การวิเคราะห์ผลการทดสอบความสมดุลของเยื่อบุผนังช่องท้อง และปัจจัยเสี่ยงต่อการเกิดเยื่อบุผนังช่องท้องชนิด High transporter ในผู้ป่วยที่ล้างไตทางช่องท้องชนิดถาวร
คำสำคัญ:
การทดสอบความสมดุลของเยื่อบุผนังช่องท้อง , ผู้ป่วยไตวายที่ล้างไตทางช่องท้อง , พยาบาลดูแลผู้ป่วยล้างไตทางช่องท้อง, ปัจจัยเสี่ยงต่อการเกิดเยื่อบุผนังช่องท้องชนิด High transporterบทคัดย่อ
การทดสอบความสมดุลของเยื่อบุผนังช่องท้องเป็นข้อมูลสำคัญที่ใช้พิจารณาการรักษาที่เหมาะสมให้กับผู้ป่วย CAPD การวิจัยครั้งนี้เป็นการศึกษาแบบไปข้างหน้า เพื่อวิเคราะห์ผลการทดสอบความสมดุลของเยื่อบุผนังช่องท้องและปัจจัยเสี่ยงต่อการเกิดเยื่อบุผนังช่องท้องชนิด High transporter ในผู้ป่วย CAPD โรงพยาบาลสมเด็จพระบรมราชเทวี ณ ศรีราชา ในช่วงเดือนกุมภาพันธ์ถึงมีนาคม พ.ศ. 2562 การศึกษานี้ใช้การทดสอบความสมดุลของเยื่อบุผนังช่องท้องแบบมาตรฐาน วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้โปรแกรมสำเร็จรูป ข้อมูลแบบบรรยาย แสดงเป็นจำนวนและร้อยละ การเปรียบเทียบความแตกต่างของร้อยละระหว่างกลุ่ม High transporter และกลุ่มอื่น ๆ ใช้สถิติไคสแคว์ วิเคราะห์ปัจจัยเสี่ยงโดยใช้ค่าอัตราเสี่ยงและค่าช่วงความเชื่อมั่นที่ร้อยละ 95 กำหนดค่าความมีนัยสำคัญทางสถิติที่ค่า p < .05
ผู้ป่วย CAPD ที่เข้าร่วมวิจัยมี 60 ราย การจัดกลุ่มผู้ป่วยตามชนิดเยื่อบุผนังช่องท้อง โดยใช้ค่าความสามารถในการกำจัดของเสียออกจากร่างกาย (D/PCr) จำแนกเป็นผู้ป่วย 3 กลุ่ม คือ Low average ร้อยละ 48.3 High average ร้อยละ 40.0 และ High transporter ร้อยละ 11.7 ไม่พบผู้ป่วยกลุ่ม Low transporter ส่วนผลการประเมินความสามารถในการดึงน้ำออกจากร่างกาย (D/D0glucose) มี 4 กลุ่ม ได้แก่ High average ร้อยละ 46.7 Low average ร้อยละ 31.7 High transporter ร้อยละ 16.7 และ Low transporter ร้อยละ 5.0 และพบว่าปัจจัยเสี่ยงต่อการเกิดเยื่อบุผนังช่องท้องชนิด High transporter เมื่อเปรียบเทียบกับกลุ่มอื่น ๆ มี 2 ปัจจัย คือ การใช้น้ำยาล้างไตที่มีความเข้มข้นของกลูโคสสูง (42.9% vs. 7.5%, p = .006, RR = 5.68 (95%CI = 1.60, 20.28)) และการมีความสามารถดึงน้ำออกจากร่างกายเมื่อใช้น้ำยาล้างไต 2.27% กลูโคสน้อยกว่าหรือเท่ากับ 100 มิลลิลิตร (42.9% vs. 8.2%, p = .001, RR = 8.25 (95%CI = 2.52-26.97))
ข้อเสนอแนะในการพยาบาลผู้ป่วยล้างไตทางช่องท้องที่เกี่ยวข้องกับผลทดสอบความสมดุลของเยื่อบุผนังช่องท้อง กลุ่ม High transporter เยื่อบุผนังช่องท้องจะดึงน้ำออกจากร่างกายได้น้อย จึงต้องป้องกันการเกิดภาวะน้ำเกิน ส่วนกลุ่ม Low transporter เยื่อบุผนังช่องท้องจะดึงน้ำได้มากแต่อัตราการกำจัดของเสียต่ำ จึงเน้นป้องกันการเกิดภาวะของเสียคั่ง
เอกสารอ้างอิง
Ong-ajyooth L, Vareesangthip K, Khonputsa P, Aekplakorn W. Prevalence of chronic kidney disease in Thai adults: a national health survey. BMC Nephrol 2009;10:35. doi: 10.1186/1471-2369-10-35.
