ปัจจัยเสี่ยงต่อการเกิดภาวะเยื่อบุช่องท้องติดเชื้อระยะสั้นมาก ในผู้ป่วยที่ล้างไตทางช่องท้องอย่างต่อเนื่อง
คำสำคัญ:
โรคไตเรื้อรังระยะสุดท้าย , การล้างไตทางช่องท้องอย่างต่อเนื่อง, ภาวะเยื่อบุช่องท้องติดเชื้อ , ปัจจัยเสี่ยงต่อการเกิดภาวะเยื่อบุช่องท้องติดเชื้อระยะสั้นมากบทคัดย่อ
การเกิดภาวะเยื่อบุช่องท้องติดเชื้อหรือ peritonitis เป็นปัญหาสำคัญมากที่สุดในผู้ป่วย CAPD การวิจัยเชิงวิเคราะห์เพื่อศึกษาปัจจัยเสี่ยงต่อการเกิด peritonitis ระยะสั้นมากภายใน 90 วันในผู้ป่วยโรคไตวายเรื้อรังระยะสุดท้าย (ESRD) ที่ล้างไตทางช่องท้องอย่างต่อเนื่อง (CAPD)โดยปัจจัยที่ศึกษา ประกอบด้วย 1) ภาวะสุขภาพของผู้ป่วย 2) ส่วนที่เกี่ยวข้องกับการล้างไต 3) สังคมและสิ่งแวดล้อม และ 4) ส่วนที่เกี่ยวข้องกับการติดเชื้อ กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้ป่วยที่ทำ CAPD และมี peritonitis ครั้งแรก รับการรักษาที่หน่วยไตเทียม โรงพยาบาลสมเด็จพระบรมราชเทวี ณ ศรีราชา พ.ศ. 2557-2562 เก็บข้อมูลโดยใช้แบบบันทึกข้อมูลที่สร้างขึ้นตรวจสอบความตรงของเนื้อหาโดยผู้เชี่ยวชาญ 5 ท่าน ทดสอบความเที่ยงโดยวิธีการทดสอบซ้ำ มีร้อยละความตรงกันที่ร้อยละ 98 วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้โปรแกรมสถิติแบบบรรยายใช้ความถี่และร้อยละ สถิติเปรียบเทียบร้อยละระหว่าง 2 กลุ่ม ใช้ไคสแคว์ วิเคราะห์ปัจจัยเสี่ยงต่อการเกิด peritonitis ใช้สถิติถดถอยแบบโลจิสติกกำหนดค่าความนัยสำคัญทางสถิติที่ p < .05
กลุ่มตัวอย่างที่ศึกษามีทั้งหมด 164 รายแบ่งเป็นกลุ่มที่เกิด peritonitis ระยะสั้นมากภายใน 90 วันและมากกว่า 90 วัน จำนวน 32 และ 132 ราย ผู้ป่วยส่วนใหญ่มีอายุอยู่ในช่วง 40 - 60 ปี คิดเป็นร้อยละ 53.1และ55.3 ตามลำดับข้อมูลทั่วไประหว่าง 2 กลุ่ม ได้แก่ เพศ อายุ การศึกษา และรายได้ ไม่แตกต่างกัน แต่กลุ่มที่เกิด peritonitis ระยะสั้นมากภายใน 90 วัน มีสถานภาพเป็นโสด/หม้าย มากกว่ากลุ่มที่เกิด
peritonitis มากกว่า 90 วัน อย่างมีนัยสำคัญ (59.4% vs.31.8%, p = .004) ปัจจัยเสี่ยงต่อการเกิด
peritonitis ระยะสั้นมากภายใน 90 วัน อย่างมีนัยสำคัญ คือ Hct £ 30% FBS > 140 mg/dl และ K £ 3 mEq/L ตามลำดับ
ผลการวิจัยมีข้อเสนอแนะให้มีการประเมินความเสี่ยงต่อการเกิด peritonitis ระยะสั้นมากในผู้ป่วยที่จะทำ CAPD ทุกราย โดยประเมินจากผลเลือดค่า Hct £ 30% FBS > 140 mg/dlและ K £ 3 mEq/L ผู้ป่วยที่มีความผิดปกติของผลเลือดดังกล่าว ควรจัดให้มีทีมสหวิชาชีพที่ร่วมกันให้คำปรึกษาเพื่อดูแลสุขภาพผู้ป่วยให้ดีขึ้น ก่อนที่จะทำ CAPD และควรมีการติดตามผู้ป่วยกลุ่มนี้ในสัปดาห์ที่ 1 และ 2 หลังจากเริ่มทำ CAPD และเพิ่มช่องทางการให้คำปรึกษาทางโทรศัพท์กับผู้ป่วย
เอกสารอ้างอิง
LuoQ, Xia X, Lin Z, Lin J, Yang Y, Huang F, Yu X. Very early withdrawal from treatment in patients starting peritoneal dialysis. Ren Fail 2018;40(1):8–14.
