การพยาบาลผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง

บทคัดย่อ

          โรคหลอดเลือดสมองตีบหรืออุดตัน (stroke) หรือโรคอัมพฤกษ์ อัมพาต จัดอยู่ในกลุ่มโรคที่มีอัตราตายสูงเป็นอันดับต้นๆ ของประเทศไทย ถึงแม้ว่ารอดชีวิตก็มักมีความพิการหลงเหลืออยู่ไม่มากก็น้อย และมักพบว่าเป็นภาระของครอบครัว พยาบาลนับได้ว่าเป็นผู้ที่มีบทบาทสำาคัญอย่างยิ่งในการให้การดูแลในทุกมิติสุขภาพทั้งของผู้ป่วยและญาติผู้ดูแล ตั้งแต่การดูแลในระยะเฉียบพลัน การดูแลเมื่อผ่านพ้นระยะเฉียบพลันการฟื้นฟูสมรรถภาพขณะอยู่ในโรงพยาบาล การวางแผนการจำาหน่ายกลับบ้าน และการดูแลต่อเนื่องที่บ้านโดยมีวัตถุประสงค์ของการพยาบาลเพื่อ 1) ให้สามารถค้นหาปัญหาและวางแผนการพยาบาลผู้ป่วยได้อย่างถูกต้อง เหมาะสม รวดเร็ว มีประสิทธิภาพ และปลอดภัยจากภาวะแทรกซ้อนที่สามารถป้องกันได้ 2) ให้ผู้ป่วยสามารถพึ่งพาตนเองให้ได้มากที่สุดเท่าที่จะทำาได้ สามารถกลับไปดำาเนินชีวิตในสังคม และใช้ความสามารถที่มีอยู่ได้ตามศักยภาพที่มี 3) ให้ผู้ป่วยและญาติตระหนักถึงปัจจัยเสี่ยงของโรค อาการของโรคแนวทางการรักษา การป้องกันการกลับเป็นซ้ำา แนวทางการปฏิบัติตัวของผู้ป่วย และการดูแลผู้ป่วยต่อเนื่องเมื่อกลับไปอยู่บ้าน ซึ่งในทุกระยะของการพยาบาลผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองนั้น จะต้องอาศัยสมรรถนะในการปฏิบัติงานเชิงวิชาชีพ เน้นการใช้กระบวนการพยาบาลเป็นแนวทาง เพื่อให้การพยาบาลที่สอดคล้องกับปัญหาความต้องการของผู้ป่วยและครอบครัวแต่ละราย พยาบาลจะต้องมีความรู้ความสามารถในการรวบรวมข้อมูลโดยการซักประวัติ การตรวจร่างกาย และทักษะในการประเมินอาการเปลี่ยนแปลงทางระบบประสาทสามารถแก้ไขปัญหาเฉพาะหน้าและภาวะฉุกเฉินที่เกิดขึ้นได้อย่างถูกต้องเหมาะสม มีการตัดสินใจสั่งการได้อย่างรวดเร็วเหมาะสมกับสถานการณ์ และสามารถประยุกต์ความรู้ทางวิทยาศาสตร์มาใช้ในการปฏิบัติงานอย่างมีเหตุผล มีทักษะการให้ความรู้และให้คำาปรึกษาเพื่อสนับสนุนการดูแลสุขภาพตัวเองของผู้ป่วยและครอบครัว นอกจากนี้จะต้องมีการประสานงานกันระหว่างบุคลากรในทีมสหสาขาวิชาชีพเพื่อประเมินปัญหาและความต้องการที่ยังหลงเหลืออยู่ของทั้งตัวผู้ป่วยและผู้ดูแล รวมทั้งการวางแผนการดูแลต่อเนื่องที่บ้าน ซึ่งหากผู้ป่วยได้รับการพยาบาลที่มีประสิทธิภาพในทุกระยะจากทีมบุคลากรทางการพยาบาล จะช่วยให้ผู้ป่วยมีโอกาสฟื้นฟูสมรรถภาพได้อย่างมีคุณภาพ และสามารถดำารงชีวิตอยู่ในสังคมได้อย่างมีคุณค่าตามศักยภาพของ