Thanakitcharu P. Current situation of chronic kidney disease in Thailand. Journal of the Department of Medical Services 2015;2(5):5-17. (in Thai)
Twardowski ZJ, Nolph ND, Khanna R, Prowant BF, Ryan LP, Moore HL, et al. Peritoneal equilibration test. Perit Dial Bull 1987;7:138-47.
Kanjanabuch T, editor. Text book of practical peritoneal dialysis. Bangkok: Siri Wattana Interprint; 2013. (in Thai)
Uncanin S, Rasić S, Rebić D, Dzemidzić J, Muslimović A, Begović B, et al. The importance of using peritoneal equilibration test for the peritoneal transport type characterization in continuous ambulatory peritoneal dialysis patients. Bosn J Basic Med Sci 2010;10(S1):S40-3.
The Nephrology Society of Thailand. Guideline 11. Peritoneal Equilibration Test: PET. In: Sirivongs D, editor. Clinical practice guidelines for peritoneal dialysis. Bangkok: The Nephrology Society of Thailand; 2007. p. 45-8. (in Thai)
Mehrotra R, Ravel V, Streja E, Kuttykrishnan S, Adams SV, Katz R, et al. Peritoneal equilibration test and patients outcomes. Clin J Am Soc Nephrol 2015;10(11):1990-2001.
Thitiarchakul S, editor. Peritoneal dialysis. Bankok: Book Net; 2011. (in Thai)
Huang N, Chen J, Fan L, Zhou Q, Xu Q, Xu R, et al. High peritoneal transport status was not associated with mortality in peritoneal dialysis patients with diabetes. PLoS ONE 2014;9(10):e110445. doi: 10.1371/journal.pone.0110445
Johnson DW, Mudge DW, Blizzard S, Arndt M, O’Shea A, Watt R, et al. A comparison of peritoneal equilibration tests performed 1 and 4 weeks after PD commencement. Perit Dial Int 2004;24:460-5.
Churchill DN, Thorpe KE, Nolph KD, Keshaviah PR, Oreo-poulos DG, Page D. Increased peritoneal membrane transport is associated with decrease patient and technique survival for continuous peritoneal dialysis patients. The Canada-Usa (CANUSA) Peritoneal Dialysis Study Group. J Am Soc Nephrol 1998;9:1285-92.
Khanna R. Peritoneal inflammation and high transport status. Clin J Am Soc Nephrol 2006;1:167-9.
La Milla A, Di Filippo S, Crepaldi M, Vecchio LD, Dell’Oro C, Andrulli S, et al. Mini-peritoneal equilibration test: a simple and fast method to assess free water and small solute transport across the peritoneal membrane. Kidney Int 2005;68:840-6.
Kaitwatcharachai C, Aden J, Kongkid K, Kitpiboonchai T, Kaitwatcharachai S. Determination of peritoneal membrane transport characteristics with dialysis adequacy and transport test in Thai patients. J Med Assoc Thai 2011;94(Suppl. 4):S81-6.
Khansamree O. Professional nurses' competencies in caring of peritoneal dialysis patients, government hospitals [Thesis]. Bangkok: Chulalongkorn University; 2009. (in Thai)
Ukati K, Chantajirakhovit N. Self-care agency and quality of life in end stage renal disease patients undergoing continuous ambulatory peritoneal dialysis. Songlkla Med J 2007;25(3):171-7. (in Thai)
Krejcie RV, Morgan DW. Determining sample size for research activities. Educ Psychol Meas 1970;30(3):607-10.
Johnson DW, Hawley CM, McDonald SP, Brown FG, Rosman JB, Wiggins KJ, et al. Superior survival of high transporters treated with automated versus continuous ambulatory peritoneal dialysis. Nephrol Dial Transplant 2010;25(6):1973-9.
Akonur A, Sloand J, Davis I, Leypoldt J. Icodextrin simplifies PD therapy by equalizing UF and sodium removal among patient transport types during long dwells: a modeling study. Perit Dial Int 2016;36(1):79-84.
Eiam-ong S, Tungsanga K, Praditpornsilpa K, editor. Bangkok: Text and Journal Publication; 2002. (in Thai)
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2022 สถาบันการพยาบาลศรีสวรินทิรา สภากาชาดไทย
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เนื้อหาบทความหรือข้อคิดเห็นต่างๆ ในวารสารพยาบาลสภากาชาดไทยนี้ เป็นความคิดเห็นของผู้เขียนบทความ ไม่ใช่ความเห็นของกองบรรณาธิการ หรือสถาบันการพยาบาลศรีสวรินทิรา สภากาชาดไทย
