การศึกษาพฤติกรรมและทัศนคติด้านความเสี่ยงการใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืชของ ประชาชนเขตเทศบาลตำบลบ้านเหลื่อม อำเภอบ้านเหลื่อม จังหวัดนครราชสีมา

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีจุดประสงค์เพื่อศึกษาพฤติกรรมและทัศนคติต่อความเสี่ยงการใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืชของประชาชนเขตเทศบาลตำบลบ้านเหลื่อม อำเภอบ้านเหลื่อม จังหวัดนครราชสีมา จากกลุ่มตัวอย่าง 324 คน    รวบรวมข้อมูลจากแบบสอบถามที่ผู้วิจัยสร้างขึ้นจากกรอบประเด็นของกระทรวงสาธารณสุข ในเดือนมีนาคม 2561 ทำการวิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนาเพื่อหาค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ยและค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน ผลการวิจัยพบว่ากลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่มีอายุระหว่าง 35-39 ปี ซึ่งเป็นวัยทำงานและมีโอกาสสัมผัสกับสารเคมีมากที่สุด กลุ่มตัวอย่าง  มีความรู้เกี่ยวกับสารเคมีกำจัดศัตรูพืชที่มีผลต่อสุขภาพและสิ่งแวดล้อมอยู่ในระดับดี กลุ่มตัวอย่างมากกว่าร้อยละ 80 มีพฤติกรรมและทัศนคติในการใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืชอยู่ในระดับดีมาก อาทิ ไม่รับประทานอาหาร/ดื่มน้ำในบริเวนที่ฉีดพ่นสารเคมี ก่อนการใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืชจะอ่านฉลากที่ภาชนะบรรจุทุกครั้ง สวมรองเท้าและเสื้อผ้าที่ปิดมิดชิดทุกครั้งเมื่อต้องใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืช ทำความสะอาดร่างกายหลังจากทำงานหรือล้างผิวหนังที่สัมผัสสารเคมีทันทีทุกครั้ง ล้างผลไม้และผักทุกครั้งก่อนการบริโภค และกลุ่มตัวอย่างมีทัศนคติต่อการใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืชว่าควรลดให้น้อยลงหรือไม่ใช้เลยเพื่อสุขภาพของตนเองและผลผลิตทางการเกษตรที่ปลอดภัย กลุ่มตัวอย่างที่เข้ารับบริการตรวจคัดกรองความเสี่ยงมีอาการทางสุขภาพจากพิษของสารเคมีกำจัดศัตรูพืชในระดับความเสี่ยงต่ำ (Low Risk) ไม่มีอาการผิดปกติหลังจากการใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืชในรอบ 1 ปีที่ผ่านมาร้อยละ77.20 รองลงมามีอาการปวดศีรษะ ร้อยละ 5.90 นอกจากนี้กลุ่มตัวอย่างร้อยละ 100 ต้องการเข้ารับบริการการตรวจคัดกรอง (Lab screen) ความเสี่ยงจากการใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืช นอกจากนี้กลุ่มตัวอย่างยังมีข้อเสนอแนะต่อส่วนราชการว่าควรส่งเสริมหรือการให้ความรู้เกี่ยวกับการจัดการศัตรูพืชแบบผสมผสาน มีมาตรการในการจำกัดการใช้สารเคมีและรณรงค์ลดการใช้สารเคมีจำกัดศัตรูพืชอย่างต่อเนื่องเพื่อสุขภาวะของเกษตรกรและสิ่งแวดล้อมในชุมชน