ความสัมพันธ์ระหว่างปัญหาการนอนในผู้ป่วยเด็กสมาธิสั้นและออทิสติก ต่อระดับความเครียดและปัญหาการนอนในผู้ดูแล
คำสำคัญ:
สมาธิสั้น, ออทิสติก, ปัญหาการนอนหลับ, สุขภาวการณ์นอน, ความเครียดของผู้ดูแลบทคัดย่อ
ความเป็นมาและความสำคัญ: ปัญหาการนอนเป็นหนึ่งในอาการร่วมที่พบได้บ่อย ในผู้ป่วยเด็กโรคสมาธิสั้นและโรคออทิสติก แต่ไม่ค่อยได้รับการตรวจประเมิน เนื่องจากไม่ใช่อาการหลัก รวมทั้งการประเมินผลกระทบต่อผู้ป่วยเด็กและผู้ดูแลยังไม่ชัดเจน การทำความเข้าใจปัญหาการนอนหลับในเด็กโรคสมาธิสั้นและโรคออทิสติก รวมทั้งผลกระทบจึงเป็นพื้นฐานสำคัญในการพัฒนาแนวทางการดูแลรักษาและให้ความช่วยเหลืออย่างเป็นองค์รวม แก่ผู้ป่วยและครอบครัวอย่างมีประสิทธิภาพต่อไป วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างปัญหาการนอนของผู้ป่วยเด็กโรคสมาธิสั้นและผู้ป่วยเด็กโรคออทิสติก กับระดับความเครียดและปัญหาการนอนของผู้ดูแล วิธีการศึกษา: การศึกษาแบบภาคตัดขวาง (cross-sectional study) โดยเก็บข้อมูลผู้ดูแลเด็กโรคสมาธิสั้นและโรคออทิสติก ช่วงอายุ 2–13 ปี ที่มารับบริการ ในคลินิกสุขภาพจิตเด็กและวัยรุ่น โรงพยาบาลกระทุ่มแบน จังหวัดสมุทรสาคร ในช่วงเดือน มกราคม–มิถุนายน พ.ศ. 2568 ทำการเก็บข้อมูลทั่วไป ประเมินปัญหาการนอนของเด็กและผู้ดูแล โดยใช้แบบสอบถามปัญหาการนอนของเด็กฉบับภาษาไทย (children's sleep habits questionnaire; CSHQ Thai version) และแบบประเมินตัวชี้วัดคุณภาพการนอนหลับฉบับภาษาไทย (sleep condition indicator: SCI Thai version) และประเมินระดับความเครียดของผู้ดูแลโดยใช้แบบประเมินความเครียดฉบับศรีธัญญา (ST-5) นำเสนอข้อมูลเป็นจำนวน ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และคำนวณความสัมพันธ์แบบ 2 ตัวแปร ด้วย Spearman rank correlation coefficient ที่ค่าความเชื่อมั่น ร้อยละ 95
ผลการศึกษา: ผู้ดูแลจำนวน 126 คน เป็นผู้ดูแลเด็กสมาธิสั้น จำนวน 80 คน และผู้ดูแลเด็กออทิสติก จำนวน 46 คน พบว่า เด็กกลุ่มสมาธิสั้นมีคะแนนเฉลี่ย 50.26 ± 10.20 และมีปัญหาการนอน ร้อยละ 83.8 ส่วนกลุ่มออทิสติกมีคะแนนเฉลี่ย 51.65 ± 9.51 และมีปัญหาการนอน ร้อยละ 89.1 ลักษณะอาการย่อยที่พบมากที่สุด ได้แก่ การไม่ยอมเข้านอน รองลงมา คือ ระยะเวลาการนอน และความวิตกกังวลก่อนนอน สำหรับผู้ดูแล พบว่าผู้ดูแลเด็กสมาธิสั้นมีปัญหาการนอน ร้อยละ 61.2 และมีภาวะความเครียด ร้อยละ 26.4 ขณะที่ผู้ดูแลเด็กออทิสติกมีปัญหาการนอน ร้อยละ 50 และมีภาวะความเครียด ร้อยละ 31.8 ปัญหาการนอนของเด็กทั้งกลุ่มสมาธิสั้นและออทิสติกมีความสัมพันธ์กับสุขภาวะการนอนหลับของผู้ดูแลอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < .01) และสัมพันธ์กับระดับความเครียดของผู้ดูแลอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < .001)
สรุป: ปัญหาการนอนในผู้ป่วยเด็กสมาธิสั้นและออทิสติกมีความสัมพันธ์ต่อระดับความเครียดและปัญหาการนอนในผู้ดูแล อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ดังนั้น เพื่อบรรลุเป้าหมายการดูแลผู้ป่วยแบบองค์รวม ควรมีการประเมินปัญหาการนอนในเด็กและผู้ดูแล รวมถึงการติดตามระดับความเครียดของผู้ดูแลอย่างต่อเนื่อง
เอกสารอ้างอิง
Zablotsky B, Black LI, Maenner MJ, Schieve LA, Danielson ML, Bitsko RH, et al. Prevalence and trends of developmental disabilities among children in the United States: 2009–2017. Pediatrics. 2019;144(4):e20190811. doi: 10.1542/peds.2019-0811.
