ปัจจัยที่มีผลต่อการทำหน้าที่ของครอบครัวในการดูแลสุขภาพที่บ้านของผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังที่ได้รับการรักษาด้วยการล้างไตทางช่องท้องอย่างต่อเนื่อง

บทคัดย่อ

               ครอบครัวมีบทบาทสำคัญในการดูแลผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังที่ต้องได้รับการล้างไตทางช่องท้อง การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปัจจัยที่มีผลต่อการทำหน้าที่ของครอบครัวในการดูแลสุขภาพที่บ้านของผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังที่ได้รับการรักษาด้วยการล้างไตทางช่องท้องอย่างต่อเนื่อง โดยประยุกต์แนวคิดการปฏิบัติหน้าที่ของครอบครัวของแมคมาสเตอร์โมเดล (McMaster Model of Family Functioning; MMFF) เป็นกรอบแนวคิดการวิจัย กลุ่มตัวอย่าง คือ ครอบครัวที่มีผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังที่ได้รับการรักษาด้วยการล้างไตทางช่องท้องอย่างต่อเนื่อง และมารับการรักษาที่โรงพยาบาลบ้านแพ้ว สาขาเจริญกรุง จำนวน 224 ครอบครัว คัดเลือกกลุ่มตัวอย่างด้วยวิธีการสุ่มอย่างง่าย เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ประกอบด้วย แบบบันทึกที่ 1 ข้อมูลทั่วไป แบบสอบถามสัมพันธภาพในครอบครัว ความรู้ในการดูแลผู้ป่วยของครอบครัว การสนับสนุนทางสังคม และการทำหน้าที่ของครอบครัว ค่าความเชื่อมั่นเท่ากับ .78, .70, .87 และ .81 ตามลำดับ วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติบรรยายและสถิติถดถอยพหุคูณแบบนำตัวแปรเข้า ทั้งหมด (enter multiple regression analysis)
              ผลการศึกษา พบว่า การทำหน้าที่ของครอบครัวในการดูแลสุขภาพที่บ้านของผู้ป่วยที่ได้รับการรักษาด้วยการล้างไตทางช่องท้องอย่างต่อเนื่อง โดยรวมอยู่ในระดับมากที่สุด (M = 3.27, SD = 1.01) ปัจจัยร่วมทำนายการทำหน้าที่ครอบครัวในการดูแลสุขภาพที่บ้าน ได้แก่ ความรู้ในการดูแลผู้ป่วย ของครอบครัว (β = .342, p < .05) สัมพันธภาพในครอบครัว (β = .316, p < .001) การสนับสนุน ทางสังคม (β = .245, p < .001) ระยะเวลาการล้างไต (β = -.165, p < .05) และจำนวนสมาชิกใน ครอบครัว (β = .148, p < .05) สามารถร่วมกันทำนายได้ร้อยละ 25.1 อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (F = 12.130, p-value < .001) ผลจากการวิจัยนี้พยาบาลและทีมสุขภาพ ควรส่งเสริมการทำหน้าที่ ของครอบครัวได้ด้วยการให้ความรู้และคำปรึกษาครอบครัว ส่งเสริมสัมพันธภาพของจำนวนสมาชิก ในครอบครัว และการสนับสนุนทางสังคมของครอบครัว ในการติดตามดูแลตลอดระยะเวลาการล้างไต โดยเฉพาะกลุ่มผู้ป่วยที่เริ่มล้างไตในระยะแรก