Thanakitjaru P. Current situation of chronic kidney disease in Thailand. Journal of the Department of Medical Service 2015;40(5):5-17. (in Thai)
Tiawilai T, Tantivichivej R. The incidence and risk factors of first peritonitis episode in continuous ambulatory peritoneal dialysis patients of Photharam hospital. Region 4-5 Medical Journal 2020;39(1):51-64. (in Thai)
Li PKT, Szeto CC, Piraino B, de Arteaga J, Fan S, Figueiredo AE, et al. ISPD Peritonitis recommendations: 2016 update on prevention and treatment. Perit Dial Int 2016;36(5):481–508.
Poltacha S, Noktong S, Changjeraja W. Factors related with peritonitis in CAPD patients at Buengkan Hospital. Nursing, Health, and Education Journal 2018;1(3):3-10. (in Thai)
Tungkasereerak P. The prognostic factors of recurrent peritonitis in CAPD patients. Srinagarind Med J 2017;32(6):519-23. (in Thai)
Sangsa N. Factors associated with bacterial peritonitis of patients with chronic renal failure with continuous ambulatory peritoneal dialysis. Mahasarakham Hospital Journal 2018;15(2):44-56. (in Thai)
Kolesnyk I, Dekker FW, Boeschoten EW, KredietRT. Time-dependent reasons for peritoneal dialysistechnique failure and mortality. Perit Dial Int 2010;30:170–7.
Guest S, Hayes AC, Story K, Davis ID. Peritoneal dialysistechnique successduring the initial 90 days of therapy. Adv Perit Dial 2012;28:60-63.
Ma X, Shi Y, Tao M, Jiang X, Wang Y, Zang X, et al. Analysis ofrisk factors and outcome in peritoneal dialysis patients with early-onset peritonitis: a multicenter, retrospective cohort study. BMJ Open 2020;10(2):e029949. doi: 10.1136/bmjopen-2019-029949.
Tian X, Xie X, Xianga S, Yanga X, Lina J, Zhang X, et al. Risk factors and outcomes of early-onset peritonitis in Chinese peritoneal dialysis patients.Kidney Blood Press Res 2017;42(6):1266-76.
The Nephrology Society of Thailand. Clinical practice guideline (CPG) for peritoneal dialysis 2017. Bangkok: The Nephrology Society of Thailand; 2018. (in Thai)
De Sousa A. Client centered therapy. Indian J Appl Res [Internet]. 2014 [cited 2021 Apr 24];4(2):10-3. Available from: https://www.worldwidejournals.com/indian-journal-of-applied-research- (IJAR)/fileview/February_2014_1391259431_6894d_133.pdf
Biggs A. Orem’s self-care deficit nursing theory: update on the state of the art and science. Nurs Sci Q 2018;21(3):200-6.
He P, Hu JP, Li H, Tian XJ, He LJ, Sun SR, et al. Red blood cell distribution width and peritoneal dialysis-associated peritonitis prognosis. Ren Fail 2020;42(1):613-21.
Berbudi A, Rahmadika N, Tjahjadi AI, Ruslami R. Type 2 Diabetes and its impact on the immune system. Curr Diabetes Rev 2020;16(5):442-9.
Nakai K, Saito K, Fujii H, Nishi S. Impact of hypokalemia on peritonitis in peritoneal dialysis patients: a systematic review. Ren Replace Ther 2017;3:43. doi 10.1186/s41100-017-0128-5
Kaitwatcharachai S, Kaitwatcharachai C. Risk factors for developing first episode of peritonitis in patients undergoing CAPD. J Med Health Sci 2012;19(3):29-35. (in Thai)
Peaschpunpaisal C, Leaungsomnapa Y, Chanthapech R, Pangsree S. Self-management for preventing peritonitis at least 18 months in patients with continuous ambulatory peritoneal
dialysis (CAPD). Journal of Phrapokklao Nursing College 2018;29(1):17-28. (in Thai)
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2022 สถาบันการพยาบาลศรีสวรินทิรา สภากาชาดไทย
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เนื้อหาบทความหรือข้อคิดเห็นต่างๆ ในวารสารพยาบาลสภากาชาดไทยนี้ เป็นความคิดเห็นของผู้เขียนบทความ ไม่ใช่ความเห็นของกองบรรณาธิการ หรือสถาบันการพยาบาลศรีสวรินทิรา สภากาชาดไทย