Plubrukarn R, Piyasil V, Moungnoi P, Tanprasert S, Chutchawalitsakul V. Trend study of autistic spectrum disorders at Queen Sirikit National Institute of Child Health. J Med Assoc Thai. 2005;88(7):891–7.
Arrirak N, Sombuteyotha K, Bourneow C, Namwong T, Glangkarn S. Prevalence of ADHD and factors for parent's participation in the care of children with ADHD, Yasothon, Thailand. J Educ Health Promot. 2024;12:423. doi: 10.4103/jehp.jehp_475_23.
ระบบคลังข้อมูลด้านการแพทย์และสุขภาพ. ผู้ป่วยโรคสมาธิสั้นและออทิสติกเข้าถึงบริการ(workload) [อินเทอร์เน็ต]. 2566 [เข้าถึงเมื่อ วันที่ 16 สิงหาคม 2568]; เข้าถึงได้จาก: https://hdc.moph.go.th/spk/public/standard-report-detail/90ccfbfd92f7d1bdd89d0cfd8b4e46ec
Mannion A, Leader G. Relationship between child sleep problems in autism spectrum disorder and parent mental health and well-being. Sleep Med. 2023;109:4–10. doi: 10.1016/j.sleep.2023.05.009.
Bondopandhyay U, McGrath J, Coogan AN. Associations between sleep problems in children with ADHD and parental insomnia and ADHD symptoms. PLoS One. 2024; 19(5):e0298377. doi: 10.1371/journal.pone.0298377.
ธีร์วรา ธินันท์, สุดารัตน์ ศิริศักย์พาณิชย์, จริยา ทะรักษา. ปัญหาการนอนและปัจจัยที่เกี่ยวข้องในเด็กที่มีภาวะออทิซึมสเปกตรัมที่รักษาในโรงพยาบาลศิริราช. 2563;59(1):52–64.
Mulraney M, Giallo R, Lycett K, Mensah F, Sciberras E. The bidirectional relationship between sleep problems and internalizing and externalizing problems in children with ADHD: a prospective cohort study. Sleep Med. 2016;17:45–51. doi: 10.1016/j.sleep.2015.09.019.
Han GT, Trevisan DA, Abel EA, Cummings EM, Carlos C, Bagdasarov A, et al. Associations between sleep problems and domains relevant to daytime functioning and clinical symptomatology in autism: A meta-analysis. Autism Res. 2022;15(7):1249–60. doi: 10.1002/aur.2758.
Disayawanwat P, Pityaratstian N. Development of children’s sleep habit questionnaire Thai version. Chula Med J. 2016;60(3):297–312.
Pitakkittiporn A, Sithinamsuwan P. The development of sleep condition indicator (SCI) Thai version to diagnose and follow up Thai patients with insomnia. Thai J Neur. 2024;40(1):1–12.
อรวรรณ ศิลปกิจ. แบบวัดความเครียดฉบับศรีธัญญา. วารสารสมาคมจิตแพทย์แห่งประเทศไทย. 2551;16(3):177–85.
Bond L, McTiernan D, Connaughton M, Heron EA, Coogan AN, McGrath J. Sleep problems in children and adolescents in an attention deficit hyperactivity disorder service. Ir J Psychol Med. 2023:1–9. doi: 10.1017/ipm.2023.41.
Wang G, Liu Z, Xu G, Jiang F, Lu N, Baylor A, et al. Sleep disturbances and associated factors in Chinese children with autism spectrum disorder: A retrospective and cross-sectional study. Child Psychiatry Hum Dev. 2016;47(2):248–58. doi: 10.1007/s10578-015-0561-z.
Rossignol DA, Frye RE. Melatonin in autism spectrum disorders. Curr Clin Pharmacol. 2014;9(4):326–34. doi: 10.2174/15748847113086660072.
Aral A, Bozkurt A, Usta MB. Child sleeping behaviors that influence sleep problems in parents of children with autism spectrum disorder: preliminary study. Psychiatry Clin Psychopharmacol. 2015;25:S104–5.
Martin CA, Papadopoulos N, Chellew T, Rinehart NJ, Sciberras E. Associations between parenting stress, parent mental health and child sleep problems for children with ADHD and ASD: Systematic review. Res Dev Disabil. 2019;93:103463 doi: 10.1016/j.ridd.2019.103463.
Hayes SA, Watson SL. The impact of parenting stress: a meta-analysis of studies comparing the experience of parenting stress in parents of children with and without autism spectrum disorder. J Autism Dev Disord. 2013;43(3):629–42. doi: 10.1007/s10803-012-1604-y.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
ลิขสิทธิ์บทความเป็นของผู้เขียนบทความ แต่หากผลงานของท่านได้รับการพิจารณาตีพิมพ์ลงวารสารแพทย์เขต 4-5 จะคงไว้ซึ่งสิทธิ์ในการตีพิมพ์ครั้งแรกด้วยเหตุที่บทความจะปรากฎในวารสารที่เข้าถึงได้ จึงอนุญาตให้นำบทความในวารสารไปใช้ประโยชน์ได้ในเชิงวิชาการโดยจำเป็นต้องมีการอ้างอิงถึงชื่อวารสารอย่างถูกต้อง แต่ไม่อนุญาตให้นำไปใช้ในเชิงพาณิชย์
