การศึกษาสมบัติการตอบสนองต่อรังสีของอุปกรณ์วัดปริมาณรังสี โอเอสแอลชนิด InLight®
คำสำคัญ:
อุปกรณ์วัดปริมาณรังสีโอเอสแอลชนิดอินไลท์, การตอบสนองต่อรังสี, เนื้อเยื่อจำลองรูปทรงลูกบาศก์บรรจุน้ำบทคัดย่อ
บทนำ: อุปกรณ์วัดปริมาณรังสีโอเอสแอล (Optically stimulated luminescence; OSL) นิยมใช้เป็นอุปกรณ์วัดรังสีประจำตัวบุคคล เพื่อบันทึกปริมาณรังสีที่ผู้ปฏิบัติงานได้รับ และอ้างอิงกับค่าขีดจำกัดการได้รับปริมาณรังสีของผู้ปฏิบัติงาน ดังนั้น ประสิทธิภาพของอุปกรณ์วัดปริมาณรังสีประจำตัวบุคคล จึงมีความสำคัญต่อการใช้งาน วัตถุประสงค์: การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อหาประสิทธิภาพของอุปกรณ์วัดปริมาณรังสีโอเอสแอล (OSL) ชนิด InLight® โดยเปรียบเทียบกับแหล่งกำเนิดรังสีมาตรฐานที่ให้รังสีเอกซ์ รังสีบีตา และรังสีแกมมา และศึกษาสมบัติการตอบสนองต่อรังสีของผลึกอลูมิเนียมออกไซด์ต่อรังสีต่างชนิดกัน ปริมาณรังสีและพลังงานที่ต่างกัน เพื่อวิเคราะห์ชนิดและพลังงานของรังสี เมื่อได้รับรังสีจากการปฏิบัติงานได้ วิธีการศึกษา: แหล่งกำเนิด 3 ชนิด ที่มีค่าพลังงานต่างกัน ได้แก่ รังสีเอกซ์จากหลอดเอกซเรย์ รังสีบีตาจากสารกัมมันตรังสี สตรอนเซียม-90 และรังสีแกมมาจากซีเซียม-137 ช่วงพลังงานเฉลี่ยระหว่าง 33 - 662 keV กำหนดปริมาณรังสี 0.2, 2.0 และ 5.0 mSv เพื่อฉายลงบนอุปกรณ์วัดปริมาณรังสี OSL ชนิด InLight® ที่ติดบนเนื้อเยื่อจำลอง โดยให้แหล่งกำเนิดรังสีทำมุม 90o กับอุปกรณ์วัดปริมาณรังสี OSL ผลการศึกษา: ประสิทธิภาพของอุปกรณ์วัดปริมาณรังสี OSL ขึ้นกับชนิด ปริมาณ และพลังงานของรังสี การวัดรังสีรังสีเอกซ์และบีตาที่มีปริมาณรังสีน้อย (0.2 mSv) พบความคลาดเคลื่อน 28% และ 74% ตามลำดับ กราฟมาตรฐานของอุปกรณ์วัดปริมาณรังสี OSL ชนิด InLight® สามารถแยกพลังงานของรังสีเอกซ์ได้ แต่ไม่สามารถนำมาใช้เพื่อวิเคราะห์ความแตกต่างของปริมาณรังสีจากรังสีเอกซ์ได้ กราฟมาตรฐานรังสีของบีตาและแกมมามีความแตกต่างกัน สามารถนำไปวิเคราะห์เพื่อแยกชนิดของรังสีได้ สรุปผลการศึกษา: การนำอุปกรณ์วัดปริมาณรังสี OSL ไปใช้วิเคราะห์ชนิดและพลังงานของรังสีนั้น จำเป็นต้องสร้างกราฟมาตรฐานและศึกษาสมบัติการตอบสนองของอุปกรณ์วัดปริมาณรังสี OSL ต่อรังสีชนิดต่างๆ ได้แก่ รังสีเอกซ์ รังสีบีตา และรังสีแกมมา รวมถึงค่าพลังงานต่างๆ ก่อนที่จะนำไปวิเคราะห์การได้รับรังสีที่ได้รับจากการปฏิบัติงานด้านรังสี นอกจากนี้ ต้องคำนึงถึงมุมระหว่างแหล่งกำเนิดรังสีและอุปกรณ์วัดปริมาณรังสี
Downloads
เอกสารอ้างอิง
Mettler FA. Medical effects and risks of exposure to ionising radiation. J Radiol Prot 2012; 32(1): 9-13.
Wagner LK, Eifel PJ, Geise RA. Potential Biological Effects Following High X-ray Dose Interventional Procedures. J Vasc Interv Radiol 1994; 5(1): 71-84.
ราชกิจจานุเบกษา. พระราชบัญญัติพลังงานนิวเคลียร์ พ.ศ.๒๕๕๙. [อินเตอร์เน็ต] [เข้าถึงเมื่อ ๑๒ ธ.ค. ๒๕๕๙] เข้าถึงได้จาก; http://www.oap.go.th/images/documents/about-us/regulations/nuclear-energy-act-2559.PDF.
Sudjai W. Inlight optically stimulated luminescence for occupational monitoring service in Thailand. Bull Dept Med Sci 2012; 54(2): 110-116.
Agyingi EO, Mobit PN, Sandison GA. Energy response of an aluminium oxide detector in kilovoltage and megavoltage photon beams: an EGSnrc Monte Carlo simulation study. Radiat Prot Dosimetry 2006; 118(1): 28-31.
McKeever SWS, Akselrod MS. Radiation dosimetry using pulsed optically stimulated luminescence of Al2O3:C. Radiat Prot Dosimetry 1999; 84(1-4): 317-320.
Bauhs JA, Vrieze TJ, Primak AN, Bruesewitz MR, McCollough CH. CT dosimetry: comparison of measurement techniques and devices. Radiographics 2008; 28(1): 245-253.
Landauer Inc. Dosimeters: InLight® Systems Dosimeters. [Internet]. 2005. [cited 2017 May 20]. Available from: https://www.nagase-landauer.co.jp/english/inlight/pdf/Dosimeters/inlightdosimeters.pdf
ยุทธนา บางม่วง, วราภรณ์ สุดใจ. การสำรวจปริมาณรังสีพื้นหลังของประเทศโดยใช้แผ่นวัดรังสีชนิดโอเอสแอล. วารสารกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์. ๒๕๕๖;๕๕:๓๑-๓๘.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของสมาคมรังสีเทคนิคแห่งประเทศไทย (The Thai Society of Radiological Technologists)
ข้อความที่ปรากฏในบทความแต่ละเรื่องในวารสารวิชาการเล่มนี้เป็นความคิดเห็นส่วนตัวของผู้เขียนแต่ละท่านไม่เกี่ยวข้องกับสมาคมรังสีเทคนิคแห่งประเทศไทยและบุคคลากรท่านอื่น ๆในสมาคม ฯ แต่อย่างใด ความรับผิดชอบองค์ประกอบทั้งหมดของบทความแต่ละเรื่องเป็นของผู้เขียนแต่ละท่าน หากมีความผิดพลาดใดๆ ผู้เขียนแต่ละท่านจะรับผิดชอบบทความของตนเองแต่ผู้เดียว
