิดปกติ 1 ค่า (n = 60) มีอุบัติการณ์การเกิดภาวะเบาหวานขณะตั้งครรภ์สูงถึง ร้อยละ 66.7 เทียบกับกลุ่มปกติ (n = 452) ที่มีอุบัติการณ์ ร้อยละ 9.5 (p < .001) หลังการปรับปัจจัยร่วม (ภาวะมารดาอ้วน; ประวัติคลอดทารกน้ำหนัก ≥4,000 กรัม; และประวัติญาติสายตรงเป็นเบาหวาน) ผลผิดปกติ 1 ค่า เป็นปัจจัยทำนายอิสระที่สำคัญที่สุดต่อการเกิดภาวะเบาหวานขณะตั้งครรภ์ (adjusted OR 17.3; 95% CI 9.1–32.7) นอกจากนี้ กลุ่มเบาหวานขณะตั้งครรภ์ที่มาจากกลุ่มที่มีผลการตรวจผิดปกติ 1 ค่า มีสัดส่วนที่ต้องใช้อินซูลิน/ยา (GDMA2) สูงกว่าอย่างมีนัยสำคัญ (30.0% เทียบกับ 7.0%; p < .001)
สรุป: ผลตรวจ OGTT 100 กรัม ผิดปกติ 1 ค่า ก่อนอายุครรภ์ 24 สัปดาห์ เป็นปัจจัยทำนายที่สำคัญอย่างยิ่งต่อการเกิดภาวะเบาหวานขณะตั้งครรภ์ หญิงตั้งครรภ์กลุ่มนี้ควรถือเป็นกลุ่มความเสี่ยงสูงที่แตกต่างจากกลุ่มปกติ และจำเป็นต้องได้รับการเฝ้าระวังอย่างใกล้ชิดร่วมกับการตรวจซ้ำ เพื่อการวินิจฉัยและจัดการที่ทันท่วงที
เอกสารอ้างอิง
U.S. Preventive Services Task Force. Screening for gestational diabetes mellitus: recommendation statement. Am Fam Physician. 2014;90(11):790–4.
กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข. แนวเวชปฏิบัติการดูแลหญิงตั้งครรภ์ที่มีภาวะเบาหวานขณะตั้งครรภ์. กรุงเทพมหานคร: กรมอนามัย; 2564.
สมาคมโรคเบาหวานแห่งประเทศไทย. แนวทางเวชปฏิบัติสำหรับโรคเบาหวาน 2566. กรุงเทพมหานคร: สมาคมโรคเบาหวาน; 2566.
Sirirat S, Boriboonhirunsarn D, Ruangvutilert P, Yapan P. Prevalence of gestational diabetes mellitus among women with lower risk for gestational diabetes in Siriraj Hospital. Thai J Obstet Gynaecol. 2022;30(5):313–20.
ElSayed NA, Aleppo G, Aroda VR, Bannuru RR, Brown FM, Bruemmer D, et al. 2. Classification and diagnosis of diabetes: Standards of care in diabetes-2023. Diabetes Care. 2023;46(suppl 1):S19–40. doi: 10.2337/dc23-S002.
International Association of Diabetes and Pregnancy Study Groups Consensus Panel, Metzger BE, Gabbe SG, Persson B, Buchanan TA, Catalano PA, et al. International association of diabetes and pregnancy study groups recommendations on the diagnosis and classification of hyperglycemia in pregnancy. Diabetes Care. 2010;33(3):676–82. doi: 10.2337/dc09-1848.
Carpenter MW, Coustan DR. Criteria for screening tests for gestational diabetes. Am J Obstet Gynecol. 1982;144(7):768–73. doi: 10.1016/0002-9378(82)90349-0.
Landon MB, Gabbe SG. Gestational diabetes mellitus. In: Gabbe SG, Niebyl JR, Simpson JL, Landon MB, Galan HL, Jauniaux ERM, et al, editors. Obstetrics: Normal and problem pregnancies. 7th ed. Philadelphia: Elsevier; 2016. 689–707.
Roeckner JT, Sanchez-Ramos L, Jijon-Knupp R, Kaunitz AM. Single abnormal value on 3-hour oral glucose tolerance test during pregnancy is associated with adverse maternal and neonatal outcomes: a systematic review and meta analysis. Am J Obstet Gynecol. 2016;215(3):287–97. doi: 10.1016/j.ajog.2016.04.040.
Kang S, Kim MH, Kim MY, Hong JS, Kwak SH, Choi SH, et al. Progression to gestational diabetes mellitus in pregnant women with one abnormal value in repeated oral glucose tolerance tests. Diabetes Metab J. 2019;43(5):607–14. doi: 10.4093/dmj.2018.0159.
Lee SU, Hong S, Choi SK, Kim SM, Shin JE, Kil KC, et al. Glucose tolerance test with a single abnormal value as a predictor of type 2 diabetes mellitus: a multicenter retrospective study. Sci Rep. 2024;14(1):6792. doi: 10.1038/s41598-024-57535-8.
Berezowsky A, Raban O, Aviram A, Zafrir-Danieli H, Krispin E, Hadar E. Glucose tolerance test with a single abnormal value in pregnancy and the risk of type-2 diabetes mellitus. Arch Gynecol Obstet. 2022;305(4):869–75. doi: 10.1007/s00404-021-06207-3.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
ลิขสิทธิ์บทความเป็นของผู้เขียนบทความ แต่หากผลงานของท่านได้รับการพิจารณาตีพิมพ์ลงวารสารแพทย์เขต 4-5 จะคงไว้ซึ่งสิทธิ์ในการตีพิมพ์ครั้งแรกด้วยเหตุที่บทความจะปรากฎในวารสารที่เข้าถึงได้ จึงอนุญาตให้นำบทความในวารสารไปใช้ประโยชน์ได้ในเชิงวิชาการโดยจำเป็นต้องมีการอ้างอิงถึงชื่อวารสารอย่างถูกต้อง แต่ไม่อนุญาตให้นำไปใช้ในเชิงพาณิชย์
